Ríða

Dictionnaire vieux norrois - ríða

Signification du mot vieux norrois "ríða"

Comme défini par le dictionnaire vieux norrois-anglais de Cleasby & Vigfusson :

Le mot vieux norrois ríða peut signifier :ríða

ríða
1. ríð, pret. reið, reitt (mod. reiðst), reið, pl. riðu; subj. riði; imperat. ríð, ríttu, Lv. 39, mod. ríddu; part. riðinn: [A. S. ridan; Engl. ride; Germ. reiten, etc.]:—to ride; in Icel., where all land-travelling is on horseback, ríða has become almost synonymous with to journey, travel, adding the road or way in acc. (cp. Old Engl. use of to ride); ríða leið sína, veg sinn, etc.; þeir bræðr riðu til alþingis, Nj. 2; nú skalt þú riða vestr, … þá reið í móti þeim Þjóstólfr, reið Höskuldr heim til hús síns, 4; síðan reið hann vestr í Hjarðarholt, Ísl. ii. 199; ok þegar reið hann at leita líkanna, Eg. 601; þá lét Ásgerðr skjóta hesti undir mann, reið sá sem ákafligast vestr í Hjarðarholt … Þorgerðr lét þegar söðla sér hest … riðu þau um kveldit ok nóttina til þess er þau kómu til Borgar, 602, 603; flestir menn riðu Týrsdaginn í brott, Sturl. iii. 183; tóku þeir nú á reið mikilli ok var allgott at ríða ofan eptir héraðinu, 185; þeir riðu Þriðja-daginn, … þeir riðu til Hörgárdals um kveldit, reið Eyjólfr á Möðru-völlu, … riðu þeir upp um Hörgárdal, … Rafn ok Eyjólfr riðu með flokk sinn upp eptir ísinum, 216, 217; géf ek þat ráð at þú ríðir í mót honum, en ek mun ríða til meðan, FmS. i. 70, xi. 364, Gísl. 19, Nj. 85, 86: metaph., at margir Íslendingar mundi kenna á hlut sínum, nema þeir riði sjálfir á vit sín, unless they rode towards themselves, i. e. took counsel with themselves, took care, Ld. 180:—absol. to start, part, ok hvergi í kveldi ríða, Skíða R. 108; jarl bað hann búask ok sagði mál at riðu, Orkn. 48.
ríða
2. adding the horse (vehicle) in dat.; ríða hesti, ríða svörtum, hvítum, … skjóttum, góðum, vökrum … hesti, Nj. 54, 81, etc.; ríða húsum, to ‘ride’ the ridge of a house (as a ghost), Grett. 83 new Ed.
ríða
3. tranS. with acc.; ríða hest, to break a colt for riding; and hann er vel riðinn, well broken in; ó-riðinn, unbroken: also to cover, of horses, cattle.
ríða
4. reflex., recipR. ríðask at, to attack one another, Al.; ríðask hjá, to pass by one another, Sturl. ii. 171.
ríða
B. To swing, sway, with the notion of a heavy, rotary motion, as of a thing in balance, a weapon brandished, a windlass, or the like; [cp. Engl. sea-phrase to ride at anchor]; í því er hann heyrði sverðit ríða, Karl. 161; nú reið sverð at svíra, BS. ii. 74; maðr nokkurr er sá at öxin reið, FmS. vii. 325; er öxin reið at honum, ii. 82; ef konungr léti ofan ríða sverðit, vii. 172; en er upp reið gáiga-tréit, 13; konungr stóð undir er tréit reið, ix. 386; þá reið at honum brúnássinn, ok hrataði hann inn aptr, Nj. 202; þá er sól riðr upp ok þar til er hón sezk, n. G. l. i. 218; þat tré er riða skal öllum at upp loki, of a door, Hm. 137:—to balance; önnur galeiðrinn sprakk er hón reið á járninu, Fagrsk.: metaph. the phrase, e-t ríðr miklu (or á miklu), to be of great importance, momentous; honum þótti í þér mest vinkaup ok stærstu ríða um þína hollostu, Fb. ii. 289; hve mjök þat er kallat at á hirti (sic) ríði, hversu til fátækra manna var gört í þessu lífi, BS. i. 104; á-ríðandi, momentous; e-t ríðr e-m at fullu, proves fatal to one.
ríða
2. to reel, stagger; í því er fíllinn tók at ríða, Al. 76; tók þá kastalinn at ríða mjök, FmS. viii. 429; hann reið á ymsar hliðar, KonR.: imperS., reið bátinum svá at honum hvelfir, the boat rolled so that it capsized, MaR.; in mod. usage better, alda ríðr undir skipið, aldan reið að, of the rolling waves, freq. in mod. usage.
ríða
2. ríð, reið, riðu, declined like the preceding word, but altogether different in etymology, being originally vríða; [A. S. wriðan; Engl. writhe; Dan.-Swed. vride, vrida; cp. Engl. wreath, wreathe; reiðr = angry, distorted, is derived from this verb]:—to writhe, twist, knit, wind; hár riðit í hring, the hair twisted into a ring, Akv. 8; ríða knút, to knit a knot; dúk ok ríða á þrjá knúta, Fb. i. 212; þar var hrískjörr nokkur ok riðu þar á knúta stóra, Orkn. 372; þar á kjörrinu reið ek þér knút, … ekki mun ek leysa þann knút er þú reitt mér þar, en riða mátta ek þér þann kaút, er …, FmS. vii. 123; með hverri list þeir eru saman riðnir, Al. 19; ríða knapp á e-t, to finish, wind a thing up, Ísl. ii. 102; ríða net, ríða ræxna, to net a net; tók hann lín ok garn, ok reið á ræxna svá sem net er síðan, Edda i. 182; ekki ríðanda ræxn, Sd. 188.
ríða
2. metaph., vera við e-t riðinn, to be wound up with a thing; ok verðr hann lítt við söguna riðinn, Glúm. 334; ef þeir vitu at þú ert nokkuð við hennar mál riðinn, FbR. 57; and ó-við-riðinn, unconnected with.
ríða
B. [Prob. the same word], to rub, smear, with dat.; floti var riðit á öl spjótskeptin, Sd. 163; ríða smyrslum á, Hom. (St.); taka hráka sinn, ríða í kross í krismu stað á brjóst ok millum herða, n. G. l. i. 339; hann ríðr því (the lime) heitu á limar ok kvistu viðarins, FmS. vi. 153; hann reið á blóðinu. Eg. 211; hann ríðr á hann vatni sínu, BS. i. 460; hann lét ríða leiri ok kolum í andlit sér, FmS. ii. 59; taka snjó ok bræða með höndum sér ok ríða á, svá at þat verði alvátt, K. Þ. K. 12; er dreifð síðan askan ok riðit sem víðast um þau kjöt, Stj. 71; hón vill jafnan ríða hann blóði ok róðru, Gísl. 45; hann tekr þá Sköfnungs stein, ok ríðr, ok bindr við hönd Gríms, Ld. 252; tók ek hein ór pússi mínum ok reið ek í eggina, Sturl. ii. 62.
ríða
II. metaph., with dat. to thrash, flog; ef maðr bregðr manni at hann væri stafkarl, eða riðr honum kinn, bæti hálfa mörk, or smears his cheeks, i. e. buffets him, cp. vulgar Dan. smöre een = to give a sound thrashing, and Swed. han wredh hans bak, i. e. flogged him; ef þat er kennt konu at hón ríði (that she beats) manni, eða þjónum hans, … þá er hón sek þrem mörkum, 390; hann var blóðrisa um herðarnar, en hlaupit hold af beinum … flutti þat Oddr, at Geirríð mun hafa riðit honum, Eb. 46 (thus, and not from ríða, to ride?).
ríða
III. to wring, press; mjólk sú er riðin er ór selju börk, PR. 473.

