Gagn
Old Norse Dictionary - gagn
Betydningen af oldnorske ordet "gagn"
Som defineret af Cleasby & Vigfusson Old Norse til English ordbog:
Oldnorske ordet gagn kan betyde:gagn
- gagn
- n. [a Scandin. word, neither found in Saxon nor Germ.; only Ulf. has the root verb gageigan = κερδαίνειν; Swed. gagn; Dan. gavn; Engl. gain is prob. borrowed from the Scandin.]:
- gagn
- 1. sing. gain, advantage, use, avail; hluti þá er ek veit at honum má gagn at verða, things that can be of use to him, Nj. 258; er oss varð at mestu gagni, Ísl. ii. 175; er eigi mun vera gagn í, that will be of no use, Fms. iii. 175; það er að litlu gagni, of little avail, etc., passim.
- gagn
- 2. gain, victory; sigr ok gagn, Orkn. 38; hafa gagn, to gain the day, Rb. 398, Hom. 131, Fms. vii. 261; fá gagn, id., Fas. i. 294, freq. in poetry; gagni feginn, triumphant, Fm. 25; gagni lítt feginn, i. e. worsted, Hbl. 29.
- gagn
- 3. produce, revenue, chiefly of land; jarðir at byggja ok vinna ok allra gagna af at neyta, Eg. 352; hence the law phrase, to sell an estate ‘með öllum gögnum ok gæðum.’
- gagn
- 4. goods, such as luggage, utensils, or the like; síðan fór hann norðr á Strandir með gagn sitt, Sturl. i. 10; ker ok svá annat gagn sitt, Grág. ii. 339; bæta garð aptr ok öll gögn ok spellvirki, Gþl. 421; þeir héldu öllum farmi ok öllu gagni (luggage), því er á skipinu var, Bs. i. 326.
- gagn
- β. in mod. usage almost always in pl. gögn = household implements, esp. tubs, pots, etc.; bú-gögn, heimilis-gögn, household jars; far-g., farar-g., q. v.
- gagn
- 5. in pl. a law term, proofs, evidence produced in court; at eigi dveli það gögn fyrir mönnum, Grág. i. 25; nefna vátta at öllum gögnum þeim er fram vóru komin, Nj. 87; eptir gögnum ok vitnum skal hvert mál dæma, a law phrase, upon evidence and witnesses shall every case be tried, Gþl. 475; öll gögn þau er þeir skulu hafa at dómi, Grág. ii. 270; þeir menn allir er í dómi sitja eðr í gögnum eru fastir, i. 105, 488, and passim; gagna-gögn, vide below.
- gagn
- COMPDS: gagnahöld, gagnauðgan, gagnauðigr, gagnligr, gagnsamligr, gagnsamr, gagn-semd, gagnslauss, gagnslítill, gagnsmikill, gagnsmunir.
Mulig runeindskrift i yngre futhark:ᚴᛅᚴᚾ
Yngre futhark runer blev brugt fra det 8. til det 12. århundrede i Skandinavien og deres oversøiske bosættelser
Forkortelser brugt:
- Dan.
- Danish.
- Engl.
- English.
- f.
- feminine.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- prob.
- probably.
- Scandin.
- Scandinavia, Scandinavian.
- Swed.
- Swedish.
- Ulf.
- Ulfilas.
- etc.
- et cetera.
- sing.
- singular.
- freq.
- frequent, frequently.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- i. e.
- id est.
- esp.
- especially.
- mod.
- modern.
- pl.
- plural.
- q. v.
- quod vide.
- v.
- vide.
Værker & Forfattere citeret:
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Fas.
- Fornaldar Sögur. (C. II.)
- Fm.
- Fafnis-mál. (A. II.)
- Hbl.
- Harbarðs-ljóð. (A. I.)
- Hom.
- Homiliu-bók. (F. II.)
- Orkn.
- Orkneyinga Saga. (E. II.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Gþl.
- Gulaþings-lög. (B. II.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)