Munu
Fornnordisk Ordbok - munu
Betydelsen av det fornnordiska ordet "munu"
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord munu kan betyda:munu
- munu
- a verb whose present is in preterite form, see Gramm. p. xxiii; pres. man, mant (mantú, muntú), man, pl. munum, munut, munu; pret. mundi; subj. pres. muni; pret. myndi; imper. mun, muntu; pres. infin. munu; pret. infin. mundu. In the oldest vellums an o is used throughout for u, thus infin. monu, pret. mon, monu, and so on, whence subj. møndi; thus Thorodd, mon-a (will not) mín móna; and leka møndi húsit (the house would leak) ef eigi møndi (thatched) smiðrinn, Skálda; mun’k = mun ek, Ad. 14, Skv. 1. 40; man’k = man ek, FmS. vii. 337 (Mork.); mona’k = muna ek (subj.): with neg. suff. pres. mon-a, she will not, Thorodd, Höfuðl. 17; monka ek, I shall not, Hkv. Hjörv. 23, FmS. x. 342 (in a verse); mon-at, mun-at (3rd pers.), shall not; monattu or munattu (2nd pers.), GS. 19, LS. 49; munum-a, we shall not, Hallfred; see -at, p. 2:—a pret. pl. manu without umlaut, or even with a throughout sing. and plur., is also freq. ☞ In mod. usage and MSS., as also in less correct paper transcripts of vellums, and in Editions, the pret. infin. mundu is freq. turned into a subj. from mundi, and ought to be restored; thus in Eg.—sögðu þat vera mundu (Ed. mundi) róg íllra manna, … konungr kveðsk því mundu (Ed. mundi) heldr af trúa, cp. Eb. (pref. p. xxxviii new Ed.)
- munu
- B. Will, shall, as an auxiliary verb simply denoting futurity, followed by an infinitive; munu margir þess gjalda, Nj. 2; þú mant vera feigr maðr, 63; sem nú man ek telja, Grág. ii. 211; aldri hafði önd mín tvá líkami ok eigi mun hón hafa, heldr mun hón einn líkama hafa nú, ok þann mun hón hafa á dóms-degi, FmS. iv. 121; hón kveðsk hans forsjá hlíta mundu, … ok kveðsk ganga mundu, Ld. 14; svá man móðir þín til ætla, Nj. 58; muntú ekki mín at slíku þurfa, 55; mon ek þá görask þinn maðr, Ó. H. 47; en ek mon þik láta vera göfgastan lendan mann, id.; þá man yðr eigi svá … at eigi moneð ér (subj.), 32; segir at nú man til verða sá maðr, 33; hér mantú konung upp fæða, móðir, 64; nú man ek koma til Uppsala-þings, 67; þá mono vér veita þér atgöngu, 69; vel man þér fara, Nj. 55; þú mant segja dauða minn, 58 (but þú munt, next line); úþarfir munu þér verða frændr Hallgerðar, id.; þó man ek ekki göra hann at þræli, id.; hvat ek veit, segir Gunnarr, hvárt ek man því úvaskari maðr en aðrir menn, sem …, whether I am, whether I should be, id.; hann lét þó svá búit þá mundu verða at vera (a threefold infin.), Ísl. ii. 357.
- munu
- II. with a suggestive sense of may be, probably, about, often answering to may be, perhaps in mod. writers; þá mundi lífa þriðjungr nætr, perhaps the third, about the third part, FmS. ix. 475; þeir myndi hafa nær sjau tigi manna, Sturl. iii. 239; hverr mundi þá segja? Edda 144; ok mundi hann vita þat fyrir er hann vissi dauða sinn, Nj. 98; ok myndi þat Njáll ætla, at …, 93; þeir sögðu þat vera mundu róg íllra manna, it was nothing but …, Eg. 55; sögðu at Þórólfr mundi vera hollr konungi, that Th. was no doubt faithful, id., passim.
