Lauss
Dictionnaire vieux norrois - lauss
Signification du mot vieux norrois "lauss"
Comme défini par le dictionnaire vieux norrois-anglais de Cleasby & Vigfusson :
Le mot vieux norrois lauss peut signifier :lauss
- lauss
- adj., compar. lausari, superl. lausastr; [Ulf. laus = κενός; A. S. leâs; Engl. loose, release; Germ. los; Dan. lös]:—loose, opp. to fast; fast ok laust; steinn, annarr fastr enn annarr lauss, Pm. 106; (fór) utanborðs seglit ok allt þat er laust var á búlkanum nema menn, BS. i. 422; verða lauss, to get loose; eldr varð lauss, fire broke loose (cp. Dan. ildlös), FmS. x. 29; láta laust, to let loose, let slip, yield up, vi. 203, Nj. 58, Stj. 184; liggja laust fyrir, to sit loose, be easy to seize upon; þótti eigi svá laust fyrir liggja sem þeir ætluðu, FmS. viii. 357.
- lauss
- II. metaph. free, unimpeded, Germ. ledig; þar var engi maðr lauss at söðla hest konungs, Ó. H. 15; bændr ok lausir menn, FS. 23; þessa megin skaltú láta hest þinn, ok gakk þú lauss yfir brúna, leave thy horse behind, and walk loose (i. e. unencumbered) across the bridge, Konr.; skal þat lið á móti því er laust er ok eigi er í fylkingu, Eg. 293: ríða laust, to ride (travel) unencumbered, without luggage, Hrafn. 27; lauss hestr, a led horse, FmS. v. 285.
- lauss
- 2. disengaged, with gen.; en ek skal lauss allra mála ef hann kemr eigi svá út, Ísl. ii. 217; vit erum lausir allra svardaga, Fb. i. 232; lauss einka-mála, Ó. H. 194.
- lauss
- 3. void, not binding; nú er laus veðjan okkar, FmS. vi. 370; laus eru öll nýmæli ef eigi verða upp sögð et þriðja hvert sumar, Grág. (Kb.) i. 37; en ef Sigvaldi kemr eigi þessu fram, sem nú var skilt með þeim, þá skulu mál þeirra öll vera laus, FmS. xi. 100; kuggrinn stár á kjölnum fast en kaup er laust, Stef. Ól.
- lauss
- 4. vacant; viljum vér gefa yðr Ólafs kirkju, þvíat hón er nú laus, BS. i. 800; lauss biskupsdómr, a vacant bishopric, Mar.; laust brauð, a vacant living for a priest.
- lauss
- 5. with the notion of empty; sigla lausum kili, to sail ‘with a loose keel,’ i. e. without a cargo, Ó. H. 115; sigla lausu skipi, id., BS. i. 518.
- lauss
- 6. light, of sleep; hann var kominn í hvílu sína ok sofnaðr laust, Mar.; þá seig á hann svefn, ok þó svá lauss, at hann þóttisk vaka, Ó. H. 195, Vkv. 29.
- lauss
- 7. dissolved, of a meeting (þing-lausnir); þing skal laust segja á miðjum degi, Grág. i. 116; dag þann er sóknar-þing er laust, 117.
- lauss
- 8. loose, i. e. personal, property; lönd ok lausa aura (see lausafé, lauseyrir), Eg. 34, JS. 62; lausir penningar, loose money, cash, D. n. v. 488.
- lauss
- 9. not lined, of a garment; þrír dúkar með rautt skinn ok enn fjórði lauss, Vm. 47; hökull lauss, stola laus, 15.
- lauss
- 10. absolved from ban; hann söng yfir þeim miserere, ok segir þeim þó, at þá vóru þeir eigi lausari en áðr, Sturl. ii. 11.
- lauss
- 11. loose, dissolute; lauss í sínum framferðum, Mar.: heedless, lauss ok með litlum athuga, id.
- lauss
- III. as the last part in compds mostly suffixed to a root word, often in gen., in a negative sense, in Icel, almost in endless instances, of which many remain in English, sak-lauss, sackless; auðnu-auss, luckless; athuga-lauss, thoughtless; mein-lauss, guileless; vit-lauss, witless, insane, etc., from which is formed the neut. subst. termination -leysi.
Inscription runique possible en futhark jeune :ᛚᛅᚢᛋᛋ
Les runes du futhark jeune ont été utilisées du 8ème au 12ème siècle en Scandinavie et dans leurs colonies à l'étranger
Abréviations utilisées :
- adj.
- adjective.
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- compar.
- comparative.
- cp.
- compare.
- Dan.
- Danish.
- Engl.
- English.
- f.
- feminine.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- opp.
- opposed.
- S.
- Saga.
- superl.
- superlative.
- Ulf.
- Ulfilas.
- i. e.
- id est.
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- s. v.
- sub voce.
- v.
- vide.
- gen.
- genitive.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- etc.
- et cetera.
- neut.
- neuter.
- subst.
- substantive.
Œuvres & Auteurs cités :
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Pm.
- Pétrs-máldagi. (J. I.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Hrafn.
- Hrafnkels Saga. (D. II.)
- Konr.
- Konráðs Saga. (G. III.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Kb.
- Konungs-bók. (B. I, C. I, etc.)
- Stef. Ól.
- Stefán Ólafsson.
- Mar.
- Maríu Saga. (F. III.)
- Vkv.
- Völundar-kviða. (A. II.)
- D. N.
- Diplomatarium Norvagicum. (J. II.)
- Js.
- Járnsíða. (B. III.)
- Vm.
- Vilkins-máldagi. (J. I.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)