Hvárr-tveggi

Betydelsen av det fornnordiska ordet "hvárr-tveggi"

Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:

Fornnordiskt ord hvárr-tveggi kan betyda:hvárr-tveggi

hvárr-tveggi

or hvárr-tveggja; an older form, hvaðar-tveggi, occurs in Hkr. i. 205 (in a verse), and acc. m. hvaðran-tveggja, Korm. 224 (middle of the 10th century).

hvárr-tveggi

A. Forms:—the older declension is hvárr-tveggja, originally in two words, of which the latter is a gen. of tveir, literally = uter duorum, whether of twain; this form freq. occurs in old writers, the latter part being indecl., thus, neut. hvárt-tveggja, utrum duorum, Grág. i. 113, Hom. 156, Eg. 61, v. 1.: gen. hvárs-tveggja, FmS. i. 19, Grág. ii. 144: dat. hvárum-tveggja, hváru-tveggja, FmS. ii. 310, vii. 251, x. 304, Hkr. iii. 8, Grág. i. 113, Nj. 64, Eg. 181, Ísl. ii. 332; dat. fem. hvárri-tveggja, SkS. 215 B: acc. hvárn-tveggja, Nj. 145, FmS. i. 12, 13, K. Þ. K. 158: nom. pl. hvárir-tveggja, SkS. 272: gen. pl. hvárra-tveggja, FmS. x. 276.

hvárr-tveggi

II. tveggja afterwards took a kind of weak inflexion, viz. tveggi in nom. sing., tveggju in the oblique cases and in plur., in dat. tveggjum, but these forms are often applied with great irregularity; nom. sing. hvárr-tveggi, Grág. i. 6l, FmS. i. 17, 265, x. 249, Nj. 39, 55, 59, Ld. 290, Landn. 47, Ísl. ii. 360, 366, 369, Eg. 765, JS. 8, Hkr. iii. 8, passim: gen. fem. hvarrar tveggju, Boll. 326 C: dat. fem. sing. hvárri-tveggju, Grág. ii. 228, Nj. 210, v. 1.: acc. fem. hvára-tveggju, FmS. i. 62: pl. hvárir-tveggju, 655 xvii. i, Grág. i. 69, 107, FmS. i. 38, Eg. 267, Fb. ii. 103, 211, Fbr. 98, passim: acc. pl. hvára-tveggju, Grág. i. 78, Ld. 210: gen. pl. hvárra-tveggju, Eg. 32, FmS. ii. 14: dat. pl. hvárum-tveggjum, Grág. i. 30, ii. 44, FmS. i. 114, Landn. 160, passim.

hvárr-tveggi

2. mixed irreg. forms, nom. pl. hvárir-tveggi, Grág. i. 69; hváru-tveggju (as nom. pl.), Ísl. ii. 254, scarcely occurs in good old MSS., but is freq. in mod. usage even as an indecl. form.

hvárr-tveggi

B. Usage:

hvárr-tveggi

I. either, each of two, both, Lat. uterque, Gr. ἑκάτερος, used both as adjective and substantive: 1. as adjective; ór hvárritveggju hlustinni, Nj. 210; ór hvárutveggju liðinu, Hkr. iii. 8; hvárumtveggjum leysingjunum, FmS. i. 114; ór hvárutveggja því vatni, vii. 251; hvárrtveggi herrinn, Hkr. iii. 8; um Mæri hváratveggju, FmS. i. 62; at hvárritveggju tiltekju þessi. Grág. ii. 228; á Bálkastöðum hvárumtveggjum, Landn. 160.

hvárr-tveggi

2. as substantive, with gen.; hvárrtveggi þeirra, Grág. i. 61; hvárumtveggja þeirra, Nj. 64; hugr hvárstveggja þeirra, FmS. i. 19: with a possess, pron., hvárrtveggi okkarr, Nj. 55.

hvárr-tveggi

β. absol., til hvárstveggja, góðs ok ílls, Grág. ii. 144; hvárttveggja, fuglar ok aðrar skepnur, SkS. 103 B; við skaplyndi hvárratveggju, FmS. ii. 14; hvárttveggja, ok þó …, SkS. 351 B; at hvárirtveggi nemi orð annarra, Grág. i. 69.

hvárr-tveggi

II. the neut. hvárttveggja, used as adverb, both; þá hefir þat h. tynt góðum siðum ok dugandi mönnum, SkS. 348; very freq. in mod. usage with the particle enda ironically expressing dislike, það er hvortveggja hann kann mikit, enda veit hann af því, ‘tis true he knows much, but he lets it be seen.

Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᚼᚢᛅᚱᚱ-ᛏᚢᛁᚴᚴᛁ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar