Þola
Fornnordisk Ordbok - þola
Betydelsen av det fornnordiska ordet "þola"
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord þola kan betyda:þola
- þola
- pres. þoli, pret. þolði, subj. þylði (þølði); part. þolt, later form þolat; [Goth. þulan = ἀνέχεσθαι, στέγειν; A. S. þoljan; Old Engl. and Scot. thole.; O. H. G. doljan, dolon; Dan. taale; Germ. dulden; Lat. tulisse, tol-erare; Gr. τλα- in τληναι, etc.]:—to bear, endure, suffer; reyna hvert hann þyldi járn eðr eigi, whether he could bear it or not, FmS. vii. 250; hvárt Þrændir þyldi atgörða-laust, ef …, vi. 38; ok þoli skor, Grág. ii. 188; at þau (the ships) þeyldi (i.e þøldi) mannfarminn, FmS. viii. 380, v. l.; mannraunir er hann hafði þolat, vi. 19; hversu þoldi Skarphéðinn í brennunni … vel fyrst en þó lauk svá at hann grét, Nj. 270; ef slíkt þolist, Ísl. ii. 406; eigi er þat þolanda (gerund.), it is intolerable, K. Á. 36; spyrr hversu lengi hann hafði þat áfelli þolt, FmS. x. 226; lengi höfu vér þolt þeirra ofsa, 237; þau hafa mart högg þolt í dag, 360; hversu hart þeir hafa þolat, FaS. i. 339.
- þola
- 2. þola e-m e-t, to bear it at one’s hand; kann vera at þá sé nokkurir svá röskvir at eigi þoli jarli allan ósóma, FmS. i. 208; munt þú skora mér á hólm ok þola eigi lög, Nj. 87; eigi skal þat ok skal þola Snorra lög, let us ‘thole’ the law to Snorri, i. e. let us give him the benefit of the law, Eb. 100; undrumk ek at Guð þolir honum þá ofdirfð, FmS. vii. 261; þeir þolðu honum eigi réttindi, Ó. H. 190; mun konungr eigi þola þér lengr at þú gangir á hans ríki, FmS. xi. 62; hugði hann at jarl mundi þola honum her, he had a mind that the earl should thole war at his hand, he would wage war against the earl, 3; at hann mundi lúka honum skatt eðr tola her ella, FaS. i. 329.
- þola
- 3. þola ílla, þola hart, to suffer hardship, Stj. 247, BS. i. 201; þola önd, to keep breath; hann rann hundrað skrefa meðan hann þoldi önd einu sinni, in one breath, Rb. 482: hence the mod. þola önn (i. e. önd) fyrir e-n, to feel a pang for one, feel anxiety, concern; see önd.
- þola
- II. to feel at rest, be still or quiet, stir not; kistan þoldi uppi sem fyrr eða nokkuru verr …, BS. i. 712; (one would say that the mod. tolla, to rest, sit fast, was a corruption of this phrase, were it not that tolla occurs in the verse in Hallfr. S.); æðisk dyrit svá at þat þolir hvergi, so that it has no rest, Lækn. 472; fylgði svá mikill verkr, at hann mátti hvergi kyrr þola, so great pain that he could nowhere remain quiet, Grett. 152; rekr Grettir hrossin, ok þolir Kingála eigi í haga, K. was restless, 25 new Ed.; hann þolir ekki við fyrir verkjum, he has no rest for pains.
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᚦᚢᛚᛅ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Förkortningar som används:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- Dan.
- Danish.
- Engl.
- English.
- etc.
- et cetera.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- Goth.
- Gothic.
- Gr.
- Greek.
- l.
- line.
- Lat.
- Latin.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- O. H. G.
- Old High German.
- part.
- participle.
- pres.
- present.
- pret.
- preterite.
- S.
- Saga.
- Scot.
- Scottish.
- subj.
- subjunctive.
- v.
- vide.
- v. l.
- varia lectio.
- i. e.
- id est.
- mod.
- modern.
Verk & författare citerade:
- Fas.
- Fornaldar Sögur. (C. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- K. Á.
- Kristinn-réttr Árna biskups. (B. III.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Hallfr. S.
- Hallfreðar Saga. (D. II.)
- Lækn.
- Lækninga-bók. (H. V.)