BLÓTA

Fornnordisk ordboksanteckning

BLÓTA

Fornnordisk ordboksanteckning

Definitioner

1 BLÓTA

in old use a strong (and originally a redupl.) verb, blóta—blét—blétu—blótinn; pres. blœt, and with the suffixed negative blœtka (I worship not), Stor. 22 (the Ed. wrongly blotka, without change of vowel); this form also occurs K. Þ. K. (Kb.) ch. 7, the Ed. 1853 has wrongly blœt(a)r, but a few lines below blótar (weak), probably altered from blœtr; pret. sing. blét, Hkr. (Yngl.) 56, 269; pl. blétu, 56; subj. blétim, 623. 61; imperat. blótt, Am. 75; part. blótinn, and sup. blótið are freq., Hkr. i. 34, 35, 239, Landn. 47, Fas. i. 255: more freq. weak, blóta, að; pres. blótar, blótast, Fas. i. 87, Fbr. 78; pret. blótaði, Landn. 224, 291, 322, Bs. i. 6 (Kr. S.), Nj. 272, Gísl. 140, Fær. 272, Fas. i. 463, 531, Bret., Fms. ii. 263, Hkr. i. 34, 35, Ísl. ii. 109, Fs. 50; only the weak sup. and part. are rare in old writers; blótuð, Hom. 153 (Norse); blótað (sup.), Bs. i. 5 (paper transcript); in Yngl. S. Hkr. i. 34, 35, Unger’s Edition has the old form blét, blótið, but Cod. Fris. l. c. the later mod. form.: [Ulf. blotan (redupl. verb) = λατρεύειν, σέβεσθαι, cp. guþbloteins = παράκλησις, guþblostreis = θεοσεβής; A. S. blôtan = immolare; O. H. G. blozan; the root is probably akin to bletsian, Engl. to bless]:—gener. to worship, to worship with sacrifice; with acc. of the being worshipped, but dat. of the object sacrificed; thus b. hof, lund, fors, goð, álfa, vættir, to worship temple, grove, force, gods, elves, beings; but b. mönnum, þrælum, kvikendum, to sacrifice with men, thralls, beasts, i. e. to sacrifice, slay them: also used absol.:

2 BLÓTA

I. with acc. or absol. to worship; skal Þórólfr b. ok leita heilla þeim bræðrum, Eg. 257, 623. 61, Landn. 40, Hkr. i. 34 sqq., Fs. 41; heiðnar vættir, Nj. 272, Fær. 139, cp. Bret. 84, 94, Landn. 36, Ib. ch. 7, Bs. i. 25; b. til friðar, sigrs, langlífis, árs, byrjar, to make a sacrifice for peace, victory, long life, good season, fair wind, Hkr. i. 239, 34, 56, 11. 97, Fs. 173: of the worship of natural objects, at Giljá stóð steinn (a stone), er (acc.) þeir frændr höfðu blótað, Bs. i. 5, Harð. S. Ísl. ii. 109; hann blótaði lundinn, he worshipped the grove (cp. Tacitus, sacrum nemus), Landn. 224; hann blótaði forsinn, 291: worship of men (rare), Gríms sonar þess er blótinn var dauðr fyrir þokkasæld ok kallaðr Kamban, 47, Fb. ii. 7; þau vóru bæði blótuð, Edda 83: b. hof, in the phrase, heiðnir menn hof b., Grág., Ísl. ii. 381; blót er oss ok kviðjat, at vér skulum eigi b. heiðit goð, né hauga né hörga, N. G. L. i. 18: worship of animals, Ögvaldr konungr blét kú eina, Hkr. i. 269, Fas. i. 255.

3 BLÓTA

β. with dat. (extremely rare); blótar hann einum gölt (sic!), prob. corrupt = einn (acc.) gölt, Fas. i. 187 a paper transcript.

