Vega

Dictionnaire vieux norrois - vega

Signification du mot vieux norrois "vega"

Comme défini par le dictionnaire vieux norrois-anglais de Cleasby & Vigfusson :

Le mot vieux norrois vega peut signifier :vega

vega
pres. veg; pret. vá, vátt, vá (later vó); subj. vægi; part. veginn; with neg. suff. vegr-a, Hm. 10. In n. G. l. it is often spelt with i, viga, vigr, viginn: [Goth. wigan is supposed from ga-wigan = σαλεύειν, Luke vi. 38; O. H. G. wegan; Germ. wägen; cp. Lat. vehere; Goth. and A. S. wagjan, and Engl. wag and weigh, in the phrase ‘to weigh anchor,’ are derivatives]:—prop. to move, carry, lift, as by a lever; hann vegr heyit upp á herðar sér, Fb. i. 523; vágu þeir upp með (forkinum) bálit, FmS. vi. 405; hann vegr hann upp (á atgeirinum), Nj. 84; þeir höfðu til vegr (i. e. vögur) ok vágu skútuna fram af berginu, FmS. viii. 430; þerra hey sín en eigi á brott at vega eðr færa, Grág. (Kb.) ii. 107; öngullinn vá í góminn, Edda 36; en er lokit var at sjóða vá Narfi upp mörbjúga, Korm. 34: vega á bál, to lift on the bale fire, Vtkv.; vágum ór skógi þanns vildum syknan, Am. 97; var ek þrimr verum vegin at húsi, Gh. 10; vegnest verra vegra hann velli at, Hm. 10.
vega
II. to weigh; vega þeir haglkomin … ok vágu þeir í skálum, FmS. xi. 143; vá Halli sér þá þrjár merkr, vi. 372; þat er vegit sem reitt er, Sd. 155; eyrir veginn, Grág.; sex merkr vegnar, Orkn.; þrjá penninga silfrs vegna, Hkr. i. 185; mörk vegin brends silfrs, and so passim; virðr ok veginn, Grág. ii. 369; hann lét vega allan borðbúnað sinn, FmS. x. 147: metaph., skal yðr engi vera traustari vin, þótt þér vegið þat lítið, though ye find it light, ix. 297, passim.
vega
III. neut. to weigh, be of weight; sjám hvat vegi sjóðr sá, Ld. 30; hvert haglkorn vá eyri, FmS. i. 175; vega hálfa mörk, ii. 80; er sagt at eyri vægi hvert haglkorn, xi. 142; þótt þat vegi meirr enn hálfa vætt, Grág. (Kb.) i. 24, BS. i. 874: metaph., skal ek allan hug á leggja ef þat vegr nökkut, Ó. H. 53; nema yðr þykki minna vega mín reiði, FmS. vii. 141; mér vegr þat lítið, Mag. 11.
vega
IV. reflex., í öllu sem vegask má með stórum vágum ok smám, K. Á. 204, freq.
vega
2. to yield in weight; það vegst vel, or það hefir vegist so and so, it has been of such and such weight.
vega
B. [The Goth. has here a separate strong verb, but in the Icel. both verbs have been amalgamated into one; Ulf. weigan, waih, wigun, = μαχειν; A. S. wigan; cp. víg]. to fence, fight with a weapon; tók sverðit ok atgeirinn ok vegr með báðum höndum, Nj. 96; hana vá svá skjótt með sverði, at þrjú þóttu á lopti at sjá, 29; eiga þeir at vega upp yfir höfuð sér, FmS. x. 360; vega með vápnum, to report to arms, Nj. 139; vega at e-m, to fight against; Þjálfi vá at Mökkur-kálfa ok féll hann, Edda 58.
vega
2. to attack with a weapon, Nj. 63, Grág. ii. 156; hann vaknaði fyrst er menn vágn at honum, FmS. vii. 333; ungr skal at ungum vega, Ísl. ii. 309; vega at flugdreka, Nj. 183.
vega
II. to fight; vega sigr, to gain the day, FmS. viii. 133, Bret. 66; með vápnum má sigr vega, Al. 83; hamingju at vega sigr a sínum úvinum. FmS. i. 218; ást Guðs vá sigr á (overcame) líkams píslum ok hræzlu, Greg. 21; vega til landa, to win land weapon in hand, Korm.; slíkt sem vér höfum til vegit, gained, FmS. viii. 92.
vega
2. with dat. to forfeit, = fyrir vega, vega landi ok lausum eyri, Hkr. ii. 384; ef hann félli á hólmi þá hefði hann vegit allri eigu sinni, Eg. 495.
vega
III. to smite, slay, slaughter; ef maðr vegr mann, ok varðar þat skóggang, Grág. (Kb.) i. 145; vega á veittar trygðir, Ísl. ii. 491; vega víg, ek hefi vegit víg eitt, Nj. 128, passim; vega í enn sama knérunn, 85; víg þá er þat er vegit, Grág. ii. 89; vegin sök. = víg sök, 20, 41; vega mann or menn, passim; í Hólmgarði var svá mikil friðhelgi, at drepa skyldi hvern er mann údæmdan vá, FmS. i. 80; Kolskeggr vá drúgum menn, … vegr Gunnarr drjúgum menn, Nj. 96, 108; Þorsteinn vá hann þar, Eg. 713; ek vá hann, Nj. 28; þú sitr hjá, en nú er veginn Egill húsbóndi þinn, 97; ef hann er með vápum veginn, 146; hræðisk eigi þá sem líkamann vega, BlaS. 48 (Mark x. 28); þú skalt ekki mann vega, the Sixth Commandment.
vega
IV. reflex., ok þat sverð er sjálft vegizk, a sword that fences of itself, Skm. 8, 9; þat [sverðit] vásk sjálft, Edda; vásk meirr á hlut Grikkja. the battle went against the Greeks, they lost the more men, Bret. 74; þá verðr um rætt at mjök hefði á vegizk þeirra lið Sunnan-manna, Ísl. ii. 389 (á-víga); at þegar hafi vegizk á þinn her, Stj. 531.
vega
2. recipr., vegask or vegask at, to fight, slay one another; nú vegask menn at, n. G. l. i. 64; ef þrælar manna vegask, Grág. (Kb.) i. 191; þá vágusk skógar-menn sjálfir, Landn. 323 (App.); miklu eru þrælar atgörða-meiri enn fyrr hafa verit, þeir flugusk þá á, en nú vilja þeir vegask, Nj. 56; nú eru konur þær sjau, er maðr má vegask um sektalaust við konung, n. G. l. i. 169.

