Réttr

Old Norse Dictionary - réttr

Meaning of Old Norse word "réttr"

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

Old Norse word réttr can mean:réttr

réttr
m., gen. réttar, [Engl. right; Germ. recht; Dan. ret]:—right, law; hann görði harðan rétt þeirra, gave them hard measure, gave them small pasture, FmS. i. 66; hann görði harðan rétt landsmanna, tyrannised over them, x. 385; konungr setti þann rétt allstaðar, at hann eignaðisk öll óðul, 182; hann skipaði svá réttum öllum sem fyrr hafði verit í Tróju, Edda (pref.) 152; at allir jafnbornir menn hefði jafnan rétt, FmS. vi. 339; þat er forn réttr, old law, time-honoured law, n. G. l. i. 135: lands réttr (q. v.), the law of the land; lög ok lands réttr: Guðs réttr, ‘God’s right,’ i. e. church law, O. H. l. 30; Kristinn réttr, the ecclesiastical law, Fb. iii. 246; Kristins dóms réttr, id., K. Á. 2.
réttr
2. right, due, claim, referring to atonement for injury or trespasses, hence of the indemnity itself; thus the ‘king’s right’ is the fine due to the king; ef maðr tekr minni sátt um legorðs sök en rétt þann er mæltr er í lögum, en þat eru átta aurar, Grág. i. 375; þá skulu þar dæma tólf menn, lögliga til nefndir bæði rétt ok ráðspjöll, Gþl. 203; þá á hann bæði rétt ok ráðspell, of a case of adultery, 229; þá á hann ráðspjöll en giptingar-maðr réttinn, Jb. 126; þat er argafas, engan á konungr rétt á því, 102; þá eyksk at helmingi réttr þeirra, 19; jafnan rétt ok öfundar-bót, 437; ok rétt sinn ofan eptir laga-dómi, 257; rétt skal dæma ór fénu ef réttar-sök er, en fóla-gjöld ef þjófssök er, Grág. i. 84; láta varða fjörbaugs-garð ok telja rétt (the due portion) ór fé hans, 315; konungs réttr, the king’s due; at konungr mínnki nokkuð af sínum rétti, … rétt heilagra kirkna, FmS. x. 21: the phrase, eigi rétt á sér, to enjoy a personal right; nú á engi maðr rétt á sér optar en þrysvar, hvárki karl né kona ef hann hemnisk eigi á milli, n. G. l. i. 68; hvigi mikinn rétt sem erfingi hennar á (owns) á henni, 71; hvern rétt er faðir á (owns) á dóttur, 232.
réttr
II. acc. pl. réttu, a dish, prop. what is ‘reached,’ Germ. gericht: þar sem hann bjó þeim fyrr-sagða sína réttu, Stj. 118; jafngóða réttu af þeim villi-bráðum sem Esau veiddi, 160; en er hirðin hafði kennt fyrsta rétt ok drukkit fyrsta bikar, FaS. iii. 302; hinn fyrsta rétt barn inn þessir lendir menn, FmS. x. 17, Clar. 131 (MS.)
réttr
III. running before the wind, acc. pl. réttu; þeim byrjaði ílla ok höfðu réttu stóra. velkti lengi í hafi, Eg. 158; fékk hann þá réttu stóra ok válk mikit, Ó. H. 75; þá kemr andveðri ok rekr þá allt vestr fyrir Skaga-fjörð, þá létti þeim rétti, BS. i. 482; leggja í rétt, Fbr. 59 new Ed., FmS. ii. 64, Eg. 372, BS. i. 420, 483, 484; liggja í rétti, Bær. 5.
réttr
IV. rifja réttr. stretching of the ribs, Hkv. Hjörv.
réttr
COMPDS: réttarbót, réttarfar, réttargangr, réttarlauss, réttarmaðr, réttarstaðr.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᚱᛁᛏᛏᚱ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Similar entries:

Abbreviations used:

Dan.
Danish.
Engl.
English.
f.
feminine.
gen.
genitive.
Germ.
German.
gl.
glossary.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
i. e.
id est.
l.
line.
L.
Linnæus.
m.
masculine.
n.
neuter.
pref.
preface.
q. v.
quod vide.
v.
vide.
acc.
accusative.
pl.
plural.
prop.
proper, properly.
S.
Saga.

Works & Authors cited:

Edda
Edda. (C. I.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
K. Á.
Kristinn-réttr Árna biskups. (B. III.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
O. H. L.
Ólafs Saga Helga Legendaria. (E. I.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Gþl.
Gulaþings-lög. (B. II.)
Jb.
Jóns-bók. (B. III.)
Clar.
Clarus Saga. (G. II.)
Fas.
Fornaldar Sögur. (C. II.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Bær.
Bærings Saga. (G. II.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fbr.
Fóstbræðra Saga. (D. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
Hkv.
Helga-kviða Hundingsbana. (A. II.)
Hkv. Hjörv.
Helga-kviða Hjörvarðssonar. (A. II.)
➞ See all works cited in the dictionary

Back