Bragð

Norrøn Ordbok - bragð

Betydning av det norrøne ordet "bragð"

Som definert av Cleasby & Vigfusson norrøn-engelsk ordbok:

Det norrøne ordet bragð kan bety:bragð

bragð
n. [cp. bregða].
bragð
I. the fundamental notion is that of a sudden motion:
bragð
1. temp. a while, moment, cp. auga-bragð; in adverb, phrases, af bragði, at once, Hrafn. 17, GS. 18, Am. 2; af (á) skömmu bragði, shortly, FmS. vi. 272, viii. 236, 348; í fyrsta bragði, the first time (rare), Gþl. 532, JS. 129; skams bragðs, gen. used as adv. quickly, in a short time, BS. i. 336, 337, FmS. viii. 348, v. l.; cp. ‘at a brayd,’ ‘in a brayd,’ Engl. BalladS.
bragð
2. loc. a quick movement; við-bragð (cp. bregða við), knífs-bragð (cp. bregða sverði), a slash with a knife.
bragð
3. metaph. in many phrases, verða fyrri (skjótari) at bragði, til bragðs, to make the first move; þeir hafa orðit fyrri at b. at stefna en vér, Nj. 241, BS. ii. 106; svá at þú verðir skjótari at b. at veiða þenna níðing, FmS. i. 206, ix. 288; vera í bragði með e-m, to lend one a helping hand, mostly in something uncanny, Gísl. 5, BS. i. 722; snarast í bragð með e-m, id., Ld. 254; taka e-t bragðs, til bragðs or bragð, to take some step to get clear out of difficulties, Nj. 263, 199, FmS. ix. 407, Grett. 75 new Ed.; þat var b. (step, issue) Atla, at hann hljóp …, Háv. 53; úvitrligt b., a foolish step, Nj. 78; karlmannligt b., a manly issue, 194; gott b., FS. 39; úheyriligt b., an unheard-of thing, Finnb. 212.
bragð
II. [bregða A. III], a ‘braid,’ knot, stitch, chiefly in pl.; hekla saumuð öll brögðum, a cloak braided or stitched all over, FmS. ii. 70; fáguð brögðum, all broidered, v. 345, Bret. 34; rístu-bragð, a scratched character.
bragð
2. in wrestling, bragð or brögð is the technical phrase for wrestlers’ tricks or sleights; mjaðmar-bragð, leggjar-bragð, hæl-bragð, klof-bragð …, the ‘bragð’ of the hip, leg, heel …, Edda 33; [fang-bragð, wrestling], hence many wrestling terms, fella e-n á sjálfs síns bragði, to throw one on his own bragð.
bragð
3. gen. a trick, scheme, device, [A. S. brægð, bræd; Engl. braid = cunning, Shakesp.], chiefly in pl., með ymsum brögðum, margskyns brögð, FaS. i. 274, FmS. x. 237; brögð í tafli, a trick in the game, a proverb, when things go not by fair means, BS. ii. 318; ferr at fornum brögðum, in the old way, Grett. 79 new Ed.: but also sing., sér konungr nú bragð hans allt, FmS. xi. 106; hafði hann svá sett bragðit, x. 305, Eg. 196 (a trick); ek mun finna bragð þar til, at Kristni mun við gangast á Íslandi, Hkr. i. 290; bragð hitta þeir nú í, Lv. 82.
bragð
β. with a notion of deceit, a trick, crafty scheme; með brögðum, with tricks, Hkr. ii; búa yfir brögðum, to brood over wiles, FaS. i. 290; hafa brögð undir brúnum, to have craft under one’s eyebrows, look crafty, Band. 2; undir skauti, under one’s cloak, id., BS. i. 730; beita e-n brögðum, metaphor from hunting, to deal craftily with one, Rm. 42, Ísl. ii. 164; hafa brögð við e-n, Njarð. 382, 378; vera forn í brögðum, old in craft, of witchcraft, Ísl. ii. 399: hence such phrases as, bragða-karl, a crafty fellow, Grett. 161; bragða-refr, a cunning fox; brögðóttr, crafty, etc. In Swed. ‘bragder’ means an exploit, action, whilst the Icel. implies some notion of subtlety or craft; yet cp. phrases as, stór brögð, great exploits, Fb. ii. 299; hreysti-brögð, hetju-brögð, great deeds, (above I. 3.)
bragð
III. [bregða C; cp. A. S. bræd, Engl. breath], countenance, look, expression; hón hefir hvíti ok b. várt Mýramanna, Ísl. ii. 201, v. l.; þannig er bragð á þér, at þú munir fás svífast, thou lookest as if …, cp. brögð undir brúnum above, FmS. ii. 51; heilagleiks b., to look like a saint, BS. i. 152; þat b. hafði hann á sér sem, Ld. 24; ekki hefir þú b. á þér sem hérlenzkir menn, FmS. x. 227; þannig ertu í bragði sem …, thou lookest as if …, Ísl. ii. 149; með illu bragði, ill-looking, Sturl. i. 170; með hýru, glöðu b., BS. ii. 505; með beztu bragði, stern, PasS. 21. 1; með hryggu bragði, with gloomy look; með betra bragði, in a better mood, Nj. 11; bleyði-mannligr í b., cowardly, FmS. ii. 69: metaph., Sturla görði þat bragð á, at hann hefði fundit …, S. put that face on a thing, Sturl. ii. 176.
bragð
IV. [bergja, gustare], taste; vatns-bragð, beisku-bragð, bitter taste, of water; ó-bragð, a bad flavour, etc.
bragð
2. [= bragr], mode, fashion; in vinnu-brögð, working; hand-bragð, handicraft; lát-bragð, manners; trúar-brögð, pl. religion, mode of faith; afla-brögð, mode of gaining one’s livelihood, etc.: very freq. in mod. usage, but in old writers no instance bearing clearly upon the subject is on record; cp. however the phrase, bragð er at e-u, a thing is palpable, tangible: lítið bragð mun þar at (it must be very slight) ef þú finnr ekki, Ld. 136; ærit b. mun at því, Nj. 58; görðist þar at svá mikit b., it went so far that …, FmS. i. 187, Grett. 158 new Ed.

Mulig runeinnskrift i yngre futhark:ᛒᚱᛅᚴᚦ
Yngre futhark-runer ble brukt fra 8. til 12. århundre i Skandinavia og deres oversjøiske bosetninger

Forkortelser brukt:

cp.
compare.
n.
neuter.
adv.
adverb.
Engl.
English.
gen.
genitive.
gl.
glossary.
l.
line.
m.
masculine.
temp.
temporal.
v.
vide.
v. l.
varia lectio.
loc.
local, locally.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
metaph.
metaphorical, metaphorically.
pl.
plural.
A. S.
Anglo-Saxon.
esp.
especially.
S.
Saga.
sing.
singular.
etc.
et cetera.
Icel.
Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
Swed.
Swedish.
freq.
frequent, frequently.
mod.
modern.

Siterte verk og forfattere:

Am.
Atla-mál. (A. II.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Gs.
Grótta-söngr. (A. II.)
Gþl.
Gulaþings-lög. (B. II.)
Hrafn.
Hrafnkels Saga. (D. II.)
Js.
Járnsíða. (B. III.)
Finnb.
Finnboga Saga. (D. V.)
Fs.
Forn-sögur. (D. II.)
Gísl.
Gísla Saga. (D. II.)
Grett.
Grettis Saga. (D. II.)
Háv.
Hávarðar Saga. (D. II.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Bret.
Breta Sögur. (G. I.)
Edda
Edda. (C. I.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fas.
Fornaldar Sögur. (C. II.)
Hkr.
Heimskringla. (E. I.)
Lv.
Ljósvetninga Saga. (D. II.)
Band.
Banda-manna Saga. (D. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Njarð.
Njarðvíkinga Saga. (D. II.)
Rm.
Rígsmál. (A. II.)
Pass.
Passiu-Sálmar.
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
➞ Se alle verk sitert i ordboken

Back