Slíta
Słownik staronordyjski - slíta
Znaczenie staronordyjskiego słowa "slíta"
Zgodnie z definicją słownika Cleasby & Vigfusson z języka staronordyjskiego na angielski:
Staronordyjskie słowo slíta może oznaczać:slíta
- slíta
- slít; pret. sleit, sleizt, sleit. pl. slitu; subj. slíti; imperat. slít, slíttu; part. slitinn: [A. S. slîtan; Engl. slit; Dan. slide]:—to slit, break, of a string, rope (rífa, of cloth); snara er slitin, 623. 36; slíta þráðu, reip, bönd. Sól. 37, Stor. 7; S. í sundr svá mjótt band, Edda 20; þeir sýndu honum silki-bandið ok báðu hann slíta, id.; þær fá nú varla svá títt spunnit örlaga-þráð sem ein slíta, Al. 141; hann tók Mistiltein ok sleit upp, Edda 37; sleit hann af sér slæðurnar, FmS. vii. 149; Steinarr vildi S. hann af sér, threw him off, Eg. 747; sleit hann undan veðr, the gale drove him out of his course, Landn. (Hb.) 27.
- slíta
- 2. metaph. to break, break off; slíta skipan, Al. 109; S. þing, to break off a meeting, dissolve, FmS. i. 34, vi. 193 (þinginu v. l.); S. félag, Gísl. 13; S. samnað, to disperse, FmS. ix. 369; þá var niðr slegit ok slitið samhald þat, vi. 286; ef þó væri baði þing áðr slitin, divided, Grág. i. 116; slíta sáttir. Am. 67; S. málstefnunni, Ó. H. 33.
- slíta
- β. with dat. to break with a thing, i. e. break it up, dissolve; munu þér slitið fá flokki Bagla, FmS. ix. 267; slíta þingi, to dissolve a þing altogether, Grág. i. 116; áðr þinginu sé slitið, before it be dissolved, FmS. i. 34, Hrafn. 19; var slitið veizlunni, Ld. 32; slitu þeir handlaginu, Ölk. 36; S. tali, Ld. 320; S. gildinu, Eg. 23; S. bardaganum, FmS. xi. 96; slíta búi, n. G. l. i. 201; S. svefni, Helr. 9.
- slíta
- II. to rend, tear; brynja haus var slitin til únýts, FmS. i. 173; sár hef ek sextan, slitna bryniu, FaS. i. 427 (in a verse): to tear like a wild beast, Vsp. 45; slítr nái nefför, 50; hrafnar slitu sjónir ór höfði þeim, Sól. 67; ef dýr eða foglar S. hræ manna, Eg. 580; jarl lét S. hold hans með ullar-kömbum, BlaS. 44: S. sundr, to break asunder; þat mun satt, es vér slitum í sundr lögin, at vér monom slíta ok friðinn, Íb. 12; klæði sundr slitin, torn asunder, Grett. 115; ísar með sundr slitnum vökum, SkS. 175 B; hendr með sundr slitnum fingrmn, with separated fingers, i. e. not webbed, 169.
- slíta
- 2. to tear and wear out, of clothes; hann mun eigi mörgum skyrtunum slíta, he will not wear out many shirts, not live long, Þorst. hv. 53; slitnir skór, worn-out shoes, Ísl. ii. 80; slitinn sekkr, Stj. 366; dúkr slitinn, Pm. 62; bjórr slitinn, 108; Ingjaldr svarar, ek hefi vánd klæði, ok hryggir mik eigi þó ek slíta þeim ekki görr, I have bad clothes, and care not whether I wear them out or not, i. e. I am an old man, and care not for my life, Gísl. 50; S. barns-skónum, see skór; slitinn skrúði, Dipl. v. 18; slitið klæði, Vm. 21; með slitnum hökli.
- slíta
- III. metaph., slíta ór e-u, to decide; hann kvað lögmann ór þessu S. skyldu, Nj. 237; en konungr slítr eigi ór því svá brátt, Fbr. 119 (ór-slit): berr hann upp þetta mál við þá, þeir slíta þat ór, at …, Róm. 321.
- slíta
- IV. imperS. one breaks off a thing, i. e. it is torn off, from its moorings or fastenings; sleit af honum mann á báti, Landn. 28; ef fjósir (acc.) slítr út fyrir honum eða bein, ok rekr á annars manns fjöru, Grág. ii. 360; um allt þat er fémætt slítr út af hval … ef urgur eru í þjósum þeim er út slítr, Jb. 320.
- slíta
- 2. to be cut short, end; munu því allir verða fegnir várir menn, at slíti þessa þrásetu, that it shall come to an end, FmS. viii. 441; with dat., slítr þar tali þeirra, FmS. xi. 112; slítr þar hjali, 47; sleit Fróða frið, Hkv. i. 13; borgir ok kastalar ok þorp, svá at hvergi slítr, in an unbroken line, FmS. vii. 94; at slitið væri friðinum milli Norðmanna ok Dana, Hkr. iii. 176: þar til er ór slítr með mönnum, till it comes to an end, Nj. 105; hann vill fylgja þér, þar til er ór slítr með ykkr Hrafnkatli, Hrafn. 19.
- slíta
- V. reflex., slítask, to tear oneself loose; slítask or höndum e-m, SkS. 598; Þórólfr sleitzk ór þessi þröngu brott, FmS. viii. 249: part., klukka slitin af ryði, Ísl. ii. 459.
Możliwa inskrypcja runiczna w młodszych Fuþark:ᛋᛚᛁᛏᛅ
Runy młodszego Fuþark były używane od VIII do XII wieku w Skandynawii i ich osadach zamorskich
Używane skróty:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- Dan.
- Danish.
- Engl.
- English.
- gl.
- glossary.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- imperat.
- imperative.
- l.
- line.
- n.
- neuter.
- part.
- participle.
- pl.
- plural.
- pret.
- preterite.
- S.
- Saga.
- subj.
- subjunctive.
- m.
- masculine.
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- v.
- vide.
- v. l.
- varia lectio.
- dat.
- dative.
- i. e.
- id est.
- L.
- Linnæus.
- acc.
- accusative.
- impers.
- impersonal.
- pers.
- person.
- reflex.
- retlexive.
Prac i autorów cytowanych:
- Al.
- Alexanders Saga. (G. I.)
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Hb.
- Hauks-bók. (H. IV.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)
- Sól.
- Sólarljóð. (A. III.)
- Stor.
- Sona-torrek. (A. III.)
- Am.
- Atla-mál. (A. II.)
- Gísl.
- Gísla Saga. (D. II.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Helr.
- Helreið Brynhildar. (A. II.)
- Hrafn.
- Hrafnkels Saga. (D. II.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Ölk.
- Ölkofra-þáttr. (D. II.)
- Blas.
- Blasius Saga. (F. III.)
- Fas.
- Fornaldar Sögur. (C. II.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Íb.
- Íslendinga-bók. (D. I.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- Vsp.
- Völuspá. (A. I.)
- Dipl.
- Diplomatarium. (J. I.)
- Pm.
- Pétrs-máldagi. (J. I.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Vm.
- Vilkins-máldagi. (J. I.)
- Þorst. hv.
- Þorsteins-þáttr hvíta. (D. II.)
- Fbr.
- Fóstbræðra Saga. (D. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Róm.
- Rómverja Saga. (E. II.)
- Jb.
- Jóns-bók. (B. III.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- Hkv.
- Helga-kviða Hundingsbana. (A. II.)