Stund
Fornnordisk Ordbok - stund
Betydelsen av det fornnordiska ordet "stund"
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord stund kan betyda:stund
- stund
- f., dat. stundu, pl. stundir, with neg. suff. stund-gi, q. v.; [A. S. stund; Old Engl. stound; Dan. stund; Germ. stunde]:—a certain length of time, a while, hour, of a longer or shorter time according to the context, mostly of a short time; en er at þeirri stundu kom at hón mundi barn ala, FmS. i. 14; var stund til dags, it was a while before daybreak, Ld. 44; stund var í milli (a good while) er þeir sá framstafninn ok inn eptri kom fram, FmS. ii. 304; langa stund eðr skamma, for a long while or a short, Grág. i. 155; langri stundu fyrr, long ere, FmS. ix. 450; litla stund, a little while, for a short time, MS. 623. 32, BS. i. 42, Eg. 160; jafnlanga stund sem áðr var tínt, Grág. i. 406; er á stundina líðr, er á leið stundina, in the course of time, after a while, FmS. x. 392, 404; jarl mælti er stund leið, after a while, Fær. 93; þat var allt á einni stundu, er … ok, that was all at the same moment, BS. i. 339; var ok stundin eigi löng, it was but a short time, FmS. iv. 361; þat var stund ein, but a short time, 623. 32; allar stundir, always, Fms, i. 219, xi. 76; nú líða stundir, the the time passes on, Fær. 23; er stundir líða, as time goes on, in course of time, Nj. 54; vera þar þeim stundum sem hann vildi, whenever he liked, Ísl. ii. 205; stundu eptir Jól, a while after Yule, FmS. ix. 33; stundu síðarr enn Skalla-Grímr hafði út komit, Eg. 137;. alla stund, the whole time, all the time, Fær. 123; á þeirri stundu, er …, during the time, that…, in the meantime. FmS. xi. 360, K. Þ. K. 33 new Ed.; á þessi stundu, Eg. 424; fyrir stundar sakir, in respect of time, Gþl. 31; but um stundar sakir, but for a while; dvelja af stundir, to kill the time, Band. 23 new Ed.; hann gáði eigi stundanna, FmS. v. 195: savings, opt verðr lítil stand at seinum, Líkn.; lítil er líðandi stund, brief is the fleeting hour, Hkr. i. 154; hvat bíðr sinnar stundar, Grett. 168 new Ed.: allit., staðr ok stund, place and time.
- stund
- 2. adverbial phrases; af stundu, ere long, soon, Íb. 12; fundusk þeir af stundu, Sighvat; munu þeir margir hans úvinir af stundu, er …, Ld. 146, FmS. vii. 159, xi. 357; af annarri stundu, ‘the next while,’ ere long, Band. 27 new Ed.; fyrir stundu, a while ago, Ölk.; um stund, for a while, Fb. i. 170, Ísl. ii. 260; nú um stund, now for a while, Grág. i. 317: stundum (dat.), [cp. A. S. stundum], at times, sometimes, Ld. 256, FmS. i. 14; optliga allar saman en stundum (but now and then) sér hverir, 52; stundum … stundum, sometimes … sometimes, SkS. 96; gaus upp eldrinn stundum en stundum sloknaði, alternately, Nj. 204.
- stund
- 3. in a local sense, a certain little distance, a little way, a bit; hann stóð stund frá dyrunum, BS. i. 660; hann hafði tjaldat upp frá stund þá; stund þá, a bit, FmS. xi. 85; jarðhús-munna er stund þá var brott frá bænum, Fær. 169; þar í brekkunni stund frá þeim, Rd. 316; stund er til stokksins önnur til steinsins, Hbl., cp. Germ. stunde.
- stund
- 4. gen. stundar, stundar hríð, a good while, Hkr. i. 150: very, quite, with an adjective, stundar fast, Grett. 84 new Ed.; stundar-hart, FmS. iv. 153; stundar hátt, vi. 303, Eg. 408; stundar mikill, Þorf. Karl. 426; öx stundar mikil, Fbr. 12; stundar heilráðr, Eb. 54.
- stund
- II. an hour, adding ‘dags’ (cp. Lat. hora diei); í dægri era stundir tólf, Rb. 6; önnur, þriðja stund dags, Mar., FmS. iii. 57; eina stund dags, 623. 29; tvær stundir dags, two hours, FmS. x. 218; of þrjár stundir dags, 623. 14.
- stund
- III. metaph. care, pains, exertion; leggja stund á e-t, to take pains, Ísl. ii. 341; leggja hér mikla stund á, to make great exertion, Boll. 354; leggja mesta stund á, Nj. 31; leggja minni (litla, önga) stund á, Ísl. ii. 347.
- stund
- COMPDS: stundarél, stundarhríð, stundaklukka, stundarstefna, stundatal, stundarvegr, stundarþögn.
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᛋᛏᚢᚾᛏ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Liknande poster:
Förkortningar som används:
- allit.
- alliteration, alliterative.
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- Dan.
- Danish.
- dat.
- dative.
- Engl.
- English.
- f.
- feminine.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- l.
- line.
- lit.
- literally.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- neg.
- negative.
- pl.
- plural.
- q. v.
- quod vide.
- S.
- Saga.
- uff.
- suffix.
- s. v.
- sub voce.
- v.
- vide.
- cp.
- compare.
- gen.
- genitive.
- Lat.
- Latin.
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
Verk & författare citerade:
- Band.
- Banda-manna Saga. (D. II.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Fær.
- Færeyinga Saga. (E. II.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Gþl.
- Gulaþings-lög. (B. II.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- K. Þ. K.
- Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Íb.
- Íslendinga-bók. (D. I.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- Ölk.
- Ölkofra-þáttr. (D. II.)
- Hbl.
- Harbarðs-ljóð. (A. I.)
- Rd.
- Reykdæla Saga. (D. II.)
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)
- Fbr.
- Fóstbræðra Saga. (D. II.)
- Karl.
- Karla-magnús Saga. (G. I.)
- Þorf. Karl.
- Þorfinns Saga Karlsefnis. (D. II.)
- Mar.
- Maríu Saga. (F. III.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Boll.
- Bolla-þáttr. (D. V.)