Þola

Fornnordisk Ordbok - þola

Betydelsen av det fornnordiska ordet "þola"

Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:

Fornnordiskt ord þola kan betyda:þola

þola
pres. þoli, pret. þolði, subj. þylði (þølði); part. þolt, later form þolat; [Goth. þulan = ἀνέχεσθαι, στέγειν; A. S. þoljan; Old Engl. and Scot. thole.; O. H. G. doljan, dolon; Dan. taale; Germ. dulden; Lat. tulisse, tol-erare; Gr. τλα- in τληναι, etc.]:—to bear, endure, suffer; reyna hvert hann þyldi járn eðr eigi, whether he could bear it or not, FmS. vii. 250; hvárt Þrændir þyldi atgörða-laust, ef …, vi. 38; ok þoli skor, Grág. ii. 188; at þau (the ships) þeyldi (i.e þøldi) mannfarminn, FmS. viii. 380, v. l.; mannraunir er hann hafði þolat, vi. 19; hversu þoldi Skarphéðinn í brennunni … vel fyrst en þó lauk svá at hann grét, Nj. 270; ef slíkt þolist, Ísl. ii. 406; eigi er þat þolanda (gerund.), it is intolerable, K. Á. 36; spyrr hversu lengi hann hafði þat áfelli þolt, FmS. x. 226; lengi höfu vér þolt þeirra ofsa, 237; þau hafa mart högg þolt í dag, 360; hversu hart þeir hafa þolat, FaS. i. 339.
þola
2. þola e-m e-t, to bear it at one’s hand; kann vera at þá sé nokkurir svá röskvir at eigi þoli jarli allan ósóma, FmS. i. 208; munt þú skora mér á hólm ok þola eigi lög, Nj. 87; eigi skal þat ok skal þola Snorra lög, let us ‘thole’ the law to Snorri, i. e. let us give him the benefit of the law, Eb. 100; undrumk ek at Guð þolir honum þá ofdirfð, FmS. vii. 261; þeir þolðu honum eigi réttindi, Ó. H. 190; mun konungr eigi þola þér lengr at þú gangir á hans ríki, FmS. xi. 62; hugði hann at jarl mundi þola honum her, he had a mind that the earl should thole war at his hand, he would wage war against the earl, 3; at hann mundi lúka honum skatt eðr tola her ella, FaS. i. 329.
þola
3. þola ílla, þola hart, to suffer hardship, Stj. 247, BS. i. 201; þola önd, to keep breath; hann rann hundrað skrefa meðan hann þoldi önd einu sinni, in one breath, Rb. 482: hence the mod. þola önn (i. e. önd) fyrir e-n, to feel a pang for one, feel anxiety, concern; see önd.
þola
II. to feel at rest, be still or quiet, stir not; kistan þoldi uppi sem fyrr eða nokkuru verr …, BS. i. 712; (one would say that the mod. tolla, to rest, sit fast, was a corruption of this phrase, were it not that tolla occurs in the verse in Hallfr. S.); æðisk dyrit svá at þat þolir hvergi, so that it has no rest, Lækn. 472; fylgði svá mikill verkr, at hann mátti hvergi kyrr þola, so great pain that he could nowhere remain quiet, Grett. 152; rekr Grettir hrossin, ok þolir Kingála eigi í haga, K. was restless, 25 new Ed.; hann þolir ekki við fyrir verkjum, he has no rest for pains.

Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᚦᚢᛚᛅ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar

Förkortningar som används:

A. S.
Anglo-Saxon.
Dan.
Danish.
Engl.
English.
etc.
et cetera.
Germ.
German.
gl.
glossary.
Goth.
Gothic.
Gr.
Greek.
l.
line.
Lat.
Latin.
m.
masculine.
n.
neuter.
O. H. G.
Old High German.
part.
participle.
pres.
present.
pret.
preterite.
S.
Saga.
Scot.
Scottish.
subj.
subjunctive.
v.
vide.
v. l.
varia lectio.
i. e.
id est.
mod.
modern.

Verk & författare citerade:

Fas.
Fornaldar Sögur. (C. II.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
K. Á.
Kristinn-réttr Árna biskups. (B. III.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Eb.
Eyrbyggja Saga. (D. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Rb.
Rímbegla. (H. III.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Grett.
Grettis Saga. (D. II.)
Hallfr. S.
Hallfreðar Saga. (D. II.)
Lækn.
Lækninga-bók. (H. V.)
➞ Se alla verk som citeras i ordboken

Back