Henda
Dictionnaire vieux norrois - henda
Signification du mot vieux norrois "henda"
Comme défini par le dictionnaire vieux norrois-anglais de Cleasby & Vigfusson :
Le mot vieux norrois henda peut signifier :henda
- henda
- d, mod. henti, [Old Engl. hente, to seize; cp. hönd], to catch with the hand:
- henda
- 1. to catch; hann kastaði heininni í lopt upp, en allir vildu henda, Edda 48; hann lék at þremr handsöxum senn, ok hendi æ meðal-kaflann, Fms. ii, 169; Grímr hafði þá hent böllinn, Eg. 189; en hón hendi allar með hváptunum, Fb. i. 530.
- henda
- 2. to pick up or out, of sheep, deer, etc.; hann var verra at henda en aðra sauði, Ísl. ii. 330; menn fóru ok vildu henda skjarra sauði, Bs. i. 330, Fms. v.i. 218; h. svín, Fs. 26; h. hrein í fjalli, Hm. 89: in pursuing one, en er Egill hafði hent þá sem hann vildi, Eg. 300; þeir hendu þræiana enn fleiri, 596; hendu þá hvárir menn fyrir öðrum, Fms. v.ii. 168; hann lét eigi henda börn á spjóta-oddum sem þá var víkingum títt, Landn. 308; hann hendi þá sker frá skeri þau er á leiðinni vóru (of one swimming), Fbr. 183; þessir stafir göra allt mál ok hendir málit ýmsa, Skálda 172; fara eptir sem vér skerum akrinn, ok henda (to pick up, glean) ef nokkut stendr eptir, eðr fýkr frá oss, Stj. 422; henda mula, to pick up crumbs, Mkv.: with prep., h. saman, to pick up and put together; h. saman orð, to compound words, Anecd. 1, Sks. 637.
- henda
- II. metaph.,
- henda
- 1. phrases, henda e-t augum, to catch with the eyes, Fms. v. 140; h. reiður á e-u, to take notice of, Nj. 133; h. mörk af e-u, to draw an inference from a thing, Sks. 498; h. mið á eu, to observe; spakir menn henda á mörgu mið, the wise catch many things true, a saying, Fs. 140; henda griplur til e-s, to fumble after a thing, Eluc. 22; henda til smátt ok stórt, to pick up small and great alike, look closely after, Glúm. 390; henda smátt, to pick up every grain, to keep one’s ears and eyes open; hér er maðr á glugganum, hann er vanr að h. smátt, og hylja sig í skugganum, a ditty; h. gaman at e-u, to take interest in a thing; hann var gleðimaðr mikill ok hendi at mörgu gaman, 385; hann hendi skemtan at sögum ok kvæðum, ok at öllum strengleikum, ok hljóðfærum, Bs. i. 109; h. atvinnu af e-u, to live away from a thing, Fs. 143; h. sakir á e-m, to pick up charges against one (cp. Engl. to pick a quarrel), Lv. 40.
- henda
- 2. to touch, concern one; þú sagðir tíðindi þau er mik taka henda, í aftöku frænda míns, Fms. v.. 370; en mik taka henda (not enda) þung mein, Edda 94 (in a verse); skal ek sjá um fémál hans ok þat annat er hann (acc.) tekr at henda, and whatsoever concerns him, Nj. 5; tíðindi þau er bæði okkr henda, Fs. 10.
- henda
- 3. e-n hendir e-t, to be caught in, be overtaken by a sin, by ill luck, or the like; mik hefir hent mart til afgerða við Guð, I have happened to commit many sins against God, Fms. v.i. 108; þá hafði hent glæpska mikil, they had committed great folly, Ó. H. 232, Fb. ii. 233; ef hana hefir fyrr slíkr glæpr hent, n. G. l. i. 233; mun engi sá hafa verit er jafnmikit happ hefir hent sem hann (acc.), Fms. v.. 328; hvat íllt sem mik hendir, Fs. 93; hann kvað þat dugandi menn henda (it happened to brave men) at falla í bardögum, 39; sú skömm skal oss aldregi henda, Fms. xi. 270; má, at hana hendi eigi slík úgipta annat sinn, Nj. 23: sometimes, but less correctly, used impers., the thing in acc., hverja skyldu þá henti at (how they were committed to) taka við konungi, Fms. v.ii. 238, v. l., cp. þá skömm (= sjá), Eg. 237; glæp mikinn, Fms. v. 113 (but nom. Ó. H. v. l.), iv. 367 (but nom. Fb. l. c.), cp. also Stj. 454 (v. l.), 471.
- henda
- III. recipr. to bandy; hendusk heiptyrði, Am. 86.
- henda
- B. To fling, throw, with dat.; it seems not to occur in old writers, (for in Anal. 193 the original vellum Fb. iii. 405 reads hann ‘skýtr’); but freq. in mod. usage, hann sveiflaði honum (the stone) í kring og henti, Od. ix. 538; thus tvíhenda, to hurl with both hands: reflex., hendask, to throw oneself forward, rush forward, to dart; hendast ór háa lopti.
Inscription runique possible en futhark jeune :ᚼᛁᚾᛏᛅ
Les runes du futhark jeune ont été utilisées du 8ème au 12ème siècle en Scandinavie et dans leurs colonies à l'étranger
Entrées similaires :
Abréviations utilisées :
- cp.
- compare.
- Engl.
- English.
- gl.
- glossary.
- l.
- line.
- mod.
- modern.
- etc.
- et cetera.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- v.
- vide.
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- s. v.
- sub voce.
- acc.
- accusative.
- impers.
- impersonal.
- L.
- Linnæus.
- l. c.
- loco citato.
- nom.
- nominative.
- pers.
- person.
- v. l.
- varia lectio.
- pr.
- proper, properly.
- recipr.
- reciprocally.
- dat.
- dative.
- freq.
- frequent, frequently.
- reflex.
- retlexive.
Œuvres & Auteurs cités :
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Anecd.
- Anecdoton. (H. II.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Fbr.
- Fóstbræðra Saga. (D. II.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Hm.
- Hává-mál. (A. I.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)
- Mkv.
- Málshátta-kvæði. (A. III.)
- Skálda
- Skálda. (H. I.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Eluc.
- Elucidarium. (F. II.)
- Glúm.
- Víga-Glúms Saga. (D. II.)
- Lv.
- Ljósvetninga Saga. (D. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Am.
- Atla-mál. (A. II.)
- Anal.
- Analecta. (D. II.)
- Od.
- Odysseifs-kvæði, prose, 1829.