Bjoða

Old Norse Dictionary - bjoða

Meaning of Old Norse word "bjoða"

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

Old Norse word bjoða can mean:bjoða

bjoða
bauð, buðu, boðit; pres. byð; pret. subj. byða; pret. sing. with the suffixed negative, bauðat, Edda 90 (in a verse); the obsolete middle form buðumk, mibi obtulit, nobis obtulerunt, occurs in Egil Höfuðl. 2; [Ulf. biudan; A. S. biodan; Engl. bid; Germ. bieten; Swed. biuda; Dan. byde]:—Lat. offerre, proferre, with dat. of the person, acc. of the thing:
bjoða
I. to bid, offer; þeir höfðu boðit honum laun, they had offered him rewards, FmS. i. 12; Þorsteinn bauð at gefa Gunnlaugi hestinn, Ísl. ii. 213; b. grið, to offer pardon, FmS. i. 181; þeir buðu at gefa upp borgina, ix. 41; bauð hann þeim, at göra alla bændr óðalborna, i. 20; býðr, at hann muni görast hans maðr, xi. 232; en ek býð þér þó, at synir mínir ríði með þér, Nj. 93; Írar buðu sik undir hans vald, FmS. x. 131.
bjoða
2. reflex, to offer oneself, volunteer one’s service; buðusk honum þar menn til fylgðar, FmS. ix. 4; mun ek nú til þess bjóðask í sumar á þingi, Ld. 104, SkS. 510; þeim er þá býðsk, Grág. i. 284; Þóroddr bauðsk til þeirrar farar, Hkr. ii. 247; ef þú býðsk í því, FmS. xi. 121.
bjoða
3. metaph., b. ófrið, ójöfnuð, rangindi, liðsmun, of ill usage, Ld. 148, Rb. 418; b. e-m rangt, to treat one unjustly, Hom. 155: with an adverb, b. e-m sæmiliga, to treat one in seemly sort, Ld. 66; b. á boð e-s, to outbid one, n. G. l. iii. no. 49.
bjoða
II. to bid, invite, cp. boð, a banquet; prob. ellipt., hospitality or the like being understood; Özurr bauð þeim inn í búðina at drekka, Nj. 4; heim vil ek b. þér í sumar, 93; honum var boðit til boðs, 50; hann bauð þá þegar þar at vera Gizuri Hallssyni, BS. i. 128; gékk Bárðr móti honum ok fagnaði honum, ok bauð honum þar at vera, Eg. 23; b. mönnum til boðs, to bid guests to a banquet, wedding, or the like, Ld. 104.
bjoða
III. to bid, order, Lat. imperare, cp. boð, bidding; sem lög buðu, as the law prescribed, FmS. i. 81; svá bauð oss Guð, Post. 645. 88; b. af landi, to order one out of the land, make him an outlaw, FmS. vii. 20; b. af embætti, to depose, Sturl. ii. 119; b. út, a Norse milit. term, to call out, levy, cp. útboð, a levy; b. út leiðangri, b. út liði, skipum, to levy troops, ships, FmS. i. 12, 61, vi. 219, 251, 400, x. 118, Eg. 31, cp. n. G. l. i. ii; b. e-m crendi, to commit a thing to one’s charge, FmS. vii. 103; b. varnað á e-u, or b. til varnanar, to forbid, xi. 94, Edda 59: with prepp., b. e-m um (cp. umboð, charge), to delegate to one, commit to one’s charge; þeim manni er biskup hefir um boðit, at nefna vátta, K. Þ. K. 64; þess manns er biskup bauð um at taka við fé því, K. Á. 96, SkS. 460 B; hann keypti til handa Þorkatli þá hluti er hann hafði um boðit, the things that he had given charge about, Grett. 102 A; Hermundr bauð nú um Vermundi, at vera fyrir sína hönd, Rd. 251.
bjoða
2. eccl. to proclaim, announce, esp. as rendering of mid. Lat. praedicare; b. sið, trú, Kristni, to proclaim, preach a new religion, Nj. 156, 158, FmS. i. 32; b. messudag, sunnudag, to proclaim a holy day, n. G. l. i. 348.
bjoða
IV. of a mental state, to bode, forebode; e-m býðr hugr (cp. hugboð, foreboding), one’s heart bodes, FmS. v. 38, 24, Eg. 21; mér býðr þat eitt í skap (my heart bodes), at þú verðir meira stýrandi en nú ertu, BS. i. 468; mér byðr þat fyrir, which makes me forbode, FmS. ii. 193; e-m býðr hugr við (whence viðbjóðr, dislike), to abhor, dislike; er honum hafði lengi hugr við boðit, BS. i. 128.
bjoða
2. imperS., mér býðr ávallt hita (acc.) er ek kem í þeirra flokk, a boding comes over me, i. e. I feel uneasy, whenever …, FmS. iii. 189; mér bauð ótta (acc.), I felt a thrilling, BS. i. 410; b. úþekt, to loathe, Grett. 111 A; b. þekt, to feel pleasure; bauð þeim mikla þekt er þeir sá líkit, BS. i. 208: the phrase, e-m býðr við at horfa, of a frame of mind, to be so and so minded; miklir eru þér frændr borði, ef yðr býðr svá við at horfa, Band. 7 (MS. 2845).
bjoða
β. the phrase, þat býðr, it beseems, becomes; eptir þat fer veizla fram, eptir því sem býðr, as is due, FmS. x. 15, Fb. l. c. has byrjaði; sem býðr um svá ágætan höfðingja, FmS. x. 149.
bjoða
V. with prepp.; b. fram, Lat. proferre, to produce; b. fram vitni, to produce a witness, Eg. 472; með fram boðnum fégjöfum, Sturl. iii. 232; b. upp, b. af hendi, to give up, leave off; þá býðr hann upp hornit, gives up the horn, will not drink more, Edda 32; b. undan, a law term, to lay claim to; er þá kostr at b. undan þeim manni varðveizluna fjárins, Grág. i. 196; eigi skal undan manni b., áðr undir mann kemr féit, id.; cp. the following chapter, which treats ‘um undan-boð fjár;’ nú eru þeir menn svá þrír, at eigi býðr undan fjárvarðveizluna, viz. who are privileged guardians of the property of a minor, viz. father, brother, mother, and who cannot be outbidden, 192; b. við, a trade term, to make a bid; b. við tvenn verð, to bid double, Ld. 146; ek býð þér jafnmörg stóðhross við, id.; at þú byðir Rúti bróður þínum sæmiliga, 66; kaupa svá jörð sem aðrir menn b. við, n. G. l. i. 95: b. fyrir is now more usual.
bjoða
VI. part. pasS. boðinn used as an adj., esp. in the alliterative phrase, vera boðinn ok búinn til e-s, to be ready and willing to do a thing, to be at one’s service; skulu vér bræðr vera búnir ok boðnir til þess sem þér vilit okkr til nýta, Eg. 50; til þess skal ek boðinn ok búinn at ganga at þeim málum fyrir þina hönd, Ld. 792.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᛒᛁᚢᚦᛅ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Abbreviations used:

