Sax
Old Norse Dictionary - sax
Meaning of Old Norse word "sax"
As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:
Old Norse word sax can mean:sax
- sax
- n. [A. S. seax; Dan. sax; O. H. G. sahs], a kind of short, heavy sword or sabre; the sword had two edges or was tongue-formed, whereas the sax had only one sharp edge, as is seen from Grett. 124—reiddi hann hátt saxit, laust hann ‘bakkanum saxins’ í höfuð Arnóri svá hart, at haussinn brotnaði; the ‘tvíeggjað’ sax, Stj. 541 (v. l.), is therefore incorrect; sax eineggjat, 383 (Judges iii. 16, 22); mikit sax sem stórt sverð, BS. i. 526; söxum ok sverðum, Vsp. 36 (Bugge); höggva með saxi, BS. i. 543; hann leggr saxinu Tuma-naut, 526, see Grett. passim; sax eitt lítið, FS. 101; litlu saxi er hann gyrðr með undir klæðunum, FmS. ii. 83; hann hafði brugðit sax undir yfirhöfninni, Ó. H. 70: the saying, verðr sá síðarr at leita er lítið sax hefir, Vápn. 15; hand-sax, hepti-sax, mála-sax, q. v.: in mod. usage a large knife (a carving knife, fisherman’s knife, and the like) is called sax, agn-sax, q. v.
- sax
- 2. plur. söx, shears, cp. Dan. lyse-sax, FaS. ii. 43; eptir faldi skyrtu hans, svá hvárki komi við knífr né söx, Str. 12; hann grípr nú skærin ok ætlar at reka; á honum söxin, Bjarn. 66; síðan tók biskup söx ok skar af hári konungsins, Ó. H. 229.
- sax
- 3. medic. a skin-disease, when the hands are sore and chapped, being scorched and callous from dryness, see Fél. x. 32.
- sax
- B. A part of a ship, the raised prow; sax eða sax-bönd, hvert tré þeirra er missir, þá skal gjalda þrem aurum, ok fá tré, þó at síðarr sé, n. G. l. i. 100; en ef sax brotnar, bæti tvá örtogar, ii. 283; höfðu þeir lagt nætrnar upp á saxit, … brynja Arons lá á saxinu skipsins, BS. i. 388, 624; hann gengr fram á saxit, ii. 48; hleypr hann af saxinu ok aptr um stafn, FmS. x. 329; Ólafr konungr lagði hann á saxit á langskipinu, i. 277 (Orkn. 34); hann hleypr þegar á saxit á skip Vandils, Nj. 42; in Róm. 195 the word is misapplied.
- sax
- 2. esp. in plur. (i. e. dual) söx; sær féll inn um söxin, Fagrsk. 73; um stafninn ok um söxin, FmS. vi. 78; vátt görir nú á þiljunum fram ok drífr um söxin, viii. 209; sá gengr fast fram í söxin, Grett. (begin.); berserkir konungs tólf vóru í söxum, Eg. 32; á rausn í söxum, FmS. ii. 252; þá mun ávinnt um söxin, 308.
Possible runic inscription in Younger Futhark:ᛋᛅᛋ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements
Abbreviations used:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- Dan.
- Danish.
- l.
- line.
- mod.
- modern.
- n.
- neuter.
- O. H. G.
- Old High German.
- q. v.
- quod vide.
- S.
- Saga.
- v.
- vide.
- v. l.
- varia lectio.
- cp.
- compare.
- plur.
- plural.
- medic.
- medicine, medically.
- L.
- Linnæus.
- m.
- masculine.
- begin.
- beginning.
- esp.
- especially.
- i. e.
- id est.
Works & Authors cited:
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Vápn.
- Vápnfirðinga Saga. (D. II.)
- Vsp.
- Völuspá. (A. I.)
- Bjarn.
- Bjarnar Saga. (D. II.)
- Fas.
- Fornaldar Sögur. (C. II.)
- Str.
- Strengleikar. (G. II.)
- Fél.
- Félags-rit.
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Orkn.
- Orkneyinga Saga. (E. II.)
- Róm.
- Rómverja Saga. (E. II.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fagrsk.
- Fagrskinna. (K. I.)