Henda

Dictionnaire vieux norrois - henda

Signification du mot vieux norrois "henda"

Comme défini par le dictionnaire vieux norrois-anglais de Cleasby & Vigfusson :

Le mot vieux norrois henda peut signifier :henda

henda
d, mod. henti, [Old Engl. hente, to seize; cp. hönd], to catch with the hand:
henda
1. to catch; hann kastaði heininni í lopt upp, en allir vildu henda, Edda 48; hann lék at þremr handsöxum senn, ok hendi æ meðal-kaflann, Fms. ii, 169; Grímr hafði þá hent böllinn, Eg. 189; en hón hendi allar með hváptunum, Fb. i. 530.
henda
2. to pick up or out, of sheep, deer, etc.; hann var verra at henda en aðra sauði, Ísl. ii. 330; menn fóru ok vildu henda skjarra sauði, Bs. i. 330, Fms. v.i. 218; h. svín, Fs. 26; h. hrein í fjalli, Hm. 89: in pursuing one, en er Egill hafði hent þá sem hann vildi, Eg. 300; þeir hendu þræiana enn fleiri, 596; hendu þá hvárir menn fyrir öðrum, Fms. v.ii. 168; hann lét eigi henda börn á spjóta-oddum sem þá var víkingum títt, Landn. 308; hann hendi þá sker frá skeri þau er á leiðinni vóru (of one swimming), Fbr. 183; þessir stafir göra allt mál ok hendir málit ýmsa, Skálda 172; fara eptir sem vér skerum akrinn, ok henda (to pick up, glean) ef nokkut stendr eptir, eðr fýkr frá oss, Stj. 422; henda mula, to pick up crumbs, Mkv.: with prep., h. saman, to pick up and put together; h. saman orð, to compound words, Anecd. 1, Sks. 637.
henda
II. metaph.,
henda
1. phrases, henda e-t augum, to catch with the eyes, Fms. v. 140; h. reiður á e-u, to take notice of, Nj. 133; h. mörk af e-u, to draw an inference from a thing, Sks. 498; h. mið á eu, to observe; spakir menn henda á mörgu mið, the wise catch many things true, a saying, Fs. 140; henda griplur til e-s, to fumble after a thing, Eluc. 22; henda til smátt ok stórt, to pick up small and great alike, look closely after, Glúm. 390; henda smátt, to pick up every grain, to keep one’s ears and eyes open; hér er maðr á glugganum, hann er vanr að h. smátt, og hylja sig í skugganum, a ditty; h. gaman at e-u, to take interest in a thing; hann var gleðimaðr mikill ok hendi at mörgu gaman, 385; hann hendi skemtan at sögum ok kvæðum, ok at öllum strengleikum, ok hljóðfærum, Bs. i. 109; h. atvinnu af e-u, to live away from a thing, Fs. 143; h. sakir á e-m, to pick up charges against one (cp. Engl. to pick a quarrel), Lv. 40.
henda
2. to touch, concern one; þú sagðir tíðindi þau er mik taka henda, í aftöku frænda míns, Fms. v.. 370; en mik taka henda (not enda) þung mein, Edda 94 (in a verse); skal ek sjá um fémál hans ok þat annat er hann (acc.) tekr at henda, and whatsoever concerns him, Nj. 5; tíðindi þau er bæði okkr henda, Fs. 10.
henda
3. e-n hendir e-t, to be caught in, be overtaken by a sin, by ill luck, or the like; mik hefir hent mart til afgerða við Guð, I have happened to commit many sins against God, Fms. v.i. 108; þá hafði hent glæpska mikil, they had committed great folly, Ó. H. 232, Fb. ii. 233; ef hana hefir fyrr slíkr glæpr hent, n. G. l. i. 233; mun engi sá hafa verit er jafnmikit happ hefir hent sem hann (acc.), Fms. v.. 328; hvat íllt sem mik hendir, Fs. 93; hann kvað þat dugandi menn henda (it happened to brave men) at falla í bardögum, 39; sú skömm skal oss aldregi henda, Fms. xi. 270; má, at hana hendi eigi slík úgipta annat sinn, Nj. 23: sometimes, but less correctly, used impers., the thing in acc., hverja skyldu þá henti at (how they were committed to) taka við konungi, Fms. v.ii. 238, v. l., cp. þá skömm (= sjá), Eg. 237; glæp mikinn, Fms. v. 113 (but nom. Ó. H. v. l.), iv. 367 (but nom. Fb. l. c.), cp. also Stj. 454 (v. l.), 471.
henda
III. recipr. to bandy; hendusk heiptyrði, Am. 86.
henda
B. To fling, throw, with dat.; it seems not to occur in old writers, (for in Anal. 193 the original vellum Fb. iii. 405 reads hann ‘skýtr’); but freq. in mod. usage, hann sveiflaði honum (the stone) í kring og henti, Od. ix. 538; thus tvíhenda, to hurl with both hands: reflex., hendask, to throw oneself forward, rush forward, to dart; hendast ór háa lopti.

Inscription runique possible en futhark jeune :ᚼᛁᚾᛏᛅ
Les runes du futhark jeune ont été utilisées du 8ème au 12ème siècle en Scandinavie et dans leurs colonies à l'étranger

Entrées similaires :

Abréviations utilisées :

cp.
compare.
Engl.
English.
gl.
glossary.
l.
line.
mod.
modern.
etc.
et cetera.
m.
masculine.
n.
neuter.
v.
vide.
metaph.
metaphorical, metaphorically.
s. v.
sub voce.
acc.
accusative.
impers.
impersonal.
L.
Linnæus.
l. c.
loco citato.
nom.
nominative.
pers.
person.
v. l.
varia lectio.
pr.
proper, properly.
recipr.
reciprocally.
dat.
dative.
freq.
frequent, frequently.
reflex.
retlexive.

Œuvres & Auteurs cités :

Edda
Edda. (C. I.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Anecd.
Anecdoton. (H. II.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Fbr.
Fóstbræðra Saga. (D. II.)
Fs.
Forn-sögur. (D. II.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Landn.
Landnáma. (D. I.)
Mkv.
Málshátta-kvæði. (A. III.)
Skálda
Skálda. (H. I.)
Sks.
Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Eluc.
Elucidarium. (F. II.)
Glúm.
Víga-Glúms Saga. (D. II.)
Lv.
Ljósvetninga Saga. (D. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
Am.
Atla-mál. (A. II.)
Anal.
Analecta. (D. II.)
Od.
Odysseifs-kvæði, prose, 1829.
➞ Voir toutes les œuvres citées dans le dictionnaire

Back