Fá
Dicionário de Nórdico Antigo - fá
Significado da palavra Nórdico Antigo "fá"
Como definido pelo dicionário Cleasby & Vigfusson de Nórdico Antigo para Inglês:
A palavra Nórdico Antigo fá pode significar:fá
- fá
- 1. pret. sing. fékk, sometimes spelt feck or fieck, pl. fengu; pres. fæ, 2nd pers. fær, mod. færð, pl. fám, mod. fáum; pret. subj. fengja, mod. fengi; pres. fá, mod. fái; imperat. fá; sup. fengit; part. fenginn: the forms fingit, finginn, and pret. fingu (cp. Germ. fingen) are obsolete, but occur in some MSS. (e. g. Arna-Magn. 132 and 122 A): the poets rhyme—Erlingr var þar finginn; with the neg. suff., fær-at, fékk-at, Lex. Poët.: [Goth. fahan and gafahan = πιάζειν, καταλαμβάνειν; A. S. fón; Hel. fâhan; Germ. fahen, whence fahig = capax; in the Germ., however, the nasal form fangen prevailed, but in the Scandin., Swed., and Dan. få or faae; the Dan. fange is mod. and borrowed from Germ.; Icel. fanga is rare and unclass. and only used in the sense to capture, whereas fá is a standing word; the ng reappears in pl. pret. and part. pass. fengu, fengit, vide above; cp. Old Engl. fet, mod. fetch]:—to fetch, get, etc.
- fá
- 1. to fetch, catch, seize; fengu þeir Gunnar, they fetched, caught G., Akv. 18; Hildibrandr gat fengit kirkju-stoðina, Sturl. i. 169; hón hefir fengit einn stein, she has fetched a stone, Ísl. ii. 394; fá á e-u, to get hold of, grasp with the hand, faðir Móða fékk á þremi, Hým. 34.
- fá
- β. also, fá í e-t, to grasp; fengu í snæri, they grasped the bow-strings, bent the bow, Am. 42; hann fékk í öxl konungi, he seized the king’s shoulder, FmS. viii. 75.
- fá
- γ. to take, capture, but rare except in part.; hafði greifi Heinrekr fengit Valdimar, FmS. ix. 324; verða fanginn, to be taken, Germ. gefangen werden, i. 258, Stj. 396.
- fá
- 2. to get, gain, win, with acc. of the thing; sá fær er frjár, he who wooes will win (a proverb), Hm. 91; hann skal fá af Svart-álfum, he shall get, obtain from S., Edda 69; fá brauð, mat, drykk, FmS. x. 18; þat fékk hann eigi af föður sínum, xi. 14; bað konunnar ok fékk heitið hennar, he wooed the woman and got her hand, Edda 23; fá sitt eyrindi, to get one’s errand done, FmS. i. 75; fa fljóðs ást, to win a woman’s love, Hm. 91; fá hærra hlut, to get the better, 40; ek ætla at fá at vera yðvarr farþegi, Ld. 112; hence fá, or fá leyfi, to get leave to do a thing: eg fæ það, fékk það ekki, fá að fara, etc.: Icel. also say, eg fæ það ekki af mér, I cannot bring myself to do it.
- fá
- β. to suffer, endure; fá úsigr, to get the worst of it, FmS. iv. 218; sumir fengu þetta (were befallen) hvern sjaunda vetr, SkS. 113; fá skaða, to suffer a loss, Hkr. ii. 177; fá úvit, to fall senseless, Nj. 195; fá líflát, to fall lifeless, Grág. i. 190; fá bana, to come by one’s death, Nj. 110.
- fá
- γ. fá góðar viðtökur, to get a good reception, Eg. 460, 478, FmS. iv. 219; sá mun sæll er þann átrúnað fær, blessed is he that gets hold of that faith, Nj. 156; hann hafði fingit úgrynni fjár, FmS. xi. 40; fá skilning á e-u, to get the knowledge of a thing, i. 97.
