Sækja

Betydelsen av det fornnordiska ordet "sækja"

Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:

Fornnordiskt ord sækja kan betyda:sækja

sækja

i. e. sœkja, an irregular verb, pres. sæki (sœki); pret. sótti, qs. sókti (as þótti from þykkja; cp. Engl. seek, sought); subj. sækti (sœkti); imperat. sæk, sæktú: part. sóttr, sótt (qs. sóktr, cp. þótt from þykkja); subj. sætti, Þkv. 14: [sak, sök, sók-n, referring to a lost strong verb, saka, sök; Ulf. sôkjan = ζητειν, αἰτειν; A. S. sêcan; Engl. seek; O. H. G. sohhjan; Germ. suchen; Dan. söge; Swed. söka.]

sækja

A. To seek, fetch; ek mun fara heim ok S. mér bendi, FmS. iii. 209; S. sér skála-við, Nj. 280; S. sér kirkju-við, to fetch church-timber, Ld. 316; S. heilræði at e-m, Nj. 31; sækja vatn, to fetch water, FaS. ii. 29, Fb. i. 257, FS. 100; gékk Gunnlaugr til lækjar eins ok sótti (vatn) í hjálminum, Ísl. ii. 269; er þér skyldra at S. Svanlaugu, Nj. 182; Kormakr sótti (Germ. abbolen) Steingerði, Korm. 228; skatt er Egill hafði sótt til Vermalands, Eg. 588; S. giptu á fund e-S., to fetch, derive good luck from, FmS. v. 253, 254.

sækja

2. to visit, frequent (Germ. besuchen); enn aldna jötun ek sótta, Hm. 104; skyldi menn þangat til S. um alla Vestfjörðu, Eb. 26; sækja þing, to frequent a þing (þing-sókn); þeir vildueigi þangat S. þingit, Íb. 9; S. kirkju, to visit, frequent a church (kirkju-sókn); þessa brennu sótti margs-konar þjóð, Edda 38; sækja e-n at liðveizlu, to call on one for support, FmS. xi. 344; sækja e-n at eptirmáli, to seek one’s aid in …, Sturl. i. 193; hann var mikill málafylgis-maðr ef hann var at sóttr til ásjá, BS. i. 82; S. or S. heim, to visit; fyrir því sótta ek þik heim, at mik hafði hér at landi borit, Eg. 165, (cp. heim-sókn, in a hostile sense), Nj. 107; hann sótti marga ókunna staði, FmS. vii. 199; sækja fuglar háleik lopts, SkS. 47 B; sækir Anselmus heim þat klaustr, Mar.; hann mundi aldri fljúga svá langt, at eigi mundi hann S. heim hönd, come back to the hand, Edda 70; S. fund e-s, Sturl. iii. 81; skyldi Bárðr S. norðr þangat ráðit, B. should go north to fetch his bride, Eg. 26; Sveinn sótti sér friðland, went in search of, FmS. x. 404; drottning býðr honum veizlu með svá mikið fjölmenni sem hann vill til hafa sótt, Orkn. 340; var blótveizla mikil ok sótti þar til konungr, FmS. i. 35; hann sækir á hönd Engla konungi, sought his service, Eg. 76; til Túnsbergs sóttu mjök kaupmenn, FmS. i. 11; at þér sækit norðr higat á várn fund, Sturl. iii. 81; þeir höfðu sótt (advanced) langt á land upp, FmS. x. 239; þeir sækja (advance) upp hólinn, Eg. 744; þá sækir (arrives) sá maðr vestan af Írlandi er Haraldr hét, FmS. x. 418.

sækja

3. to proceed, advance, absol.; er hann sótti langt austr, had advanced far eastward, Eg. 56; þá er þeir sóttu ofan at skipunum, FmS. vii. 159; er mornaði ok sól sótti á himin, Eg. 372, v. l.; þeir biðu þess at sólin sótti á himininn. FmS. viii. 114: imperS., fór hann útleið, er suðr sótti, 82; þegar er ór sækir enum mesta háleik hafsins, SkS. 173 B; er síðar er á hausti ok nær meir sækir vetri, 225 B.

