Mánuðr
Old Norse Dictionary - mánuðr
Betydningen af oldnorske ordet "mánuðr"
Som defineret af Cleasby & Vigfusson Old Norse til English ordbog:
Oldnorske ordet mánuðr kan betyde:mánuðr
- mánuðr
- and mánaðr, m., mónoðr with umlaut, Íb. 376; gen. mánaðar, nom. acc. pl. mánuðr (like vetr); mod. mánuðir, acc. mánuði, which form occurs in vellums of the 15th century; thus, mánaði (acc. pl.), BS. i. 825, 896; even mánuðu (acc. pl.), 837, Fb. i. 205: [from máni: cp. Ulf. mênoþs; A. S. mônað; Old Engl. moneth; Engl. month; O. H. G. mânod; Germ. monat; Dan. maaned; Swed. månad; Lat. mensis; Gr. μήν]:—a month; á mánaði, for a month, Hm. 73; mánuðr níu, Rm. 6, 18, 30, Hom. 127; mónoðr tólf þritög-náttar, Jb. 376; þrjá mánaðr þrjátigu nátta, K. Þ. K. 164, FmS. ix. 239; aðra tvá mánoðr, Grág. ii. 261; tveir mánaðr, i. 420; sjau mánaðr, fimm mánaðr, ii. 393: tólf mánuðr, a twelvemonth, year; á hverjum tólf mánuðum, every twelvemonth, Hom. 149; ok hann hefir tólf mánuðr at gjöldum eðr handsölum, Grág. i. 196; halda þær tólf mánaðr þaðan frá er kona var föstnuð, 378; hvárt þat var af hinum tuttugustum tólf mánuðum, the twentieth year, Grett. 173 new Ed.; kaupa þeir nú enn saman um tólf mánuðr, Fb. ii. 124. The old heathen year consisted of twelve months, each of thirty days, so that a pentad (fimmt) added to that number made the year complete. For the names of the economical months see Edda 103 (gor-m., frer-m., hrút-m., ein-m., sól-m., and sel-m., kornskurðar-m.); tví-mánaðr (q. v.), the ‘double month;’ út-mánuðir, the last months of the winter (of Þorri, Gói, Ein-mánuðr), það er komið fram á út-mánuði; see also the Icel. Almanack, where the old months are still marked. Of the Julian Calendar we have Martius mánaðar, 623. 37, Rb. passim; but that computation never came into household use in Iceland, where the old calendar (of Þorri, Gói, Ein-m., etc.) still prevails for all domestic affairs: astron., tungl-m., a lunar month; sól-m., a solar month. In popular usage, as elsewhere, a month often means four weeks, and hálfr mánuðr, half a month = a fortnight; hálfum mánaði eptir mitt sumar, Nj. 4; á hálfs mánaðar fresti, within half a month, a fortnight, FmS. x. 411; á hálfum mánaði, Grág. i. 152.
- mánuðr
- COMPDS: mánaðarbeit, mánaðardagr, mánaðarfrest, mánaðarmata, mánaðamót, mánaðarrekstr, mánaðarró, mánaðarstefna, mánaðartal, mánaðartími.
Mulig runeindskrift i yngre futhark:ᛘᛅᚾᚢᚦᚱ
Yngre futhark runer blev brugt fra det 8. til det 12. århundrede i Skandinavien og deres oversøiske bosættelser
Forkortelser brugt:
- acc.
- accusative.
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- astron.
- astronomy, astronomically.
- cp.
- compare.
- Dan.
- Danish.
- Engl.
- English.
- etc.
- et cetera.
- f.
- feminine.
- gen.
- genitive.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- Gr.
- Greek.
- Icel.
- Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
- l.
- line.
- Lat.
- Latin.
- m.
- masculine.
- mod.
- modern.
- n.
- neuter.
- nom.
- nominative.
- O. H. G.
- Old High German.
- pl.
- plural.
- q. v.
- quod vide.
- S.
- Saga.
- Swed.
- Swedish.
- Ulf.
- Ulfilas.
- v.
- vide.
Værker & Forfattere citeret:
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Hm.
- Hává-mál. (A. I.)
- Hom.
- Homiliu-bók. (F. II.)
- Íb.
- Íslendinga-bók. (D. I.)
- Jb.
- Jóns-bók. (B. III.)
- K. Þ. K.
- Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Rm.
- Rígsmál. (A. II.)