- fá
- 3. to get, procure; þá fékk konungr sveitar-höfðingja þá er honum sýndisk, Eg. 272; ek skal fá mann til at biðja hennar, FS. 88; þeir fengu menn til at ryðja skip, they got men to clear the ship, Nj. 163; mun ek fá til annann mann at göra þetta, I will get another man to do it, 53; fá sér bjargkvið, Grág. i. 252; hann fékk sér gott kván-fang, FmS. i. 11; fám oss ölteiti nökkura, let us get some sport, vii. 119; fá sér (e-m) fari, to take a passage, vide far; fengu þeir ekki af mönnum, they could fetch no men, ix. 473; þeir hugðusk hafa fengit (reached) megin-land, vii. 113.
- fá
- 4. fá at veizlu, blóti, to get provisions for a feast, etc.; hann fékk at blóti miklu, Landn. 28; lét Þorri fá at blóti, Orkn. 3; Þórólfr Mostrar-skegg fékk at blóti miklu, Eb. 8; er fengit at mikilli veizlu, FaS. i. 242; var síðan at samkundu fingit, a meeting was brought about, 623. 52; sá dagr er at Jólum skal fá, the day when preparations are to be made for Yule, K. Þ. K. 110, hence atfanga-dagr, the day before a feast, q. v.; þá var fengit at seið, Hkr. Yngl. S. ch. 17.
- fá
- II. to give, deliver to one, put into one’s hands; hér er eitt sverð, er ek vil fá þér, Ísl. ii. 44; fá mér (fetch me, give me) leppa tvá ór hári þínu, Nj. 116; þá er keisarinn hafði fingit honum til föru-neytis, FmS. xi. 40; konungr fær honum veizlur, Eg. 27; horn þat er Bárðr hafði fingit Ölvi, 207; fáit nú konungi festu (give the king bail) þá er honum líki, FmS. iv. 268; fá e-m sök, to charge one, SkS. 708; var sá sveinn fenginn í hendr okkr, delivered into our hands, FmS. i. 113; fékk hann búit í hendr Valgerði, iii. 24, Nj. 4; honum fékk hverr maðr penning til, Íb. 5; hon fékk biskupinum tuttugu mánaða mataból, B. K. 125; fá e-m e-t at geyma, to give a thing into one’s charge, Stj. 177; fá þá sonum þínum í hendr til geymslu, id.
- fá
- III. metaph. with a following pass. part. or sup. to be able to do; hón fær með engu móti vakit þá, she could by no means awaken them, FmS. i. 9; þú fékkt ekki leikit þat er mjúkleikr var í, vii. 119; þeir munu mik aldri fá sótt, they will never be able to overcome me, Nj. 116; ok fáit þér hann eigi veiddan, if you cannot catch him, 102; hann fékk engi knút leyst, Edda 29; fengu þeir honum ekki náð, they could not catch him, Fagrsk. 167; at Vagn mun fá yfir-kominn Sigvalda, that V. will overcome S., FmS. xi. 96: skulu vér þá freista at vér fáim drepit þá, i. 9; skaltú hvergi fá undan hokat, thou shalt have no chance of sneaking away, xi. 61; fá gaum gefinn at e-u, to take heed to a thing. FaS. ii. 517; menn fingu hvergi rétt hann né hafit, Eg. 396; at þeir mundu komit fá til lands hvalnum, Grág. ii. 381; en fékk þó eigi víss orðit …, but he could not make out for certain …, FmS. x. 170.
- fá
- β. to grow, get, become; Hjörleif rak vestr fyrir land, ok fékk hann vatnfátt, he became short of water, Landn. 34: of travellers, to fall in with, etc., þar fengu þeir keldur blautar mjök, they got into bogs, Eb. 266; þeir fengu hvergi blautt um Valbjarnar-völlu, Sturl. ii. 50; fengu þeir veðr stór, they met with foul weather, Eg. 160.
- fá
- IV. with gen.,
- fá
- 1. to take, gain, earn, win; renna þeir á land upp, ok fá mikils fjár, FmS. v. 164; þeir fengu fjár mikils, they took a rich booty, Nj. 137; gáðu þeir eigi fyrir veiðum at fá heyjanna, ok dó allt kvikfé þeirra um vetrinu, Landn. 30; vel er þess fengit, it is well earned, well done, 7; nú mun ek fara þessa ferð ef þú vill; hann segir, vel er þess fengit, well done, said he, FaS. ii. 517; hann var eigi skáld, ok hann hafði eigi þeirrar listar fengit, he had not got that gift, Fb. i. 214; at þá mundi þykkja fengit betr, people would think that it suited better, Nj. 75; fá verðar, to take a meal, Hm. 33; hann fékk sér sveitar (raised a band) ok görðisk illvirki, 623. 15: but chiefly in the phrase, fá konu, to get a wife, marry; Haraldr fékk þeirrar konu, FmS. i. 4; at ek munda fá þín, that I should get thy hand, Nj. 24; betr er þá séð fyrir kosti systur minnar at þú fáir hennar (gen., i. e. that thou marry her), en víkingar fái hana (acc., i. e. to fetch, capture her) at herfangi, FS. 8; hón var átján vetra er Þorsteinn fékk hennar, Ísl. ii. 191.
- fá
- 2. to conceive, of sheep, cattle; fá burðar, Stj. 97; er hann (sauðrinn) fær lambs, Skálda 162: absol., við þeim hafði hón (the mare) fengit, Landn. 195; at eigi fái ær við, Grág. i. 418, (cp. fang, fetus.)
- fá
- 3. denoting to affect, touch, etc.; þat fékk mikils hinum hertekna menni, it touched much the captive, Orkn. 368: svá fékk honum mikils, at hans augu vóru full af tárum, FmS. i. 139; henni fékk þetta mikillar áhyggju, it caused her great care, iv. 181; fær honum þat mikillar áhyggju ok reiði. Nj. 174; nú fær mér ekka (gen.) orð þat þú mælir, Skv. 1. 20; fá e-m hlægis, to make one a laughing-stock, Hm. 19: even with acc. or an adv., þá fær Þorbirni svá mjök (Th. was so much moved) at hann grætr, Hrafn. 13.
- fá
- β. fá á e-n, to affect, chiefly of intoxicating liquors; er drykkr fékk á Hákon jarl, when the drink told on earl Hacon, Magn. 508; fær á þá mjök drykkrinn, FmS. xi. 108; aldregi drakk ek vín eðr annan drykk svá at á mik megi fá, Stj. 428; en er á leið daginn ok drykkr fékk á menn, FmS. vii. 154; drykkr hefir fengit yðr í höfuð, FaS. i. 318; á-fengr or á-fenginn, q. v.
- fá
- γ. opt fá á (entice) horskan, er á heimskan né fá, lostfagrir lítir, Hm. 92.
- fá
- V. impers. to be got, to be had, cp. Germ. es giebt; vápn svá góð, at eigi fær önnur slík (acc.), so good, that the like are not to be got, Nj. 44; at varla fái vitrara mann, a wiser man is hardly to be found, SkS. 13; eigi fær þat ritað, it cannot be recorded, viz. being so voluminous, FmS. viii. 406; þat skip fær vel varit eldi, that ship can well be guarded against fire, ix. 368; svá mikill herr at varla fékk talit, a host so great that it could hardly be numbered, xi. 261 (Ed. fékst wrongly).
- fá
- VI. reflex. in the phrase, fásk í e-u, to be busy, exert oneself in a matter; drottningin mátti þar ekki í fásk, FmS. x. 102; Helgi leitaði þá ef Sigurðr vildi í fásk við Þorvald, if S. would try with Th., Fb. i. 379; vildir þú fásk í því sem þér er ekki lánat, 215; segir hana ljúga ok fásk í rógi, (and deal in slander) fyrir höfðingjum, Karl. 552.
- fá
- β. fásk við e-n, to struggle against; ef nokkut væri þat er hann mætti við fásk, which he could try, Grett. 74 new Ed.: to wrestle with, skaltú fásk við blámann várn, Ísl. ii. 444; um fangit er þú fékksk við Elli, when thou strugglest against Elli, Edda 34; at Þorleikr ætti lítt við elli at fásk, Ld. 160; fámsk vér eigi við skrafkarl þenna, let us have naught to do with this landlouper, Háv. 52; ok fásk eigi við fjánda þenna lengr, Ísl. ii. 45; fást um e-t, to make a fuss about a thing: the passage, Hrólfi fékksk hugr, FaS. iii. 203, is prob. an error for Hrólfi gékksk hugr, H. was moved: the phrase, fásk þú at virði vel, take thou a good meal, Hm. 117.