Inscription runique possible en futhark jeune :ᚱᛁᚦᛅ
Les runes du futhark jeune ont été utilisées du 8ème au 12ème siècle en Scandinavie et dans leurs colonies à l'étranger

Abréviations utilisées :

absol.
absolute, absolutely.
acc.
accusative.
A. S.
Anglo-Saxon.
cp.
compare.
Engl.
English.
etc.
et cetera.
Germ.
German.
gl.
glossary.
Icel.
Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
i. e.
id est.
imperat.
imperative.
l.
line.
m.
masculine.
metaph.
metaphorical, metaphorically.
mod.
modern.
n.
neuter.
part.
participle.
pl.
plural.
pret.
preterite.
R.
Rimur.
S.
Saga.
subj.
subjunctive.
v.
vide.
dat.
dative.
trans.
transitive.
pr.
proper, properly.
recipr.
reciprocally.
reflex.
retlexive.
L.
Linnæus.
freq.
frequent, frequently.
impers.
impersonal.
pers.
person.
Dan.
Danish.
Swed.
Swedish.

Œuvres & Auteurs cités :

Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Gísl.
Gísla Saga. (D. II.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Lv.
Ljósvetninga Saga. (D. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Orkn.
Orkneyinga Saga. (E. II.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
Grett.
Grettis Saga. (D. II.)
Al.
Alexanders Saga. (G. I.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Fagrsk.
Fagrskinna. (K. I.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Karl.
Karla-magnús Saga. (G. I.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Konr.
Konráðs Saga. (G. III.)
Mar.
Maríu Saga. (F. III.)
Akv.
Atla-kviða. (A. II.)
Edda
Edda. (C. I.)
Sd.
Svarfdæla Saga. (D. II.)
Fbr.
Fóstbræðra Saga. (D. II.)
Glúm.
Víga-Glúms Saga. (D. II.)
Hom.
Homiliu-bók. (F. II.)
K. Þ. K.
Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Eb.
Eyrbyggja Saga. (D. II.)
➞ Voir toutes les œuvres citées dans le dictionnaire

Back