4 BLÓTA

II. with dat. to sacrifice; sacrifices of men are recorded, Hkr. i. 34, 35, 56, 239, Gísl. 140, Eb. l. c., Fas. i. 452 (Hervar. S.): slaves and criminals were esp. sacrificed, thus representing the executions of modern times; heiðingjar blóta enum verstum mönnum, ok hrinda þeim fyrir björg ok hamra …; enir heiðnu menn höfðu þá stefnu, ok tóku þat ráð at b. tveim mönnum ór hverjum fjórðungi, Bs. i. (Kr. S.) 23: captives, Ó. H. ch. 131; kom þat ásamt með þeim at hafa Hallfreð til blóta, Fs. 102; b. þrælum, Fms. x. 323; b. mönnum ok fé, Fs. (Vd.) 50, Am. 75, Fms. i. 174: a sort of self-immolation is recorded Fb. ii. 72.

5 BLÓTA

III. to curse, swear, vide blót II; with dat. or absol., hann blótar hestunum, Fbr. 78; eigi kvíði ek því þótt biskup blóti mér eðr banni, Bs. i. 708; blótuð verð þú, Hom. 153: reflex, blótask, to go about swearing, Fms. viii. 294: vide Maurer, Bekehr. ii. 195 sqq.

Runskrift

ᛒᛚᚢᛏᛅ

Möjlig runskrift i yngre futhark

Använda förkortningar

Vanliga förkortningar

A. S.
Anglo-Saxon.
absol
absolute, absolutely.
absol.
absolute, absolutely.
acc.
accusative.
bisk
bishop.
ch
chapter.
ch.
chapter.
Cod.
Codex.
cp
compare.
cp.
compare.
dat.
dative.
Engl
English.
Engl.
English.
esp
especially.
esp.
especially.
f.
feminine.
Fr
French in etymologies.
freq
frequent, frequently.
freq.
frequent, frequently.
Fris.
Frisian.
gener.
generally.
gl
glossary.
gl.
glossary.
i. e.
id est.
id
idem, referring to the passage quoted or to the translation
imperat.
imperative.
l.
Linnæus.
l. c.
loco citato.
m.
masculine.
mod
modern.
mod.
modern.
n.
neuter.
neg
negative, negatively.
O. H. G.
Old High German.
orig
original, originally.
p.
page.
part
participle.
part.
participle.
pl.
plural.
pres.
present.
pret.
preterite.
prob
probable, probably.
prob.
probable, probably.
redupl.
reduplicative.
reflex
reflexive.
S.
South, Southern.
sing
singular.
sing.
singular.
subj.
subjunctive.
suff
suffix.
sup.
supine.
Ulf.
Ulfilas.

Verk & Författare

Am.
Auðunnar-máldagi. (J. I.)
Bret.
Breta Sögur. (G. I.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Eb.
Eyrbyggja Saga. (D. II.)
Edda
Edda. (C. I.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fas.
Fornaldar Sögur. (C. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Fbr.
Fóstbræðra Saga. (D. II.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Fs.
Forn-sögur. (D. II.)
Fær.
Færeyinga Saga. (E. II.)
Gísl.
Gísla Saga. (D. II.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Harð. S.
Harðar Saga. (D. II.)
Hervar. S.
Hervarar Saga. (C. II.)
Hkr.
Heimskringla. (E. I.)
Hom.
Homiliu-bók. (F. II.)
K. Þ. K.
Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
Kb.
Konungs-bók. (B. I, C. I, etc.)
Kr. S.
Kristni Saga. (D. I. III.)
Landn.
Landnáma. (D. I.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
Stor.
Sona-torrek. (A. III.)
Vd.
Vatnsdæla Saga. (D. II.)
Yngl. S.
Ynglinga Saga. (C. II.)

Om

Fornnordisk Ordbok-projektet syftar till att tillhandahålla en omfattande och sökbar ordbok baserad på det legendariska verket av Cleasby-Vigfusson.

Inkluderar förkortningar, verk och författare, samt autentiska runinskrifter.

Support

Snabblänkar

Upphovsrätt © 2025 Fornnordisk Ordbok
"Fornjóts synir eru á landi komnir"