Þræll
Fornnordisk Ordbok - þræll
Betydelsen av det fornnordiska ordet "þræll"
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord þræll kan betyda:þræll
- þræll
- m. [A. S. þræl; Engl. thrall; Dan. træl; Swed. träl]:—a thrall, serf, slave, Am. 43, 93, Grág. ii. 156, n. G. l. i. 73, 102, Ó. H. 28, Eg. 722, Eb. 158. As to the treatment of thralls by the ancients, see the interesting passage Ó. H. ch. 31 (FmS. iv. 70, 71), cp. Tacit. Germ. ch. 25; fór þat fjarri um svá stórættaðan mann at ek vilda at hann bæri þræls-nafn, Ld. 12; Skíði bar þræls-nafn, Sd. 148; þræla-fólk, thralls, FmS. v. 249; þræla-hús, -tala, i. 289, 292; þræls-efni, ii. 95; þræls-gjöld, weregild for a thrall, Eb., Nj. 57, Eg. 723; þræla-ættir, FmS. i. 289.
- þræll
- II. metaph., the word became a term of abuse, þræll being used to denote a servile, mean fellow, and then a cruel, wicked wretch: as in the saying, íllt er at eiga þræl fyrir einka-vin, Grett.; lítið lagðisk hér fyrir góðan dreng er þrælar skyldu at bana verða, Landn. 36; þræll fastr á fótum, referring to a thrall being ‘glebae ascriptus,’ Nj. 27; eigi má ek minna hafa fyrir hest minn en sjá þrælinn, the scoundrel, Grett. 113 (of a ghost); djarfr görisk þræls-jafninginn nú, FmS. vi. 104; hví vartú svá djarfr, þræls-sonrinn! vii. 225; sú kona er eigi þræla-ættar (of no mean extraction) er þú hefir tal átt við í Noregi, Ld. 188: and so in mod. usage, þú ert mesti þræll! with the notion of cruelty to man and beast, e. g. þræls-liga, adv. cruelly, wickedly; fara þ. með skepnur, to treat animals cruelly: þræls-ligr, adj. slavish; þ. ánauð, Stj.: cruel.
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᚦᚱᛅᛚᛚ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Förkortningar som används:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- ch.
- chapter.
- cp.
- compare.
- Dan.
- Danish.
- Engl.
- English.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- l.
- line.
- L.
- Linnæus.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- S.
- Saga.
- s. v.
- sub voce.
- Swed.
- Swedish.
- v.
- vide.
- adj.
- adjective.
- adv.
- adverb.
- e. g.
- exempli gratia.
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- mod.
- modern.
- þ.
- þáttr.
Verk & författare citerade:
- Am.
- Atla-mál. (A. II.)
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Sd.
- Svarfdæla Saga. (D. II.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)