Ríða
Dictionnaire vieux norrois - ríða
Signification du mot vieux norrois "ríða"
Comme défini par le dictionnaire vieux norrois-anglais de Cleasby & Vigfusson :
Le mot vieux norrois ríða peut signifier :ríða
- ríða
- 1. ríð, pret. reið, reitt (mod. reiðst), reið, pl. riðu; subj. riði; imperat. ríð, ríttu, Lv. 39, mod. ríddu; part. riðinn: [A. S. ridan; Engl. ride; Germ. reiten, etc.]:—to ride; in Icel., where all land-travelling is on horseback, ríða has become almost synonymous with to journey, travel, adding the road or way in acc. (cp. Old Engl. use of to ride); ríða leið sína, veg sinn, etc.; þeir bræðr riðu til alþingis, Nj. 2; nú skalt þú riða vestr, … þá reið í móti þeim Þjóstólfr, reið Höskuldr heim til hús síns, 4; síðan reið hann vestr í Hjarðarholt, Ísl. ii. 199; ok þegar reið hann at leita líkanna, Eg. 601; þá lét Ásgerðr skjóta hesti undir mann, reið sá sem ákafligast vestr í Hjarðarholt … Þorgerðr lét þegar söðla sér hest … riðu þau um kveldit ok nóttina til þess er þau kómu til Borgar, 602, 603; flestir menn riðu Týrsdaginn í brott, Sturl. iii. 183; tóku þeir nú á reið mikilli ok var allgott at ríða ofan eptir héraðinu, 185; þeir riðu Þriðja-daginn, … þeir riðu til Hörgárdals um kveldit, reið Eyjólfr á Möðru-völlu, … riðu þeir upp um Hörgárdal, … Rafn ok Eyjólfr riðu með flokk sinn upp eptir ísinum, 216, 217; géf ek þat ráð at þú ríðir í mót honum, en ek mun ríða til meðan, FmS. i. 70, xi. 364, Gísl. 19, Nj. 85, 86: metaph., at margir Íslendingar mundi kenna á hlut sínum, nema þeir riði sjálfir á vit sín, unless they rode towards themselves, i. e. took counsel with themselves, took care, Ld. 180:—absol. to start, part, ok hvergi í kveldi ríða, Skíða R. 108; jarl bað hann búask ok sagði mál at riðu, Orkn. 48.
- ríða
- 2. adding the horse (vehicle) in dat.; ríða hesti, ríða svörtum, hvítum, … skjóttum, góðum, vökrum … hesti, Nj. 54, 81, etc.; ríða húsum, to ‘ride’ the ridge of a house (as a ghost), Grett. 83 new Ed.
- ríða
- 3. tranS. with acc.; ríða hest, to break a colt for riding; and hann er vel riðinn, well broken in; ó-riðinn, unbroken: also to cover, of horses, cattle.
- ríða
- 4. reflex., recipR. ríðask at, to attack one another, Al.; ríðask hjá, to pass by one another, Sturl. ii. 171.
- ríða
- B. To swing, sway, with the notion of a heavy, rotary motion, as of a thing in balance, a weapon brandished, a windlass, or the like; [cp. Engl. sea-phrase to ride at anchor]; í því er hann heyrði sverðit ríða, Karl. 161; nú reið sverð at svíra, BS. ii. 74; maðr nokkurr er sá at öxin reið, FmS. vii. 325; er öxin reið at honum, ii. 82; ef konungr léti ofan ríða sverðit, vii. 172; en er upp reið gáiga-tréit, 13; konungr stóð undir er tréit reið, ix. 386; þá reið at honum brúnássinn, ok hrataði hann inn aptr, Nj. 202; þá er sól riðr upp ok þar til er hón sezk, n. G. l. i. 218; þat tré er riða skal öllum at upp loki, of a door, Hm. 137:—to balance; önnur galeiðrinn sprakk er hón reið á járninu, Fagrsk.: metaph. the phrase, e-t ríðr miklu (or á miklu), to be of great importance, momentous; honum þótti í þér mest vinkaup ok stærstu ríða um þína hollostu, Fb. ii. 289; hve mjök þat er kallat at á hirti (sic) ríði, hversu til fátækra manna var gört í þessu lífi, BS. i. 104; á-ríðandi, momentous; e-t ríðr e-m at fullu, proves fatal to one.
- ríða
- 2. to reel, stagger; í því er fíllinn tók at ríða, Al. 76; tók þá kastalinn at ríða mjök, FmS. viii. 429; hann reið á ymsar hliðar, KonR.: imperS., reið bátinum svá at honum hvelfir, the boat rolled so that it capsized, MaR.; in mod. usage better, alda ríðr undir skipið, aldan reið að, of the rolling waves, freq. in mod. usage.
- ríða
- 2. ríð, reið, riðu, declined like the preceding word, but altogether different in etymology, being originally vríða; [A. S. wriðan; Engl. writhe; Dan.-Swed. vride, vrida; cp. Engl. wreath, wreathe; reiðr = angry, distorted, is derived from this verb]:—to writhe, twist, knit, wind; hár riðit í hring, the hair twisted into a ring, Akv. 8; ríða knút, to knit a knot; dúk ok ríða á þrjá knúta, Fb. i. 212; þar var hrískjörr nokkur ok riðu þar á knúta stóra, Orkn. 372; þar á kjörrinu reið ek þér knút, … ekki mun ek leysa þann knút er þú reitt mér þar, en riða mátta ek þér þann kaút, er …, FmS. vii. 123; með hverri list þeir eru saman riðnir, Al. 19; ríða knapp á e-t, to finish, wind a thing up, Ísl. ii. 102; ríða net, ríða ræxna, to net a net; tók hann lín ok garn, ok reið á ræxna svá sem net er síðan, Edda i. 182; ekki ríðanda ræxn, Sd. 188.
- ríða
- 2. metaph., vera við e-t riðinn, to be wound up with a thing; ok verðr hann lítt við söguna riðinn, Glúm. 334; ef þeir vitu at þú ert nokkuð við hennar mál riðinn, FbR. 57; and ó-við-riðinn, unconnected with.
- ríða
- B. [Prob. the same word], to rub, smear, with dat.; floti var riðit á öl spjótskeptin, Sd. 163; ríða smyrslum á, Hom. (St.); taka hráka sinn, ríða í kross í krismu stað á brjóst ok millum herða, n. G. l. i. 339; hann ríðr því (the lime) heitu á limar ok kvistu viðarins, FmS. vi. 153; hann reið á blóðinu. Eg. 211; hann ríðr á hann vatni sínu, BS. i. 460; hann lét ríða leiri ok kolum í andlit sér, FmS. ii. 59; taka snjó ok bræða með höndum sér ok ríða á, svá at þat verði alvátt, K. Þ. K. 12; er dreifð síðan askan ok riðit sem víðast um þau kjöt, Stj. 71; hón vill jafnan ríða hann blóði ok róðru, Gísl. 45; hann tekr þá Sköfnungs stein, ok ríðr, ok bindr við hönd Gríms, Ld. 252; tók ek hein ór pússi mínum ok reið ek í eggina, Sturl. ii. 62.
- ríða
- II. metaph., with dat. to thrash, flog; ef maðr bregðr manni at hann væri stafkarl, eða riðr honum kinn, bæti hálfa mörk, or smears his cheeks, i. e. buffets him, cp. vulgar Dan. smöre een = to give a sound thrashing, and Swed. han wredh hans bak, i. e. flogged him; ef þat er kennt konu at hón ríði (that she beats) manni, eða þjónum hans, … þá er hón sek þrem mörkum, 390; hann var blóðrisa um herðarnar, en hlaupit hold af beinum … flutti þat Oddr, at Geirríð mun hafa riðit honum, Eb. 46 (thus, and not from ríða, to ride?).
- ríða
- III. to wring, press; mjólk sú er riðin er ór selju börk, PR. 473.
Inscription runique possible en futhark jeune :ᚱᛁᚦᛅ
Les runes du futhark jeune ont été utilisées du 8ème au 12ème siècle en Scandinavie et dans leurs colonies à l'étranger
Abréviations utilisées :
- absol.
- absolute, absolutely.
- acc.
- accusative.
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- cp.
- compare.
- Engl.
- English.
- etc.
- et cetera.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- Icel.
- Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
- i. e.
- id est.
- imperat.
- imperative.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- mod.
- modern.
- n.
- neuter.
- part.
- participle.
- pl.
- plural.
- pret.
- preterite.
- R.
- Rimur.
- S.
- Saga.
- subj.
- subjunctive.
- v.
- vide.
- dat.
- dative.
- trans.
- transitive.
- pr.
- proper, properly.
- recipr.
- reciprocally.
- reflex.
- retlexive.
- L.
- Linnæus.
- freq.
- frequent, frequently.
- impers.
- impersonal.
- pers.
- person.
- Dan.
- Danish.
- Swed.
- Swedish.
Œuvres & Auteurs cités :
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Gísl.
- Gísla Saga. (D. II.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Lv.
- Ljósvetninga Saga. (D. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Orkn.
- Orkneyinga Saga. (E. II.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Al.
- Alexanders Saga. (G. I.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Fagrsk.
- Fagrskinna. (K. I.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Hm.
- Hává-mál. (A. I.)
- Karl.
- Karla-magnús Saga. (G. I.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Konr.
- Konráðs Saga. (G. III.)
- Mar.
- Maríu Saga. (F. III.)
- Akv.
- Atla-kviða. (A. II.)
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Sd.
- Svarfdæla Saga. (D. II.)
- Fbr.
- Fóstbræðra Saga. (D. II.)
- Glúm.
- Víga-Glúms Saga. (D. II.)
- Hom.
- Homiliu-bók. (F. II.)
- K. Þ. K.
- Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)