Reka
Old Norse Dictionary - reka
Meaning of Old Norse word "reka"
As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:
Old Norse word reka can mean:reka
- reka
- pres. rek, rekr; pret. rak, rakt (mod. rakst), rak, plur. ráku; subj. ræki; imper. rek, rektú; part. rekinn; originally vreka; [Ulf. wrikan = διώκειν, ga-wrikan = ἐκδικειν; A. S. and Hel. wrecan; Engl. wreak; O. H. G. rechan; Germ. rächen; Dan. vrage; Swed. vräka; Lat. urgere]:—to drive; reka hross, fé, svín, naut, to drive horses, cattle, Eg. 593, Fbr. 30, Nj. 118, 119. 264, Grág. ii. 327, 332, Gísl. 20. FmS. x. 269, 421, Lv. 47, Glúm. 342; reka burt, to expel, drive away, FmS. i. 70, x. 264; reka ór (af) landi, to drive into exile, Nj. 5, Eg 417; reka af höndum, to drive off one’s hands, drive away. FmS. vii. 27; rekinn frá Guði, Grág. ii. 167; reka djöfla frá óðum mönnum, Mar.; reka flótta, to pursue a flying host, Eg. 299, Hkr. i. 238.
- reka
- 2. to compel; at því sem hlutr rak þá til, in turns, as the lot drove them to do, 625. 84; segir hver nauðsyn hann rekr til, FmS. x. 265; ér vegit víg þau er yðr rekr lítið til, Nj. 154.
- reka
- 3. with prepp.; reka aptr, to drive back, repel, Ld 112: reka aptr kaup sín, to recall, make void, Nj. 32: to refute, n. G. l. i. 240:—reka fyrir, to expel, cp. Germ. ver-treiben, hann görði frið fyrir norðan fjall, ok rak fyrir vikinga, Ver. 45; þá vóru villumenn fyrir reknir, 54; fyrir reka argan goðvarg, BS. i. 13 (in a verse):—reka út, to expel.
- reka
- II. to perform business or the like; reka hernað, to wage war. FmS. i. 105, xi. 91; reka eyrendi, Ld. 92; þat er lítið starf at reka þetta erendi. Eg. 408; reka sýslu, to transact business, Grág. ii. 332; reka hjúskap, to live in wedlock, H. E. i. 450.
- reka
- III. to thrust, throw, push violently; hann rak hann niðr mikit fall, FmS. i. 83; rak hann útbyrðiS. Eg. 221; rak hann at höfði í soðketilinn, Nj. 248; Flosi kastaði af sér skikkluni ok rak í fang henni, 176: of a weapon, to run, hann rekr atgeirinn í gegnum hann, he ran it through his body, 115, 119, 264; hann rak á honum tálgu-kníf, stabbed him. Band. 14: reka fót undan e-m, to back the foot clean off, Sturl. iii. 6.
- reka
- 2. reka aptr hurð, dyrr, to bolt, bar, Eg. 749, FmS. ix. 518; þeir ráku þegar aptr stöpulinn, viii. 247; hón rak lás fyrir kistuna, Grett. 159; reka hendr e-s á bak aptr, to tie one’s hands to the back, pinion, FmS. xi. 146.
- reka
- IV. various phrases; reka auga, skygnur á e-t, to cast one’s eyes upon, see by chance, hit with the eye, Ld. 154: svá langt at hann mátti hvergi auga yfir reka, so far that he could not reach it with his eyes, FmS. xi. 6; reka minni til, to remember, vi. 256, vii. 35 (of some never-to-be-forgotttn thing); reka fréttir um e-t, to enquire into, i. 73; reka sparmæli við e-n, Grett. 74; reka ættar-tölur (better rekja), Landn. 168, v. l.; reka upp hljóð, skræk, to lift up the voice, scream aloud; these phrases seem to belong to a different root, cp. the remarks S. v. rekja and réttr.
- reka
- V. to beat iron, metal; reka járn, Grett. 129 A (= drepa járn); reka nagla, hæl, saum, to drive a nail, a peg (rek-saumr); selrinn gékk þá niðr við sem hann ræki hæl, Eb. 272.