Inscription runique possible en futhark jeune :ᚢᛁᚴᛅ
Les runes du futhark jeune ont été utilisées du 8ème au 12ème siècle en Scandinavie et dans leurs colonies à l'étranger

Abréviations utilisées :

A. S.
Anglo-Saxon.
cp.
compare.
Engl.
English.
f.
feminine.
Germ.
German.
gl.
glossary.
Goth.
Gothic.
i. e.
id est.
l.
line.
L.
Linnæus.
Lat.
Latin.
m.
masculine.
neg.
negative.
O. H. G.
Old High German.
part.
participle.
prop.
proper, properly.
pres.
present.
pret.
preterite.
S.
Saga.
subj.
subjunctive.
uff.
suffix.
v.
vide.
metaph.
metaphorical, metaphorically.
n.
neuter.
neut.
neuter.
freq.
frequent, frequently.
reflex.
retlexive.
Icel.
Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
Ulf.
Ulfilas.
dat.
dative.
pr.
proper, properly.
recipr.
reciprocally.

Œuvres & Auteurs cités :

Am.
Atla-mál. (A. II.)
Edda
Edda. (C. I.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Gh.
Guðrúnar-hefna. (A. II.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Kb.
Konungs-bók. (B. I, C. I, etc.)
Korm.
Kormaks Saga. (D. II.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Vtkv.
Vegtams-kviða. (A. I.)
Hkr.
Heimskringla. (E. I.)
Orkn.
Orkneyinga Saga. (E. II.)
Sd.
Svarfdæla Saga. (D. II.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Mag.
Magus Saga. (G. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
K. Á.
Kristinn-réttr Árna biskups. (B. III.)
Al.
Alexanders Saga. (G. I.)
Bret.
Breta Sögur. (G. I.)
Greg.
Gregory. (F. II.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Blas.
Blasius Saga. (F. III.)
Skm.
Skírnis-mál. (A. I.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Landn.
Landnáma. (D. I.)
➞ Voir toutes les œuvres citées dans le dictionnaire

Back