Háttr

Dictionnaire vieux norrois - háttr

Signification du mot vieux norrois "háttr"

Comme défini par le dictionnaire vieux norrois-anglais de Cleasby & Vigfusson :

Le mot vieux norrois háttr peut signifier :háttr

háttr
m., gen. háttar, dat. hætti, pl. hættir, acc. háttu, [akin to hagr, qs. hagtr], manner, habit:
háttr
I. a mode of life, habit; ríkra manna háttr, Nj. 268; fara vel með sínum háttum, to conduct oneself well, Eg. 65; ráða sjálfr háttum sínum, to be one’s own master, Fms. vii. 199; fornmennis-háttr, ii. 59; riddaraligr háttr, x. 230; víkinga-háttr, Fb. i. 412; þat er háttr Skálda at (it is the fashion of poets to) lofa þann mest er þá eru þeir fyrir, Hkr. (pref.): hátta-góðr, adj. well-mannered, Eb. 258: halda teknum hætti, to go on in one’s usual way, persevere, Fb. ii. 85, Eb. 77.
háttr
2. conduct; vanda um háttu manna, Fb. ii. 37.
háttr
II. a mode, way of doing a thing; kunna hátt á e-u, to know how to do a thing, Barl. 101:—answering to Lat. hoc modo, hunc ad modum, hann reist örn á baki honum með þeima hætti, at …, Hkr. i. 108; hann stóð upp ok svaraði erendi konungs með þessum hætti (as follows), Fms. i. 33; með hverjum hætti, in what manner? how? með ymsum hætti, etc.
háttr
2. appearance, manner; hversu vóru þeir menn í hátt, how did those men look? Stj. 396; jörðin ok dýrin ok fuglarnir höfðu saman eðli í sumum hlutum, en þó ólík at hætti, but unlike in manners, Edda 144 (pref.): manner, kind, sá er annarr háttr jarldóms, n. G. l. ii. 403.
háttr
3. moderation, measure; ágirni kann engan hátt, Hom. 18; hófsemi er háttr alls lífs, 28.
háttr
4. adverbial usages answering to Lat, -modi in hujusmodi, ejusmodi:
háttr
α. gen., mikils háttar, Fms. vi. 20, 144, 229, viii. 198, x. 234; lítils háttar, insignificant, vi. 7, 229, viii. 198; minna háttar, i. 160; alls-háttar, of every kind, iii. 184; nokkurs háttar, in some way, Stj. 178; þess-háttar, of that kind, Edda 149 (pref.), passim; engis-háttar, in nowise, Stj. 81; margs-háttar, of many kinds, Stj. passim.
háttr
β. acc., á allan hátt, in every respect, Bs. i. 857; á engan hátt, by no means; á ymsan hátt, in various respects; á hvárigan hátt, etc.
háttr
γ. eptir hætti, duly, tolerably, as may be expected.
háttr
III. a metre; þenna hátt fann fyrst Veili, Edda (Ht.) 131; þeir létu vera fimm vísur með hverjum hætti, Orkn. 304, cp. Edda (Ht.) passim; eptir hætti, in the proper metre, Edda 131. Names of metres, Kviðu-háttr, the epic metre (as the Völuspá), Skálda; Ljóða-h. or Ljóðs-h., the trimeter in old saws and didactic poems (as the Háva-mál); Mála-h., Ref-hvarfa-h., Orðskviða-h., Draugs-h., Flagða-h., Dýri-h., Nýi-h., Álags-h., Hátt-lausa: derived from the names of men, Egils-h., Braga-h., Torf-Einars-h., Fleins-h.; Núfu-h., Edda; of countries, Grænlenzki-h., expounded in Edda (Ht.) and Háttat. Rögnvalds, Skálda: a saying is called máls-háttr.
háttr
COMPDS: háttaföll, háttalykill, háttaskipti, háttatal.

Inscription runique possible en futhark jeune :ᚼᛅᛏᛏᚱ
Les runes du futhark jeune ont été utilisées du 8ème au 12ème siècle en Scandinavie et dans leurs colonies à l'étranger

Abréviations utilisées :

acc.
accusative.
dat.
dative.
gen.
genitive.
l.
line.
m.
masculine.
n.
neuter.
pl.
plural.
qs.
quasi.
adj.
adjective.
f.
feminine.
pref.
preface.
etc.
et cetera.
Lat.
Latin.
L.
Linnæus.
cp.
compare.

Œuvres & Auteurs cités :

Eb.
Eyrbyggja Saga. (D. II.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Hkr.
Heimskringla. (E. I.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Barl.
Barlaams Saga. (F. III.)
Edda
Edda. (C. I.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Hom.
Homiliu-bók. (F. II.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Ht.
Hátta-tal. (C. I.)
Orkn.
Orkneyinga Saga. (E. II.)
Skálda
Skálda. (H. I.)
➞ Voir toutes les œuvres citées dans le dictionnaire

Back