- munu
- III. in asking and answering, corresponding to Engl. would’st thou? I will; Muntú veita mér þat er ek bið þik? Hvat er þat, segir konungr, FmS. vi. 392; muntú mér, Freyja, fjaðrhams, ljá?—Þó munda ek gefa þér þótt ór gulli væri, Þkv. 3, 4; mundu fleira mæla? answer, mun ek, Hkv. Hjörv. 2; muntú stefna vilja Hallvarði? Glúm. 365; mun hann dauðr, is he dead? Nj. 135.
- munu
- IV. denoting injunction; hann mælti til Einars, at hann mundi (told him to) leita sér vistar, Hrafn. 5; svá hefi ek helzt ætlað at boð þitt muni vera at áliðnu sumri, Ld. 14 (but rarely).
- munu
- V. ellipt., the infin. vera being left out and understood; ærit bragð mun at því (viz. vera), Nj. 58; lítið bragð mun þá at, Ld. 136; Hálfr mundi mikill afreksmaðr, Mag. 4; torsótt mun (viz. vera) at sækja, Glúm. 365.
- munu
- ☞ Hardly any verb is more freq., e. g. þú munt hafa meira hlut sagði Njáll, en þó man hér hljótask af margs manns bani.—Man nokkut hér minn bani af hljótask?—Ekki man þat af þessu, en þó munu þeir minnask á fornan fjandskap ok muntú ekki annat mega en hrökkva við, Nj. 90; hversu mun nú ganga síðan? Þú mant ríða til þingS. Þá man þú skamt eiga ólifað, ella mant þú verða gamall maðr, … Veiztú hvat þér man verða at bana … Þat sem allir munu sízt ætla, segir Njáll, 85. In mod. usage the word munu is far less frequent, and futurity is in speech mostly expressed, as in Gothic, by the pres. indic., as, eg fer á morgun, where an ancient would have said, ek mun fara á morgun; but in solemn style munu is retained, thus, sjá, þú munt barn geta í kviði þínum, ok munt son fæða ok hans nafn skaltú (not muntú) kalla Jesús; hann mun mikill verða, ok kallast sonr hins Hæsta, og Guð Drottinn mun gefa honum sæti síns föður Davíð, og hann mun ríkja yfir húsi Jakobs að eilifu, hans ríkis mun og enginn endir verða … Heilagr Audi mun koma yfir þig, og kraptr ins Hæsta mun yfirskyggja þig, af því at það hið helga sem af þér mun fæðast skal nefnast …, Luke i. 31 sqq. in the Icel. n. T. (Vídal.)
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᛘᚢᚾᚢ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Förkortningar som används:
- cp.
- compare.
- f.
- feminine.
- freq.
- frequent, frequently.
- infin.
- infinitive.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- mod.
- modern.
- n.
- neuter.
- neg.
- negative.
- pers.
- person.
- pl.
- plural.
- plur.
- plural.
- pref.
- preface.
- pres.
- present.
- pret.
- preterite.
- S.
- Saga.
- sing.
- singular.
- subj.
- subjunctive.
- uff.
- suffix.
- v.
- vide.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- Engl.
- English.
- gl.
- glossary.
- ellipt.
- elliptical, elliptically.
- viz.
- namely.
- e. g.
- exempli gratia.
- Icel.
- Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
- indic.
- indicative.
Verk & författare citerade:
- Ad.
- Arinbjarnar-drápa. (A. III.)
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Gs.
- Grótta-söngr. (A. II.)
- Hkv.
- Helga-kviða Hundingsbana. (A. II.)
- Hkv. Hjörv.
- Helga-kviða Hjörvarðssonar. (A. II.)
- Höfuðl.
- Höfuðlausn. (A. III.)
- Ls.
- Loka-senna. (A. I.)
- Mork.
- Morkinskinna. (E. I.)
- Skálda
- Skálda. (H. I.)
- Skv.
- Sigurðar-kviða. (A. II.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)
- Th.
- Theophilus. (F. III.)
- Glúm.
- Víga-Glúms Saga. (D. II.)
- Þkv.
- Þryms-kviða. (A. I.)
- Hrafn.
- Hrafnkels Saga. (D. II.)
- Mag.
- Magus Saga. (G. II.)
- N. T.
- New Testament.
- Vídal.
- Vídalíns-Postilla.