- reka
- VI. imperS. to be drifted, tossed; skipit rak inn á sundit, FmS. x. 136; skipit rak í haf út, Sæm. 33; rak þangat skipit, Eg. 600; rekr hann (acc.) ofan á vaðit, Nj. 108:—to be drifted ashore, viðuna rak víða um Eyjar, hornstafina rak í þá ey er Stafey heitir síðan, Ld. 326; ef þar rekr fiska, fugla eðr sela, ef við rekr á fjöru … nú rekr hval, Grág. ii. 337; borð ný-rekit, FS. 25; hann blótaði til þess at þar ræki tré sextugt, Gísl. 140; hafði rekit upp reyði mikla, Eb. 292; fundu þeir í vík einni hvar upp var rekin kista Kveldúlfs, Eg. 129:—e-n rekr undan, to escape, Nj. 155:—of a tempest, þá rak á fyrir þeim hrið (acc.), a tempest arose, FS. 108; rekr á storma, myrkr, hafvillur, þoku, to be overtaken by a storm, … fog.
- reka
- VII. reflex. to be tossed, wander; ek hefi rekisk úti á skógum í allan vetr, FmS. ii. 59; görask at kaupmanni ok rekask landa í milli, 79; lítið er mér um at rekask milli kaupstaða á haustdegi, Ld. 312; ok ef Kjartan skal nú undan rekask (escape), 222; at hann rækisk eigi lengr af eignum sínum ok óðulum, FmS. ix. 443; hann bað yðr standa í mót ok rekask af höndum óaldar-flokka slíka, Ó. H. 213.
- reka
- VIII. with gen. to wreak or take vengeance; þér hafit rekit margra manna sneypu ok svívirðinga, Fbr. 30; en áttu at reka harma sinna í Noregi, Fb. ii. 120: ok ef þér rekit eigi þessa réttar, þá munu þér engra skamma reka, Nj. 63; þér vilduð eigi eitt orð þola, er mæltt var við yðr, svá at þér rækit eigi, Hom. 32; frændr vára, þá er réttar vilja reka, Eg. 458; mjök lögðu menn til orðs, er hann rak eigi þessa réttar, Ld. 250; átru vér þá Guðs réttar at reka, Ó. H. 205.
- reka
- IX. part., þykki mér ok rekin ván, at …, all hope past, that …, Ld. 216. 2. rekinn = inlaid, mounted; öxi rekna, Ld. 288; hand-öxi sína ina reknu, Lv. 30; öxi forna ok rekna, Sturl. ii. 220, Gullþ. 20.
- reka
- 3. a triple or complex circumlocution is called rekit; fyrst heita kenningar (simple), annat tvíkennt (double), þriðja rekit, þat er kenning at kalla ‘flein-brag’ orrostu, en þat er tvíkennt at kalla ‘fleinbraks-fur’ sverðit, en þá er rekit er lengra er, Edda 122; cp. rek-stefja.
Possible runic inscription in Younger Futhark:ᚱᛁᚴᛅ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements
Similar entries:
Abbreviations used:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- Dan.
- Danish.
- Engl.
- English.
- f.
- feminine.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- Hel.
- Heliand.
- l.
- line.
- Lat.
- Latin.
- m.
- masculine.
- mod.
- modern.
- n.
- neuter.
- O. H. G.
- Old High German.
- part.
- participle.
- plur.
- plural.
- pres.
- present.
- pret.
- preterite.
- S.
- Saga.
- subj.
- subjunctive.
- Swed.
- Swedish.
- Ulf.
- Ulfilas.
- v.
- vide.
- cp.
- compare.
- L.
- Linnæus.
- s. v.
- sub voce.
- v. l.
- varia lectio.
- acc.
- accusative.
- impers.
- impersonal.
- pers.
- person.
- reflex.
- retlexive.
- gen.
- genitive.
- þ.
- þáttr.
Works & Authors cited:
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fbr.
- Fóstbræðra Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Gísl.
- Gísla Saga. (D. II.)
- Glúm.
- Víga-Glúms Saga. (D. II.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- Lv.
- Ljósvetninga Saga. (D. II.)
- Mar.
- Maríu Saga. (F. III.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Ver.
- Veraldar Saga. (E. II.)
- H. E.
- Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Band.
- Banda-manna Saga. (D. II.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Sæm.
- Sæmundar Edda. (A, C. I.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Hom.
- Homiliu-bók. (F. II.)
- Gullþ.
- Gull-Þóris Saga. (D. II.)
- Edda
- Edda. (C. I.)