- fá
- 2. as a pass., esp. in the sense to be gotten; sumt lausa-féit hafði fengisk (had been gotten) í hernaði, FmS. i. 25; at honum fengisk engi fararbeini, that no means of conveyance could be got, Grág. i. 298; eigu þeir þat allt er á (aðilðunum) fæsk, all the fines that accrue from the aðilð, 281; fékksk þat, it was obtained, Jb. 17; er hljóð fékksk, when silence was obtained, so that he could speak, FmS. i. 34: ef þeir fásk eigi, if they cannot be taken, Odd. 12 (very rare); sem úviða muni þinn jafningi fásk, thy match is not easily to be got, Nj. 46.
- fá
- VII. part. fenginn as adj. given to, fit to; ok er hann vel til þess fenginn, FmS. vi. 389; Jón var mjök fenginn (given) fyrir kvenna ást, BS. i. 282; fæsk eigi því níta, it cannot be denied, Am. 32.
- fá
- 2. again, fanginn denotes captured, hence taken by passion; fanginn í ílsku, Fb. i. 280.
- fá
- 2. ð, part. fát, fáð or fáið, cp. fáinn or fánn; a contracted verb = fága:—to draw, paint, FmS. v. 345; gulli fáðr, gilded, Gísl. 21; fá rúnar, to draw runes, magic characters, Hm. 143; vér höfum fáða unga brúði á vegg, we have painted the young bride on the wall, Landn. 248 (from a verse about the middle of the 10th century): of precious stuffs, fáð ript, Skv. 3. 63.
Possível inscrição rúnica em Futark Jovem:ᚠᛅ
As runas do Futark Jovem foram usadas do século VIII ao XII na Escandinávia e em suas colônias ultramarinas
Abreviaturas usadas:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- class.
- classical.
- cp.
- compare.
- Dan.
- Danish.
- e. g.
- exempli gratia.
- Engl.
- English.
- etc.
- et cetera.
- f.
- feminine.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- Goth.
- Gothic.
- Hel.
- Heliand.
- Icel.
- Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
- imperat.
- imperative.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- mod.
- modern.
- n.
- neuter.
- neg.
- negative.
- part.
- participle.
- pass.
- passive.
- pers.
- person.
- pl.
- plural.
- pres.
- present.
- pret.
- preterite.
- S.
- Saga.
- Scandin.
- Scandinavia, Scandinavian.
- sing.
- singular.
- subj.
- subjunctive.
- uff.
- suffix.
- sup.
- supine.
- Swed.
- Swedish.
- unclass.
- unclassical.
- v.
- vide.
- acc.
- accusative.
- ch.
- chapter.
- q. v.
- quod vide.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- gen.
- genitive.
- i. e.
- id est.
- s. v.
- sub voce.
- absol.
- absolute, absolutely.
- adv.
- adverb.
- impers.
- impersonal.
- viz.
- namely.
- reflex.
- retlexive.
- prob.
- probably.
- esp.
- especially.
- adj.
- adjective.
Obras & Autores citados:
- Arna-Magn.
- Arna-Magnacanus.
- Lex. Poët.
- Lexicon Poëticum by Sveinbjörn Egilsson, 1860.
- Magn.
- Magnús Saga jarls. (E. II.)
- Akv.
- Atla-kviða. (A. II.)
- Hým.
- Hýmis-kviða. (A. I.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)
- Am.
- Atla-mál. (A. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Hm.
- Hává-mál. (A. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)
- Fas.
- Fornaldar Sögur. (C. II.)
- K. Þ. K.
- Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)
- Orkn.
- Orkneyinga Saga. (E. II.)
- Yngl. S.
- Ynglinga Saga. (C. II.)
- B. K.
- Björgynjar Kálfskinn. (J. II.)
- Íb.
- Íslendinga-bók. (D. I.)
- Fagrsk.
- Fagrskinna. (K. I.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Skálda
- Skálda. (H. I.)
- Hrafn.
- Hrafnkels Saga. (D. II.)
- Skv.
- Sigurðar-kviða. (A. II.)
- Th.
- Theophilus. (F. III.)
- Karl.
- Karla-magnús Saga. (G. I.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Háv.
- Hávarðar Saga. (D. II.)
- Jb.
- Jóns-bók. (B. III.)
- Odd.
- Stjörnu-Odda draumr. (D. V.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Gísl.
- Gísla Saga. (D. II.)