Þjóð

Old Norse Dictionary - þjóð

Meaning of Old Norse word "þjóð"

As defined by the Cleasby & Vigfusson Old Norse to English dictionary:

Old Norse word þjóð can mean:þjóð

þjóð
f., dat. þjóðu, so always in old writers, mod. þjóð; [Ulf. renders ἔθνος by þjuda; A. S. þeôd; Hel. þiôd; O. H. G. diot]:—a people, a nation; þessar þjóðir er svá heita, Rusci, Polavi, FmS. i. 142; þú spenr allar þjóðir frá blótum, 623. 25; heiðnar þjóðir, heathen people, 625. 170, Post. 293, n. T.; öll Kristileg þjóð, n. G. l. ii. 22; Tyrkir, ok Blökumenn, ok mörg önnur íll þjóð, Fb. ii. 126; með mikinn her ok marga ílla þjóð, 127; með öllum þjóðinn, Stj. 67; vísaðu þeir mörgum þjóðum á réttan veg, Barl. 29; allar þjóðir þjóna yðru valdi, Róm. 117; af öllum þjóðum ok tungum, 119; hinn sjúki svaraði á þá tungu, sem hann hefði með þeirri þjóðu fæddr verit, pr. 458; allar skepnur … allar þjóðir, 461; þjóð veit ef þrír’ro, a saying, Hm, 6l; þjóð eru þrír tigir, thirty make a þjóð, Edda. 108; allri þjóðu, Ýt.; heldr er honum þægr í hverri þjóðu (among any people), sá er á hann trúir, Post. (Unger) 290; hann er lofaðr af allri þjóðu Gyðinga, id.; mikla þjóð, a mighty people, Stj. 116; suðr-þjóðir, the southerners, Akv.: Lat. turma is rendered by þjóð, Róm. 269; fira þjóð, a community of men, Lex. Poët.; þyrja þjóð yfir, Skm.: in compds, sal-þjóð, household, Vkv.; sigr-þjóð, Hkv.; al-þjóð, all people, Ad.; ver-þjóð or yr-þjóð, q. v.
þjóð
2. like ‘lög’ and ‘þing,’ þjóð may assume a local sense, thus, Sví-þjóð = Sweden; Goð-þjóð = the Goth. Gut-þjuda, Gg.
þjóð
II. in olden times þjóð- in composition (like A. S. þeod) was intensive = great, powerful, very; but in quite modern times (the last 30–40 years) a whole crop of compds with þjóð- has been formed to express the sense of national; þjóð-réttr, þjóð-frelsi, þjóð-réttindi, þjóð-vili, þjóð-vinr, national rights, freedom, etc.; as also þjóð-ligr, national, popular, liberal; ó-þjóðligr, illiberal, unpopular; but all such phrases sound foreign, and are not vernacular.
þjóð
III. pr. names; Þjóð-arr; Þjóð-ólfr; Þjóð-rekr (= Germ. Diet-rich); Þjóð-hildr, Landn.; Þjóð-marr, Germ. Dit-mar,m.
þjóð
B. Goth. þjuþ, = το ἀγαθόν, occurs only in a compounded form; ó-þjóð, bad people, Vellekla; óþjóða-lýðr, tramps and refuse, Dan. utyske; cp. Goth. unþjuþs = κακόν. In many compds it is difficult to say whether the primitive is þjuda or þjuþ; in words like þjóð-á, -drengr, -góðr, -glaðr, -hagi, -skáld, -skati, -mart, -niðr, -lygi, -vel, we prefer the latter.

Possible runic inscription in Younger Futhark:ᚦᛁᚢᚦ
Younger Futhark runes were used from 8th to 12th centuries in Scandinavia and their overseas settlements

Abbreviations used:

A. S.
Anglo-Saxon.
dat.
dative.
f.
feminine.
Hel.
Heliand.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
l.
line.
L.
Linnæus.
Lat.
Latin.
m.
masculine.
mod.
modern.
O. H. G.
Old High German.
q. v.
quod vide.
S.
Saga.
Ulf.
Ulfilas.
v.
vide.
Goth.
Gothic.
etc.
et cetera.
Germ.
German.
n.
neuter.
pr.
proper, properly.
cp.
compare.
Dan.
Danish.

Works & Authors cited:

Ad.
Arinbjarnar-drápa. (A. III.)
Akv.
Atla-kviða. (A. II.)
Barl.
Barlaams Saga. (F. III.)
Edda
Edda. (C. I.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Hkv.
Helga-kviða Hundingsbana. (A. II.)
Lex. Poët.
Lexicon Poëticum by Sveinbjörn Egilsson, 1860.
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
N. T.
New Testament.
Post.
Postula Sögur. (F. III.)
Róm.
Rómverja Saga. (E. II.)
Skm.
Skírnis-mál. (A. I.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Vkv.
Völundar-kviða. (A. II.)
Gg.
Grógaldr. (A. II.)
Landn.
Landnáma. (D. I.)
Sæm.
Sæmundar Edda. (A, C. I.)
➞ See all works cited in the dictionary

Back