acc.
accusative.
A. S.
Anglo-Saxon.
Dan.
Danish.
dat.
dative.
Engl.
English.
f.
feminine.
Germ.
German.
gl.
glossary.
l.
line.
Lat.
Latin.
m.
masculine.
n.
neuter.
pres.
present.
pret.
preterite.
S.
Saga.
sing.
singular.
subj.
subjunctive.
Swed.
Swedish.
Ulf.
Ulfilas.
L.
Linnæus.
metaph.
metaphorical, metaphorically.
no.
number.
cp.
compare.
ellipt.
elliptical, elliptically.
prob.
probably.
lit.
literally.
milit.
military.
eccl.
ecclesiastical.
esp.
especially.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
mid. Lat.
middle Latin.
s. v.
sub voce.
v.
vide.
i. e.
id est.
impers.
impersonal.
pers.
person.
l. c.
loco citato.
viz.
namely.
adj.
adjective.
part.
participle.
pass.
passive.

Works & Authors cited:

Edda
Edda. (C. I.)
Höfuðl.
Höfuðlausn. (A. III.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Hkr.
Heimskringla. (E. I.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Sks.
Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
Hom.
Homiliu-bók. (F. II.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Rb.
Rímbegla. (H. III.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Grett.
Grettis Saga. (D. II.)
K. Á.
Kristinn-réttr Árna biskups. (B. III.)
K. Þ. K.
Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
Post.
Postula Sögur. (F. III.)
Rd.
Reykdæla Saga. (D. II.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
Band.
Banda-manna Saga. (D. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
➞ See all works cited in the dictionary

Back