Þjóð
Słownik staronordyjski - þjóð
Znaczenie staronordyjskiego słowa "þjóð"
Zgodnie z definicją słownika Cleasby & Vigfusson z języka staronordyjskiego na angielski:
Staronordyjskie słowo þjóð może oznaczać:þjóð
- þjóð
- f., dat. þjóðu, so always in old writers, mod. þjóð; [Ulf. renders ἔθνος by þjuda; A. S. þeôd; Hel. þiôd; O. H. G. diot]:—a people, a nation; þessar þjóðir er svá heita, Rusci, Polavi, FmS. i. 142; þú spenr allar þjóðir frá blótum, 623. 25; heiðnar þjóðir, heathen people, 625. 170, Post. 293, n. T.; öll Kristileg þjóð, n. G. l. ii. 22; Tyrkir, ok Blökumenn, ok mörg önnur íll þjóð, Fb. ii. 126; með mikinn her ok marga ílla þjóð, 127; með öllum þjóðinn, Stj. 67; vísaðu þeir mörgum þjóðum á réttan veg, Barl. 29; allar þjóðir þjóna yðru valdi, Róm. 117; af öllum þjóðum ok tungum, 119; hinn sjúki svaraði á þá tungu, sem hann hefði með þeirri þjóðu fæddr verit, pr. 458; allar skepnur … allar þjóðir, 461; þjóð veit ef þrír’ro, a saying, Hm, 6l; þjóð eru þrír tigir, thirty make a þjóð, Edda. 108; allri þjóðu, Ýt.; heldr er honum þægr í hverri þjóðu (among any people), sá er á hann trúir, Post. (Unger) 290; hann er lofaðr af allri þjóðu Gyðinga, id.; mikla þjóð, a mighty people, Stj. 116; suðr-þjóðir, the southerners, Akv.: Lat. turma is rendered by þjóð, Róm. 269; fira þjóð, a community of men, Lex. Poët.; þyrja þjóð yfir, Skm.: in compds, sal-þjóð, household, Vkv.; sigr-þjóð, Hkv.; al-þjóð, all people, Ad.; ver-þjóð or yr-þjóð, q. v.
- þjóð
- 2. like ‘lög’ and ‘þing,’ þjóð may assume a local sense, thus, Sví-þjóð = Sweden; Goð-þjóð = the Goth. Gut-þjuda, Gg.
- þjóð
- II. in olden times þjóð- in composition (like A. S. þeod) was intensive = great, powerful, very; but in quite modern times (the last 30–40 years) a whole crop of compds with þjóð- has been formed to express the sense of national; þjóð-réttr, þjóð-frelsi, þjóð-réttindi, þjóð-vili, þjóð-vinr, national rights, freedom, etc.; as also þjóð-ligr, national, popular, liberal; ó-þjóðligr, illiberal, unpopular; but all such phrases sound foreign, and are not vernacular.
- þjóð
- III. pr. names; Þjóð-arr; Þjóð-ólfr; Þjóð-rekr (= Germ. Diet-rich); Þjóð-hildr, Landn.; Þjóð-marr, Germ. Dit-mar, Sæm.
- þjóð
- B. Goth. þjuþ, = το ἀγαθόν, occurs only in a compounded form; ó-þjóð, bad people, Vellekla; óþjóða-lýðr, tramps and refuse, Dan. utyske; cp. Goth. unþjuþs = κακόν. In many compds it is difficult to say whether the primitive is þjuda or þjuþ; in words like þjóð-á, -drengr, -góðr, -glaðr, -hagi, -skáld, -skati, -mart, -niðr, -lygi, -vel, we prefer the latter.
Możliwa inskrypcja runiczna w młodszych Fuþark:ᚦᛁᚢᚦ
Runy młodszego Fuþark były używane od VIII do XII wieku w Skandynawii i ich osadach zamorskich
Używane skróty:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- dat.
- dative.
- f.
- feminine.
- Hel.
- Heliand.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- l.
- line.
- L.
- Linnæus.
- Lat.
- Latin.
- m.
- masculine.
- mod.
- modern.
- O. H. G.
- Old High German.
- q. v.
- quod vide.
- S.
- Saga.
- Ulf.
- Ulfilas.
- v.
- vide.
- Goth.
- Gothic.
- etc.
- et cetera.
- Germ.
- German.
- n.
- neuter.
- pr.
- proper, properly.
- cp.
- compare.
- Dan.
- Danish.
Prac i autorów cytowanych:
- Ad.
- Arinbjarnar-drápa. (A. III.)
- Akv.
- Atla-kviða. (A. II.)
- Barl.
- Barlaams Saga. (F. III.)
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Hkv.
- Helga-kviða Hundingsbana. (A. II.)
- Lex. Poët.
- Lexicon Poëticum by Sveinbjörn Egilsson, 1860.
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- N. T.
- New Testament.
- Post.
- Postula Sögur. (F. III.)
- Róm.
- Rómverja Saga. (E. II.)
- Skm.
- Skírnis-mál. (A. I.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Vkv.
- Völundar-kviða. (A. II.)
- Gg.
- Grógaldr. (A. II.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)
- Sæm.
- Sæmundar Edda. (A, C. I.)