Týja

古ノルス語辞書 - týja

古ノルス語の単語「týja」の意味

クリースビー＆ヴィグフソンの古ノルス語から英語への辞書による定義:

古ノルス語の単語týjaは以下の意味を持つことができます:týja

týja: tæja, tjóa, and tjá, the forms of this verb vary: tæja, tæjar tæja make a rhyme, Pd. 18; pres. tœr, pret. tœði, part. neut. tœð: týja, týr, týði: tjóa, pres. tjóar, pret. tjóaði or tjóði, see below B: and lastly, tjá, pres. té, tér (mod. tjái), pret. téði, part. téðr, téð: with neg. suff. tær-a, does not, FmS. vii. (in a verse): [Ulf. taujan = ποιειν; tawidon on the Golden horn; A. S. tawjan; O. H. G. zawian; Germ. thun; Dutch touwen.]

týja: B. Prop. to do, work; but here göra (q. v.) has in the Scaudin. taken the place of tæja, it is therefore only used in the sense,

týja: II. to help, assist, with dat. or absol.; at tœja Kleppjárni, Ísl. ii. 482 (Heiðarv. S.); þeir menn er tæðu máli Þorsteins, Ísl. ii. 305; þú tæðir mér, Drottinn ok huggaðir mik, 655 v. 2; tæja sjúkum ok vúluðum, 645. 93; þat góz eptir verðr skal ek töja (bestow on) guðs móður, Mar.; ef þú vilt tæja honum, Clem. 56; Guðs mildi tæði málum hans, 45; hamingjan lét enn eigi seinat sér at töja honum, Al. 139; hirð er tæði honum vel, FmS. vi. 317 (in a verse); Kristr tær hodda hristi …, Lex. Poët.; at týjanda Guði = Deo auxiliante, Hom. 27; árnendr várir ok týiendr (töyiendr Cod.), 149; sá er öðrum vill týja til orrostu, 42; segir þat mest týja, at eigi hafi Guð nauðga þjónustu, O. H. l. 42; týja svá göfuglegri bæn, Hom. 1; opt hefir höfðingjum mikit tjóað at berjask at eins með frameggjan, Al. 5; kölluðu þeir á Jacobum, at þeir kæmi til at tjá þeim, 656 C. 2; Drottinn várr té (subj.) oss til þess, at vér megim, Hom. 90: recipr., téisk at báðir, help one another! H. E. i. 245.

týja: 2. to avail; ok tör þat því at eins, ef hann vissi eigi, at, … it avails only in the case that he knew not, Grág. i. 315; þat týr ekki, boots not, avails not, or týði ekki, it was of no avail, eigi tør bónda sjá bjorgkviðr, 431; ek vissa at mér myndi ekki týja at forðask þik, Eg. 165; eyfit týr þótt skyndi seinn, a saying (see eyvit); ekki týr yðr nú at tauta eðr tutla, FmS. viii. 234 (tjár, Fb. ii, l. c.); hvárki tæði (týði, Hkr. l. c.; tjáði, FmS. v, l. c.) bæn manna né féboð, Ó. H. 190; konungr var svá reiðr at henni týði ekki at biðja, Hkr. i. 100; allir löttu Sigurð jarl í at ganga ok týði ekki (tjáði, v. l.), Nj. 271; lítið týr oss at mæða líkam várn í föstum, Hom. 73; hvat mun mér týja at eggja þá menn, what need I? FmS. viii. 136 (tjá, v. l.); ok er hón sá at eigi týði at flytja þetta mál lengra, þá hætti hón, xi. 288 (v. l.); sem hann sá at ekki týði þar at standa, Str. 42; Þorvaldr lét ekki tjóa at sakask um verkit, Glúm. 374; mun mik ekki tjóa at letja, Nj. 16; eigi mundi tjóa at brjótask við forlögunum, FS. 20; at ekki moni tjóa, FaS. i. 364; ekki mun tjóa at göra þat, FmS. ii. 194 (v. l.); eigi þykkir oss þat tjóa, Gullþ. 20; veit ek eigi hvat þat mon tjóa, Mork. 194; Baglar sá at ekki tjóaði (tjóði) eptir at halda, FmS. ix. 13 (v. l. 7); ok tjóaðí ekki fyrir-tölur hans, x. 301; hefir ek um talat ok tjóar mér eigi, FS. 60; eggjat væri nú ef nökkut tjóaði, 4; þeir biðja at … ok tjóar ekki, Glúm. 390; tjóði honum alls ekki, Str. 42; ekki tjóar skriptar-gangr þeim er …, 43; en at svá búnu tjár ekki, FaS. i. 364; hvat mun þá tjá við at mæla, Glúm. 324; hvat tjár mér nú, at hafa til hans stundat, Al. 129; ekki mun tjá at saka sik um orðinn hlut, Nj. 20; and so in mod. usage, þetta tjáir ekki, this won’t do; það tjáir ekki, ‘tis of no use; tjár þat alls ekki, Gísl. 43.

