Sátt
Fornnordisk Ordbok - sátt
Betydelsen av det fornnordiska ordet "sátt"
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord sátt kan betyda:sátt
- sátt
- f. and sætt; of the sing. in classical Icel. both forms are used indifferently, whereas in plur. sættir is usual; in mod. usage sætt prevails throughout; see sætt;—a settlement, covenant, esp. any agreement made by umpires (through görð, q. v.); hence also peace, concord; a word much used by old and mod. writers and in conversation; göra sátt, Grág. i. 485; eigi munu þeir rjúfa þá sátt er ek göri, Nj. 65; varð þat at sætt, at Hálfdan konungr skyldi halda ríki sínu, Fms. i. 13; verða sekr at sátt, to bt fined in a court of arbitration, Grág. i. 81: the word is used freq. in the Laws and the Sagas, leita um sættir, Eb. 24, 246; slá málum í sætt, 286; eptir sætt Eyrbyggja ok Álptfirðinga, 252; hélzk sú sætt vel meðan þeir lifðu báðir, … sumar þetta hit sama eptir sættina, 246; vildi Þorgrímr þá eigi halda sættina, 50; bjóða sættir, 100; varð þat at sætt, Fms. i. 13; segja upp sátt, to pronounce judgment as umpire, Grág. i. 118, and. passim:—of the indemnity, skal aðili eignask tvá hluti sáttar, 144; ok skal þar af sátt til taka, id.; skal af sáttum til taka, 382.
- sátt
- II. concord, consent; segja sátt sína á e-t, Grág. i. 66.
- sátt
- B. COMPDS: sáttarbikar, sattaboð, sáttarbætr, sáttardómr, sáttareiðr, sáttarfundr, sáttargrið, sáttargörð, sáttarhald, sáttaleyfi, sáttalof, sáttarmaðr, sáttarmark, sáttarnefna, sáttarstefna, sáttarumleitan, sáttavandr, sáttarvætti.
- sátt
- II. sættar- or sætta-; sættar-boð, n. = sáttarboð, Hkr. ii. 103, Eb. 246, Eg. 281. sættar-bréf, n. a charter of agreement, H. E. i. 459. sætta-brigði, n. a breach of an agreement, Sturl. ii. 130, Orkn. 424. sættar-efni, n. the basis of an agreement, Sturl. iii. 170 sættar-eiðr, m. = sáttareiðr, Fms. vi. 184 (v. l.), Sturl. ii. 7 C. sættar-fundr, m. = sáttarfundr, Ld. 228, Fms. iii. 38. sættar-görð, f. = sáttargörð, Fms. i. 160, iv. 268, Nj. 187, Grág. i. 488. sættar-hald, n. = sáttarhald, Sturl. i. 81 C. sættar-handsal, n. the hanselling an agreement, Grág. i. 361; see handsal. sættar-kaup, n. the price of an agreement, n. G. l. i. 81. sætta-laust, n. adj. without truce, unable to agree, Sturl. iii. 257. sættar-maðr, m. = sáttarmaðr, Grág. i. 118. sætta-mál, n.the making an agreement, Grág. ii. 87. sættar-orð, n. a word of peace, mediation, Ld. 66. sættar-rof, n. a breach of an agreement, Nj. 106, Sturl. ii. 132. sættar-samþykki, n. an agreement, Fms. ii. 242. sættar-skrá, f. = sættarbréf, a charter, n. G. l. ii. sættar-stefna, u, f. = sáttarstefna, Fms. vii. 241, Sd. 172, Sturl. i. 163 C. sætta-umleitan, f. = sáttarumleitan, Hkr. ii. 86, Fms. ix. 51, Sturl. ii. 172.
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᛋᛅᛏᛏ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Förkortningar som används:
- esp.
- especially.
- f.
- feminine.
- freq.
- frequent, frequently.
- Icel.
- Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- l.
- line.
- mod.
- modern.
- plur.
- plural.
- q. v.
- quod vide.
- sing.
- singular.
- v.
- vide.
- adj.
- adjective.
- L.
- Linnæus.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- v. l.
- varia lectio.
Verk & författare citerade:
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- H. E.
- Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Orkn.
- Orkneyinga Saga. (E. II.)
- Sd.
- Svarfdæla Saga. (D. II.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)