Bragð
Norrøn Ordbok - bragð
Betydning av det norrøne ordet "bragð"
Som definert av Cleasby & Vigfusson norrøn-engelsk ordbok:
Det norrøne ordet bragð kan bety:bragð
- bragð
- n. [cp. bregða].
- bragð
- I. the fundamental notion is that of a sudden motion:
- bragð
- 1. temp. a while, moment, cp. auga-bragð; in adverb, phrases, af bragði, at once, Hrafn. 17, GS. 18, Am. 2; af (á) skömmu bragði, shortly, FmS. vi. 272, viii. 236, 348; í fyrsta bragði, the first time (rare), Gþl. 532, JS. 129; skams bragðs, gen. used as adv. quickly, in a short time, BS. i. 336, 337, FmS. viii. 348, v. l.; cp. ‘at a brayd,’ ‘in a brayd,’ Engl. BalladS.
- bragð
- 2. loc. a quick movement; við-bragð (cp. bregða við), knífs-bragð (cp. bregða sverði), a slash with a knife.
- bragð
- 3. metaph. in many phrases, verða fyrri (skjótari) at bragði, til bragðs, to make the first move; þeir hafa orðit fyrri at b. at stefna en vér, Nj. 241, BS. ii. 106; svá at þú verðir skjótari at b. at veiða þenna níðing, FmS. i. 206, ix. 288; vera í bragði með e-m, to lend one a helping hand, mostly in something uncanny, Gísl. 5, BS. i. 722; snarast í bragð með e-m, id., Ld. 254; taka e-t bragðs, til bragðs or bragð, to take some step to get clear out of difficulties, Nj. 263, 199, FmS. ix. 407, Grett. 75 new Ed.; þat var b. (step, issue) Atla, at hann hljóp …, Háv. 53; úvitrligt b., a foolish step, Nj. 78; karlmannligt b., a manly issue, 194; gott b., FS. 39; úheyriligt b., an unheard-of thing, Finnb. 212.
- bragð
- II. [bregða A. III], a ‘braid,’ knot, stitch, chiefly in pl.; hekla saumuð öll brögðum, a cloak braided or stitched all over, FmS. ii. 70; fáguð brögðum, all broidered, v. 345, Bret. 34; rístu-bragð, a scratched character.
- bragð
- 2. in wrestling, bragð or brögð is the technical phrase for wrestlers’ tricks or sleights; mjaðmar-bragð, leggjar-bragð, hæl-bragð, klof-bragð …, the ‘bragð’ of the hip, leg, heel …, Edda 33; [fang-bragð, wrestling], hence many wrestling terms, fella e-n á sjálfs síns bragði, to throw one on his own bragð.
- bragð
- 3. gen. a trick, scheme, device, [A. S. brægð, bræd; Engl. braid = cunning, Shakesp.], chiefly in pl., með ymsum brögðum, margskyns brögð, FaS. i. 274, FmS. x. 237; brögð í tafli, a trick in the game, a proverb, when things go not by fair means, BS. ii. 318; ferr at fornum brögðum, in the old way, Grett. 79 new Ed.: but also sing., sér konungr nú bragð hans allt, FmS. xi. 106; hafði hann svá sett bragðit, x. 305, Eg. 196 (a trick); ek mun finna bragð þar til, at Kristni mun við gangast á Íslandi, Hkr. i. 290; bragð hitta þeir nú í, Lv. 82.
- bragð
- β. with a notion of deceit, a trick, crafty scheme; með brögðum, with tricks, Hkr. ii; búa yfir brögðum, to brood over wiles, FaS. i. 290; hafa brögð undir brúnum, to have craft under one’s eyebrows, look crafty, Band. 2; undir skauti, under one’s cloak, id., BS. i. 730; beita e-n brögðum, metaphor from hunting, to deal craftily with one, Rm. 42, Ísl. ii. 164; hafa brögð við e-n, Njarð. 382, 378; vera forn í brögðum, old in craft, of witchcraft, Ísl. ii. 399: hence such phrases as, bragða-karl, a crafty fellow, Grett. 161; bragða-refr, a cunning fox; brögðóttr, crafty, etc. In Swed. ‘bragder’ means an exploit, action, whilst the Icel. implies some notion of subtlety or craft; yet cp. phrases as, stór brögð, great exploits, Fb. ii. 299; hreysti-brögð, hetju-brögð, great deeds, (above I. 3.)
