Lýsa
Old Norse Dictionary - lýsa
Meaning of Old Norse word "lýsa"
As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:
Old Norse word lýsa can mean:lýsa
- lýsa
- t, [ljós; Dan. lyse; Swed. liusa], to lighten, illumine; hón (the sun) skal lýsa allan heim ok verma, SkS. 38; sól lýsir tungl, Rb. 448, passim, Hom. 128, MS. 656 C. 2; æ lýsir mön af mari, to shed light, Vþm.; lýsa blinda, to give light to the blind, 677. 5, 656 B. 12:—to light up, lýsa lampa, Str. 18, SkS. ii. 177: lýsa kirkju, to light up a church, D. I. passim, Vm. passim: to illuminate a book, en Magnus prestr hefir skrifat upp þaðan, ok lýst alla, Fb. (inscription):—of the daylight, to dawn, lítt var lýst af degi, Ld. 46; um morguninn er lýsa tók, FmS. i. 111; þegar er lítt var lýst, Ó. H. 115.
- lýsa
- 2. imperS. it shines, beams; lýsti ok mjök af hjálmi hans er sólin skein á, FmS. i. 44; fyrir þínar sakar lýsir allan heim, by thee light shines on all the world, Hom. 31.
- lýsa
- II. metaph. to explain, SkS. 193, 587.
- lýsa
- 2. to manifest, shew, exhibit; lýsa ótrúleik, Eg. 64; lýsa hug sinn, to declare one’s mind, Grág. i. 8; Heinir lýstu mikinn drengskap, FmS. ix. 344: pasS., sem lýsisk í sögunni, xi. 440; hann lýsti meir í því ríki sitt ok þrályndi en réttlæti, BS. i. 17; ok sagði hvern fjandskap menn höfðu þar við hann lýst, 19; segir at þau lýsti mikla þverlyndi ok ákaflyndi í þessu, Ó. H. 144.
- lýsa
- 3. to proclaim, publish, give notice of, as a law term: with acc., menn skulu í dag ok á morgun lýsa sakar þær allar, er til fjórðungs-dóms skulu …, ef maðr vill lýsa sök á hönd manni, Grág. i. 18; lýsa frumhlaup, sár, eðr víg á hendr manni, to charge a person, make an indictment against, ii. 34; víg lýsir þú, Hkv. 2. 8.
- lýsa
- β. with dat., lýsa vígi á hendr sér, to declare oneself to be the cause of a death; immediately after the deed the slayer had to declare himself, otherwise the deed was counted for murder, see the remarks S. v. morð, and the Laws and Sagas passim.
- lýsa
- γ. to publish, proclaim, with dat.; hón lýsti því, at hón myndi til alþingis ríða, Nj. 12; Halldórr lýsir þingreið sinni, Ld. 236; lýsa dómum sínum, SkS. 641:—lýsa e-u yfir, better is lýsa yfir e-u, to make known, FmS. viii. 93, xi. 6: imperS., nú lýsir hér yfir því, er margir mæltu, at hón þótti nokkut vergjörn, xi. 25: absol., ef maðr lýsir til fimmtardóms um bjargir manna, Grág. i. 73; hann skal lýsa et næsta sumar til fram-færslu þess ómaga, 129.
- lýsa
- δ. to publish the bans of marriage.
Possible runic inscription in Younger Futhark:ᛚᚢᛋᛅ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements
Similar entries:
Abbreviations used:
- Dan.
- Danish.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- S.
- Saga.
- Swed.
- Swedish.
- impers.
- impersonal.
- pers.
- person.
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- pass.
- passive.
- acc.
- accusative.
- v.
- vide.
- dat.
- dative.
- s. v.
- sub voce.
- absol.
- absolute, absolutely.
- l.
- line.
Works & Authors cited:
- D. I.
- Diplomatarium Islandicum. (J. I.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Hom.
- Homiliu-bók. (F. II.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- Str.
- Strengleikar. (G. II.)
- Vm.
- Vilkins-máldagi. (J. I.)
- Vþm.
- Vafþrúðnis-mál. (A. I.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Hkv.
- Helga-kviða Hundingsbana. (A. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)