týja: 3. peculiar usage, to grant, allow; því meiri gæsku er hann téði þeim af sinni hendi, Hom. 109.

týja: III. as an auxiliary verb; sól tér sortna, the sun does blacken, Vsp. 57 (see p. 264, foot-note 3); áðr tæði ben blæða, blood did flow, Nj. (in a verse); tjá buðlungi blæða undir, Hkv. Hjörv.; tær-a standa þarft af Þóri, FmS. vii. (in a verse); hón tær binda, Orkn. (in a verse); hann tæði velja, Rekst.; hyggja tæði, did think, Bkv. 13; tæði færa, did bring, FmS. vi. 340; Boðnar bára tér vaxa, does wax, Edda (in a verse). ☞ See also tjá, which is a different word.

ヤンガーフザルク文字での可能なルーン文字:ᛏᚢᛁᛅ
ヤンガーフザルク文字は、8世紀から12世紀にかけてスカンジナビアとその海外植民地で使用されました

類似エントリ:

Týja (I)

使用されている略語：

A. S.: Anglo-Saxon.

f.: feminine.

Germ.: German.

m.: masculine.

mod.: modern.

n.: neuter.

neut.: neuter.

neg.: negative.

O. H. G.: Old High German.

part.: participle.

pres.: present.

pret.: preterite.

S.: Saga.

uff.: suffix.

Ulf.: Ulfilas.

q. v.: quod vide.

v.: vide.

absol.: absolute, absolutely.

Cod.: Codex.

dat.: dative.

l.: line.

L.: Linnæus.

pr.: proper, properly.

recipr.: reciprocally.

subj.: subjunctive.

l. c.: loco citato.

v. l.: varia lectio.

þ.: þáttr.

引用された作品と著者：

Fms.: Fornmanna Sögur. (E. I.)

Pd.: Placidus-drápa. (A. III.)

Al.: Alexanders Saga. (G. I.)

Clem.: Clements Saga. (F. III.)

H. E.: Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)

Heiðarv. S.: Heiðarvíga Saga. (D. II.)

Hom.: Homiliu-bók. (F. II.)

Lex. Poët.: Lexicon Poëticum by Sveinbjörn Egilsson, 1860.

Mar.: Maríu Saga. (F. III.)

O. H. L.: Ólafs Saga Helga Legendaria. (E. I.)

Eg.: Egils Saga. (D. II.)

Fas.: Fornaldar Sögur. (C. II.)

Fb.: Flateyjar-bók (E. I.)

Fs.: Forn-sögur. (D. II.)

Gísl.: Gísla Saga. (D. II.)

Glúm.: Víga-Glúms Saga. (D. II.)

Grág.: Grágás. (B. I.)

Gullþ.: Gull-Þóris Saga. (D. II.)

Hkr.: Heimskringla. (E. I.)

Mork.: Morkinskinna. (E. I.)

Nj.: Njála. (D. II.)

Ó. H.: Ólafs Saga Helga. (E. I.)

Str.: Strengleikar. (G. II.)

Bkv.: Brynhildar-kviða. (A. II.)

Edda: Edda. (C. I.)

Hkv.: Helga-kviða Hundingsbana. (A. II.)

Hkv. Hjörv.: Helga-kviða Hjörvarðssonar. (A. II.)

Orkn.: Orkneyinga Saga. (E. II.)

Vsp.: Völuspá. (A. I.)

➞ 辞書で引用されたすべての作品を見る