Lesa

Fornnordisk Ordbok - lesa

Betydelsen av det fornnordiska ordet "lesa"

Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:

Fornnordiskt ord lesa kan betyda:lesa

lesa: pres. les; pret. las, last, las, pl. lásu; subj. læsi; imperat. les, lestu; part. lesinn: [Ulf. lisan = συλλέγειν, συνάγειν; A. S. lesan; provincial Engl. to lease; O. H. G. lesan; Germ. lesen; cp. Gr. λέγειν, Lat. legere]:—prop. to glean, gather, pick, Stj. 615; lesa hnetr, aldin, Gísl. (in a verse), Dropl. 5; lesa ber, to gather berries, K. Þ. K. 82; hafði hón lesit sér mikil ber til fæðslu, BS. i. 204; lesa blóm, Art. 66:—lesa saman; verða nokkut vínber saman lesin af þyrnum? Matth. vii. 16; þvíat eigi lesa menn saman fíkjur af þyrnum ok eigi heldr vínber af þistlum, Luke vi. 44; lesit fyrst íllgresit saman, Matth. xiii. 30; þeir lásu saman manna um morguninn … þá hafði sá eigi meira er mikit hafði saman lesit, Stj. 292; þessir smáir articuli sem hér eru saman lesnir, Fb. iii. 237; saman lesa líf e-s, to compile, H. E. i. 584: þeir lásu upp (picked up) hálm þann allan, MArt. 123; tóku þeir silfrið ok lásu upp, FmS. viii. 143.

lesa: 2. to grasp, catch; eldrinn las skjótt tróð-viðinn, Eg. 238: of a ship, þat má rétt heita Stígandi er svá less hafit, FS. 28; bróðirinn less um herðar sér þann kaðals-hlutinn sem þeir höfðu haldit, grasped it, wound it round his shoulders, Mar.; hann greip sviðuna, ok las af höndum honum, he gripped the weapon and snatched it out of his hands, Sturl. i. 64: lesa sik upp, to haul oneself up; þá las hann sik skjótt upp eptir öxar-skaptinu, Fær. 111; Þórir gékk at skíðgarðinum, ok krækði upp á öxinni, las sik upp eptir, Ó. H. 135.

lesa: 3. to knit, embroider; hón sat við einn gullligan borða ok las (embroidered) þar á mín liðin ok framkomin verk, FaS. i. 176; typt klæði ok veigoð ok lesin (better lesni, q. v.), JS. 78.

lesa: II. metaph. to gather words and syllables, to read, [cp. Lat. legere]; sem lesit er, Stj. 40; hann lét lesa upp (to read aloud) hverir skráðir vóru á konungs-skipit, Fms, vii. 287; statuta skulu … geymask ok lesask, H. E. i. 509; sat konungr ok hirðin úti fyrir kirkju ok lásu aptan-sönginu, FmS. vii. 152, BS. i. 155; meðan biskup las öttu-söng, FmS. xi. 390: in endless instances, mod., lesa or lesa húslestr, q. v. This sense of course never occurs in poems of the heathen age, but the following references seem to form a starting-point, in which lesa means

lesa: 2. to talk, gossip; lesa um e-n, to talk, speak of; hittki hann fiðr þótt þeir um hann fár lesi, ef hann með snotrum sitr, Hm. 23; kann enn vera at maðr vensk á at lesa of aðra, ok hafa uppi löstu manna, Hom. (St.): part. lesandi, able to read; vel lesandi: lesinn, well read; víð-lesinn, who has read many things.

Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᛚᛁᛋᛅ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar

Förkortningar som används:

A. S.: Anglo-Saxon.

cp.: compare.

Engl.: English.

f.: feminine.

Germ.: German.

gl.: glossary.

Gr.: Greek.

imperat.: imperative.

l.: line.

Lat.: Latin.

m.: masculine.

O. H. G.: Old High German.

part.: participle.

pl.: plural.

prop.: proper, properly.

pres.: present.

pret.: preterite.

S.: Saga.

subj.: subjunctive.

Ulf.: Ulfilas.

q. v.: quod vide.

v.: vide.

metaph.: metaphorical, metaphorically.

mod.: modern.

Verk & författare citerade:

Art.: Artus-kappa Sögur. (G. II.)

Bs.: Biskupa Sögur. (D. III.)

Dropl.: Droplaugar-sona Saga. (D. II.)

Fb.: Flateyjar-bók (E. I.)

Fms.: Fornmanna Sögur. (E. I.)

Gísl.: Gísla Saga. (D. II.)

H. E.: Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)

K. Þ. K.: Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)

Mart.: Martinus Saga. (F. III.)

Stj.: Stjórn. (F. I.)

Eg.: Egils Saga. (D. II.)

Fs.: Forn-sögur. (D. II.)

Fær.: Færeyinga Saga. (E. II.)

Mar.: Maríu Saga. (F. III.)

Ó. H.: Ólafs Saga Helga. (E. I.)

Sturl.: Sturlunga Saga. (D. I.)

Fas.: Fornaldar Sögur. (C. II.)

Js.: Járnsíða. (B. III.)

Hm.: Hává-mál. (A. I.)

Hom.: Homiliu-bók. (F. II.)

➞ Se alla verk som citeras i ordboken

↑