sækja

4. to catch, overtake; fiðr hann geldinga ok fær eigi sótt, Ísl. ii. 331: to overcome, munu þeir mik aldri fá sótt meðan ek kem boganum við, Nj. 116; hann varðisk svá vel, at þeir fá eigi lengi sótt hann, 153; mér lízt ef þeir standa úti sem vér munim þá aldri sótta geta, 197; þangat sækir þik engi, … er þat eigi allra at S. hann þangat, 20, 21; mun ek eigi skjótt verða sóttr, Eb. 188: to carry, take, eigi mun eyin sótt verða, Fær. 98; her eru hiis ramlig, ok munu beir eigi skjótt sækja, Nj. 198; var áin allíll at sækja, the river was very bad to cross, Ld. ch. 15; býðr hann þeim at S. fjallit norðr í bygð, to cross the mountain, take that road, BS. ii. 32.

sækja

II. to attack; þá er hann (acc.) sótti þetta mein (nom.), Mar.; S. e-n með vápnum, FmS. ii. 172; griðungr sækir mann, Grág. ii. 122; S. e-n til dauðS. Stj. 99; samna liði ok S. hann norðr þangat, Nj. 20; þá er þeir sóttu Gunnar á Hlíðarenda inn í hús inn, Eb. 248; þeir sóttu þá hálfu djarfligar, 287.

sækja

2. to pursue; hann lét þaðan S. útróðra ok selveiðar ok eggver, Eg. 135; Skallagrímr sótti fast smiðju-verkit, 142; hann lét mjök sækja föng þau er fyrir vóru, 134; sækja knáliga ferðina, leiðina, róðrinn, to press a matter, urge it on, 203, FmS. viii. 144; straumr var mikill, hann sótti fast sundit, swam hard, Grett. 148; S. bardagann frýju-laust, FmS. xi. 136; réri skip innan fjörðinn ok sóttu knáliga, Grett. 89; þeir er eptir Agli réru sóttu ákaft, Eg. 362.

sækja

3. as a law phrase, sækja sök, mál, to prosecute, lead a cause; á hverr at sækja þá sök er vill, Grág. i. 17; skalt þú S. þær sakir báðar, Nj. 98; nú liðu þrjú þing þau er menn ætluðu, at hann mundi S. málit, 71; at annarr-hvárr okkarr sæki málit, ok munu vit þá verða at hluta með okkr, 86; nefndu þér nökkura vátta at orðunum—Önga, segir Skarphéðinn, vér ætlum ekki at S. þetta nema á vápna-þingi, 141, passim: metaph. to urge, press, hann sótti þat mál mjök, pressed the case bard, Eg. 108; sótti (urged) hann þá enn um liðveizlu, Sturl. iii. 232: S. mann, to prosecute in a lawsuit; manna þeirra er menn vilja S. hér á þingi, Grág. i. 19; á þingi, þess manns er sóttr er, 26; sá skal S. goðann er sótt vill hafa, til fullra laga, 34; S. mann fullri sekt, 120; S. e-n sökum, Eg. 728; sótti Kolskeggr til lands at Móeiðar-hváli, laid claim to the estate at M., Nj. 103: with prepp., S. eptir, to pursue, 20, FmS. x. 239, Sturl. i. 11 (cp. eptir-sókn): sækja at (cp. at-sókn), to pursue, attack, FmS. vii. 70, Nj. 83, 84, Eg. 585: S. fram, to advance in battle, 297, FmS. i. 38.

sækja

B. Reflex. to be advanced, be past, of a road or distance, work in hand, or the like; sóttisk þá mjök hafit, FmS. iv. 201; nú er meir en hálf-sótt, more than half-way passed: dró sundr með þeim, ok sóttisk mjök hafit, vi. 263; en er á leið vetrinn sóttisk mjök borgar-görðin, Edda 70; sóttisk þeim seint skip þeirra, Nj. 8; seint mun þat ok sækjask at grafa undir borgina, FmS. vi. 152; Galta þótti Lopti seint sækjask, that he went on slowly, BS. i. 650; en þeim mönnum hefir lítt sókzk (little succeeded in attacking) ofr-menni slikt í hús inn, Eb. 248; því nema þeir nú stað, at þeir ætla at þeim muni ílla sækjask at vinna oss, Nj. 198.

sækja

2. recipr. to seek one another; sækjask sér um líkir, to flock together, FmS. ix. 389: to attack one another, fight, þeir nafnar sóttusk lengi, Landn. 85; þeir Hrafn sóttusk meðan ok Þorkell svarti, Ísl. ii. 268; fá sér vígi ok sækjask þaðan, Sturl. ii. 192: of a lawsuit, ef þeir vilja eigi sækjask, K. Þ. K. 52.

Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᛋᛅᚴᛁᛅ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar