Hjá

古ノルス語辞書 - hjá

古ノルス語の単語「hjá」の意味

クリースビー&ヴィグフソンの古ノルス語から英語への辞書による定義:

古ノルス語の単語hjáは以下の意味を持つことができます:hjá

hjá
prep. [this prep. is peculiar to the Scandin. languages, which in their turn lack the Germ. and Saxon bei, by; the Dan. and Swed. add an s, hos, qs. hiaa’s, haa’s; hjá may be akin to Goth. heiva and Icel. hjú, q. v.; cp. Lat. cum]:—by, beside, with dat.:
hjá
1. by, near, at hand, Lat. juxta; setjask niðr hjá e-m, to take a seat by a person’s side, Nj. 3, Fs. 83; Egill setti hana niðr hjá sér, Eg. 249; liggja hjá e-m, to lie by one, Nj. 94; rekkja hjá konu, Ld. 30; hvíla hjá konu, Hbl. 17; sofa hjá e-m, to sleep in the same bed with one, Korm.; hann var jarðaðr (earthed, buried) hjá föður sínum, Fms. x. 111; sverðit stóð hjá honum, i. 16; næsta bæ hjá Rúts-stöðum, Nj. 32; þótti þeim í hönd falla at taka upp land þetta hjá sér sjálfum, this land lying close at hand, Ld. 210.
hjá
2. near, close to; gluggar vóru hjá brúnásunum, Nj. 95; hann var heygðr hjá Hofi, 163; hjá þreskeldi, Korm. (in a verse); þar hjá garðinum, Fs. 56; hjá brjóstinu, id.; hjá hvílu búanda þíns, Nj. 19; spjót koma upp hjá hólunum, 95; í hjá Ölvosvatni, Íb. 11; hjá dyrunum, O. H. l. 72: í hjá = hjá, hann stóð í hjá vandbálki nokkurum, id.; þar í hjá, close by, Grág. ii. 338.
hjá
3. by, with, Lat. apud; vera hjá e-m, to stay with one; vera í gistingu hjá e-m, to lodge with one, Dropl. 9; þau vóru þar hjá konungi í góðu yfirlæti, Bárð. 178; þeirra manna er í hjá oss vóru, Gþl.; taka upp giptu hjá e-m, Fms. xi. 426; maðr einn var eptir hjá honum, Lv. 63; eru þeir hér ódáða-menninir hjá þér, Hlenni? 64.
hjá
4. in the presence of, Lat. coram; svá at Flosi var hjá, in the presence of Flosi, Nj. 259; móðir þeirra var hjá, 214; þeir vóru þá í hjá ok heyrðu, Anal. 294; vera í hjá, Gþl. 287 passim.
hjá
5. passing by, Germ. vorbei; mánaði síðar fóru þeir hjá mér kátir, Fb. ii. 288; sneiða hjá, to pass by, Fbr. 70; hann þóttisk eigi sneiða mega hjá slíkum málum, Háv. 55; farask hjá, to pass by one another, Eb. 270; sitja (kyrr) hjá e-u máli, not to stir, remain neutral, 124, Fms. xi. 83: absol., Nj. 97; láta menn sitja hjá kyrra, to let them be unmolested, Ld. 258; vilda ek at þú létir vera ok hjá liða (to let it go by, notice it not) þetta vandræði, 206; leiðir hann hjá sér þessi mála-ferli, Eb. 38 new Ed.; annan veg mun reynask en hann Hrói láti hjá sér líða þat (leave undone) sem hann er heitbundinn í við vini sína, Rd. 246; fara hjá sér, to go beside oneself, go out of one’s mind, Eb. 270; hleypa þeir upp hjá þeim, Nj. 107.
hjá
β. fram hjá, past, by, Germ. vorbei; en ef þik berr skjótt fram hjá, þá …, Lv. 65, Fs. 108; hann gengr í móti þeim ok hjá þeim, and past them, Valla l. 212; fram hjá Knafa-hólum, Nj. 95; ríða vestr hjá Hallbjarnar-vörðum, 4; þeir riðu hjá fram, rode by, 96.
hjá
6. besides; gefa aðrar sakir bóndum hjá fram, Bs. i. 496.
hjá
II. metaph. in comparison with, to; réttlátir hjá íllum, Eluc. 16; lítils verðr hjá sínum göfgum frændum, Skálda 176; þeim þykir allt lágt hjá sér, Ld. 214; þótti allt barna-vipr þat er aðrar konur höfðu í skarti hjá henni, 122; hin stóru skipin Bagla urðu ekki mjúkræs hjá þeim er Birkibeinar höfðu, Fms. viii. 384; er þá sýkn dagr hjá því sem nú er, iv. 265; höfðu þeir fátt kvikfjár hjá því sem þurfti, Eg. 134; þó at Ólafr konungr hafi eigi lið mikit hjá her þeim er vér höfum, Ó. H. 214; hefir hann nú lítið fjölmenni hjá því sem hann hafði í sumar, 168; þvkir yðr allt lágt hjá yðr Vatnsdælum, Fs. 53; Þórr er lágr ok lítill hjá stórmenni því er hér er með oss, Edda 33.

ヤンガーフザルク文字での可能なルーン文字:ᚼᛁᛅ
ヤンガーフザルク文字は、8世紀から12世紀にかけてスカンジナビアとその海外植民地で使用されました

使用されている略語:

cp.
compare.
Dan.
Danish.
dat.
dative.
Germ.
German.
Goth.
Gothic.
Icel.
Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
l.
line.
Lat.
Latin.
m.
masculine.
n.
neuter.
qs.
quasi.
q. v.
quod vide.
Scandin.
Scandinavia, Scandinavian.
Swed.
Swedish.
v.
vide.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
L.
Linnæus.
pl.
plural.
absol.
absolute, absolutely.
metaph.
metaphorical, metaphorically.

引用された作品と著者:

Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Fs.
Forn-sögur. (D. II.)
Hbl.
Harbarðs-ljóð. (A. I.)
Korm.
Kormaks Saga. (D. II.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Íb.
Íslendinga-bók. (D. I.)
O. H. L.
Ólafs Saga Helga Legendaria. (E. I.)
Bárð.
Bárðar Saga. (D. V.)
Dropl.
Droplaugar-sona Saga. (D. II.)
Gþl.
Gulaþings-lög. (B. II.)
Lv.
Ljósvetninga Saga. (D. II.)
Anal.
Analecta. (D. II.)
Eb.
Eyrbyggja Saga. (D. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Fbr.
Fóstbræðra Saga. (D. II.)
Háv.
Hávarðar Saga. (D. II.)
Rd.
Reykdæla Saga. (D. II.)
Valla L.
Valla Ljóts Saga. (D. II.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Edda
Edda. (C. I.)
Eluc.
Elucidarium. (F. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
Skálda
Skálda. (H. I.)
➞ 辞書で引用されたすべての作品を見る

Back