- bragð
- III. [bregða C; cp. A. S. bræd, Engl. breath], countenance, look, expression; hón hefir hvíti ok b. várt Mýramanna, Ísl. ii. 201, v. l.; þannig er bragð á þér, at þú munir fás svífast, thou lookest as if …, cp. brögð undir brúnum above, FmS. ii. 51; heilagleiks b., to look like a saint, BS. i. 152; þat b. hafði hann á sér sem, Ld. 24; ekki hefir þú b. á þér sem hérlenzkir menn, FmS. x. 227; þannig ertu í bragði sem …, thou lookest as if …, Ísl. ii. 149; með illu bragði, ill-looking, Sturl. i. 170; með hýru, glöðu b., BS. ii. 505; með beztu bragði, stern, PasS. 21. 1; með hryggu bragði, with gloomy look; með betra bragði, in a better mood, Nj. 11; bleyði-mannligr í b., cowardly, FmS. ii. 69: metaph., Sturla görði þat bragð á, at hann hefði fundit …, S. put that face on a thing, Sturl. ii. 176.
- bragð
- IV. [bergja, gustare], taste; vatns-bragð, beisku-bragð, bitter taste, of water; ó-bragð, a bad flavour, etc.
- bragð
- 2. [= bragr], mode, fashion; in vinnu-brögð, working; hand-bragð, handicraft; lát-bragð, manners; trúar-brögð, pl. religion, mode of faith; afla-brögð, mode of gaining one’s livelihood, etc.: very freq. in mod. usage, but in old writers no instance bearing clearly upon the subject is on record; cp. however the phrase, bragð er at e-u, a thing is palpable, tangible: lítið bragð mun þar at (it must be very slight) ef þú finnr ekki, Ld. 136; ærit b. mun at því, Nj. 58; görðist þar at svá mikit b., it went so far that …, FmS. i. 187, Grett. 158 new Ed.
Mulig runeinnskrift i yngre futhark:ᛒᚱᛅᚴᚦ
Yngre futhark-runer ble brukt fra 8. til 12. århundre i Skandinavia og deres oversjøiske bosetninger
Forkortelser brukt:
- cp.
- compare.
- n.
- neuter.
- adv.
- adverb.
- Engl.
- English.
- gen.
- genitive.
- gl.
- glossary.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- temp.
- temporal.
- v.
- vide.
- v. l.
- varia lectio.
- loc.
- local, locally.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- pl.
- plural.
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- esp.
- especially.
- S.
- Saga.
- sing.
- singular.
- etc.
- et cetera.
- Icel.
- Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
- Swed.
- Swedish.
- freq.
- frequent, frequently.
- mod.
- modern.
Siterte verk og forfattere:
- Am.
- Atla-mál. (A. II.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Gs.
- Grótta-söngr. (A. II.)
- Gþl.
- Gulaþings-lög. (B. II.)
- Hrafn.
- Hrafnkels Saga. (D. II.)
- Js.
- Járnsíða. (B. III.)
- Finnb.
- Finnboga Saga. (D. V.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Gísl.
- Gísla Saga. (D. II.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Háv.
- Hávarðar Saga. (D. II.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Bret.
- Breta Sögur. (G. I.)
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fas.
- Fornaldar Sögur. (C. II.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- Lv.
- Ljósvetninga Saga. (D. II.)
- Band.
- Banda-manna Saga. (D. II.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Njarð.
- Njarðvíkinga Saga. (D. II.)
- Rm.
- Rígsmál. (A. II.)
- Pass.
- Passiu-Sálmar.
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)