Varða

Fornnordisk Ordbok - varða

Betydelsen av det fornnordiska ordet "varða"

Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:

Fornnordiskt ord varða kan betyda:varða

varða
að, [Ulf. in fra-wardian; A. S. wardian; Engl. ward, warrant; Germ. warten; Fr. guarder, etc.; cp. vara]:—to warrant, guarantee, answer for; esp. as a law term, björn ok úlfr, þeirra verk skal engi maðr varða, N. G. l. i. 45; varðar hann þat alls ekki nema við Guð, … varða orð ok verk fyrir e-n, Grág. (Kb.) i. 139; handsala-menn þá er varða vildi, at …, Sturl. iii. 43; ek vil at Flosi einn varði við mik, I shall be my sole surety, D. I..)">Nj. 256; vill hann sjálfr varða (bail) fyrir honum, Þiðr. 75; ef maðr kaupir man at manni, þá skal sa varða, er sölumaðr er, við stinga ok við stjarfa, N. G. l. i. 29; skal bóndi hverr einum húsum varða, at eigi falli krossar, 11; bú hans varðar taki, is bailable, 47; varða taki fyrir e-n, to be bail for a person, 48; varði lóð þar til lokit er, Gþl. 331: ok varða við hey sínu við hey hanS. Grág. (Kb.) ii. 96 (Jb. 243); ok skal varða við engi því, Kb. ii. 94: ok svá skulu þeir við varða, Jb. 277; einyrkjar skulu varða fjögur þing. Gþl. 438; skal hann varða þeim af þessum eignum fulla lögskyld, D. N. iii. 88; sá vita-vörðr skal varða þrjár … örtugar, N. G. l. ii. 37; þess viðar er hann hafði áðr varðat fyrir sína hönd, secured, bought, D. I..)">Rd. 253.
varða
2. metaph. to be of importance; ef þér þykkir varða um mína vináttu, FmS. ii. 119; lézk hann skyldr at segja þér þat er þik varðar, Glúm.; þá hluti er þeim þætti sik varða, D. I..)">Eb. 112; v. mikla, litlu, önga, to matter much, little, naught: um þá hluti er mér þykkir mestu varða, FmS. ii. 120, v. 102: varðar engu um vára aptrkvámu, vi. 13; varðar mest til allra orða, at …, Lil.: with a double dat., e-m varðar e-u, miklu varðar þeim, at þeir sé, Gþl. ix: acc., hvat mun v. þótt vér heyrim, what will it matter? i. e. why not hear it? Fms, vii, 60, vi. 95: hvat mun v. (þótt ek eta)? D. I..)">Eg. 604: acc. of the person, þat varðar þik engu, ‘tis no business of thine; þeir spurðu hví hann var þar kominn, hann kvað þá engu þat varða, Þorf. Karl. 414: so in mod. usage, þig varðar ekki um það, ‘tis no business of thine!
varða
II. to guard, defend; varða sjálfs þíns land, Lv.; v. e-m e-t, to ward a thing off from a person, i. e. In warn one off from a thing (= Lat. arcere); varða mér bátinn, to forbid me the boat, by force, FmS. vii. 32; v. mér skarðit, Ölk. 37: v. fé váru at komask yfir ána, Krók. 38; v. þeim öll vöð ok vatns-föll á ánni, Stj. 394; hann kvaðsk mundu varða, at eigi kæmisk hann þar útan, D. I..)">Rd. 244: to guard, þá vegu er hann varðaði, Sól. 1; er þú á haugi sitr ok varðar alla vega, Skm. 11. Fsm.: of boundaries, himinn varðar fyrir ofan, en hafit Rauda fyrir útan, Ísl. ii. 489; þaðan ræðr á … þaðan varðar lækr er, fellr, D. I. 577.
varða
III. as a law term, denoting the fine, punishment, and liability legally incurred, absol. or with dat. of the person (Gr. ὀφείλω, ὀφλισκάνω), to be liable to, finable, punishable; þeim varðar elði þeirra, Grág. (Kb.) i. 108; varðar þeim þat ekki við lög, they incur no penalty by the law …, 44, passim: the penalty (amount) in acc., slíkt (acc.) varða bjargir hins, ii. 25; ljúgvitni varðar skóggang, varða N.m. marka sekð, to be finable so many marks: þá varðar ekki þótt gögnum sé haldit, Kb. i. 143; eigi varðar haga-beit, ii. 107; varðaði eigi um bjargir hans, Sturl. i. 92 C; hvat konu varðaði, ef …, Ld. 136, Grág. in countless instances; skóggangr (nom.) varðar, ef …, Grág. ii. 89 (is prob. an error for acc.); skyldi varða fjörbaugs-garði (better garð, acc.) et váttum kæmi við, BS. i. 25

Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᚢᛅᚱᚦᛅ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar

Liknande poster:

Förkortningar som används:

A. S.
Anglo-Saxon.
cp.
compare.
Engl.
English.
esp.
especially.
etc.
et cetera.
f.
feminine.
Fr.
French in etymologies.
Germ.
German.
gl.
glossary.
l.
line.
L.
Linnæus.
m.
masculine.
S.
Saga.
Ulf.
Ulfilas.
acc.
accusative.
dat.
dative.
i. e.
id est.
metaph.
metaphorical, metaphorically.
mod.
modern.
v.
vide.
Lat.
Latin.
absol.
absolute, absolutely.
Gr.
Greek.
nom.
nominative.
prob.
probably.

Verk & författare citerade:

D. N.
Diplomatarium Norvagicum. (J. II.)
Fr.
Fritzner’s Dictionary, 1867.
Grág.
Grágás. (B. I.)
Gþl.
Gulaþings-lög. (B. II.)
Jb.
Jóns-bók. (B. III.)
Kb.
Konungs-bók. (B. I, C. I, etc.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Rd.
Reykdæla Saga. (D. II.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
Þiðr.
Þiðreks Saga. (G. I.)
Eb.
Eyrbyggja Saga. (D. II.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Glúm.
Víga-Glúms Saga. (D. II.)
Karl.
Karla-magnús Saga. (G. I.)
Lil.
Lilja. (A. III.)
Þorf. Karl.
Þorfinns Saga Karlsefnis. (D. II.)
D. I.
Diplomatarium Islandicum. (J. I.)
Fsm.
Fjölsvinns-mál. (A. II.)
Krók.
Króka Refs Saga. (D. V.)
Lv.
Ljósvetninga Saga. (D. II.)
Skm.
Skírnis-mál. (A. I.)
Sól.
Sólarljóð. (A. III.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Ölk.
Ölkofra-þáttr. (D. II.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
➞ Se alla verk som citeras i ordboken

Back