Leita

Fornnordisk Ordbok - leita

Betydelsen av det fornnordiska ordet "leita"

Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:

Fornnordiskt ord leita kan betyda:leita

leita
að, prop. a causal from líta, [Ulf. wlaiton = περιβλέπεσθαι; North. E. to lait; Dan. lede]:—to seek, search, with gen. leita e-s, or with prep. leita at e-u, or absol., héraðsmenn leituðu hennar ok fundu hana eigi, Nj. 14; leita lands, Fms. ii. 214; Hængr sigldi í haf ok leitaði Íslands, Eg. 99, Landn. 27, 32, Fms. i. 27, 71; leita e-m kvánfangs, Eg. 22, passim: metaph., ef yðar er ílla leitað, if you are challenged, rudely treated, Nj. 139; þótt hans væri eigi vel leitað, Fb. ii. 73:—hón leitaði í eina hirzlu, Fms. iv. 37; leituðu þeir um skóginn allan, i. 72; Njáll leitaði Höskuldi um manna-forráð, Nj. 149: leita at e-m, to seek for, Fms. ix. 218; ok leiti þér at honum Höskuldi, Nj. 171, passim in mod. usage: leita eptir e-m, id., Fms. i. 69: the phrase, leita sér staðar, to go on one’s business, cacare, Hm. 113, Fær. 197.
leita
II. metaph. to seek for help; vil ek at þú leitir aldri annarra en mín ef þú þarft nokkurs við, Nj. 74; leita sér heilla, Landn. 33; leita lækninga, to seek for healing, to call in a physician, Johan. 26; leita ráða, to seek for advice, Nj. 75.
leita
2. to enquire, examine, Sks. 638, Hom. 65.
leita
3. with prepp.; leita á e-n, to offend in word or deed, be aggressive, Nj. 16, Ó. H. 222, (á-leitinn); leita á við e-n, to contest, call in question, Grág. i. 36; leita á um e-t, to try, attempt; hvar skulu vér á leita? Nj. 3; en þat ræð ek, at þú leitir eigi optarr á hreysti mína, that thou dost not again question my valour, Orkn. 402: leita eptir e-u, to ‘lait after,’ seek for, passim; leita eptir máli, to follow a case, take it up, Nj. 75; leita eptir við e-n, to entreat a person, Fbr. 117; leita eptir um e-t, to enquire into, Eg. 536: leita upp, to seek out, Germ. anfsuchen, Fms. x. 71:—leita við, to try, endeavour, Nj. 21, Sturl. i. 17, Rb. 382, Eg. 606, Jb. 382; leita við för, to try to get away, Grág. i. 91: leita til e-s, to try for, Fb. ii. 309.
leita
III. in a local sense, to try to go, make ready to go, proceed on a journey; ef Eirekr konungr leitaði vestan um haf með her sinn, Fms. i. 26; hann kvaðsk aptr mundu leita til vina sinnu, ii. 214; ef hann leitaði aptr í land, v. 32; leita braut ór landi, to go abroad, Ó. H. 130; leita á fund e-s, to visit a person, Eg.; haltú vörð á, ef hann leitar (tries to escape) út um munninn, Fms. vi. 351: leita undan, to go back, fly, Stj. 479.
leita
IV. reflex. to seek; leitask um, to explore; þá leituðusk þeir um hvar líkast var út at komask, Eg. 233; leituðusk þeir þá um ok fundu hurð í gólfinu, 234, Stj. 479: leitask fyrir, id., H. E. i. 245, Sks. 706: leitast við, to attempt, mod. = leita við. The reflexive is more freq. in mod. than in old usage.

Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᛚᛁᛁᛏᛅ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar

Förkortningar som används:

absol.
absolute, absolutely.
Dan.
Danish.
f.
feminine.
gen.
genitive.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
l.
line.
m.
masculine.
metaph.
metaphorical, metaphorically.
mod.
modern.
n.
neuter.
North. E.
Northern English.
prop.
proper, properly.
Ulf.
Ulfilas.
v.
vide.
Germ.
German.
freq.
frequent, frequently.
reflex.
retlexive.

Verk & författare citerade:

Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Fær.
Færeyinga Saga. (E. II.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Landn.
Landnáma. (D. I.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Hom.
Homiliu-bók. (F. II.)
Sks.
Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
Fbr.
Fóstbræðra Saga. (D. II.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Jb.
Jóns-bók. (B. III.)
Orkn.
Orkneyinga Saga. (E. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
Rb.
Rímbegla. (H. III.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
H. E.
Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)
➞ Se alla verk som citeras i ordboken

Back