Rétta
Fornnordisk Ordbok - rétta
Betydelsen av det fornnordiska ordet "rétta"
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord rétta kan betyda:rétta
- rétta
- tt, [Ulf. ga-raihtjan = κατευθύνειν, δικαιουν; Germ. richten; cp. Engl. reach]:—to make right or straight; dvergarnir réttu skip sítt, of a capsized boat, Edda 47; at rétta þenna krók, Ld. 40.
- rétta
- 2. to stretch out, Engl. to reach; hann réttir höndina móti fésjóðnum, Ld. 48; R. fram höndina, Eb. 38; rétti Ólafr spjóts-halann at hverjum þeirra, 132; Þórarinn hafði rétt fót sinn annan undan klæðum, Ó. H. 74; bað hann eigi R. (viz. the feet) of nær eldinum, Eg. 762; R. arma sína, Rb. 438; ok rétti frá sér alla fætr, Bs. i. 345: R. e-t at e-m, to reach it, pass it over to one, Fb. i. 149; hann lét R. yrmling at-munni hans, Ó. T. 42; hann rétti ekki ór rekkju, he rose not from his bed, of a bedridden person, Bs. i. 69: metaph., rétta við, to recover, Nj. 195, Fms. vi. 34 (við-rétting); leið-R.
- rétta
- 3. to drift (see réttr, m.); hlaða seglum ok rétta …, mátti þá eigi lengr rétta, Fas. iii. 118.
- rétta
- 4. to drive into a fold; rétta smala sinn, D. n. iv. 6.
- rétta
- II. as a law term (Germ. richten), to make right, adjust; rétta lög, to make laws; þar skolu menn R. lög sín ok göra nýmæli, Grág. i. 6; rétta kvið, 58; R. vætti, 45; höfum vér réttan kvið-burð várn, ok orðið ásáttir, we have agreed on our verdict, Nj. 238; R. mál, to redress: konungr vildi eigi rétta þetta mál, the king refused justice, Fms. i. 153, Fs. 33; R. rán, Stj. 490; leita fyrst at R. kirkju sína ok staði, Bs. i. 773; R. hluta e-s, Eb. 304.
- rétta
- 2. to judge, give sentence; rétta mál, to judge in a case, H. E. i. 475; rétta e-n, to condemn (to death), n. G. l. iii. 78:—to behead, Bs. ii. in writing of the 16th century.
- rétta
- IV. reflex., réttask, to be put straight, Bjarn. 60: to stretch oneself, réttask görði raumrinn stirðr, Skíða R. 51; R. upp, þá réttumk ek upp yfir konung, Fms. ii. 188; jarl réttisk upp, arose, vi. 320, Fs. 101, GrEg. 48; hann hafði fast kreppt fingr at meðalkaflanum … þá réttusk fingrnir, then the fingers were unbended, Grett. 154.
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᚱᛁᛏᛏᛅ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Förkortningar som används:
- cp.
- compare.
- Engl.
- English.
- f.
- feminine.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- Ulf.
- Ulfilas.
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- viz.
- namely.
- v.
- vide.
- L.
- Linnæus.
- n.
- neuter.
- R.
- Rimur.
- reflex.
- retlexive.
Verk & författare citerade:
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Ó. T.
- Ólafs Saga Tryggvasonar. (E. I.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Fas.
- Fornaldar Sögur. (C. II.)
- D. N.
- Diplomatarium Norvagicum. (J. II.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- H. E.
- Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Bjarn.
- Bjarnar Saga. (D. II.)
- Greg.
- Gregory. (F. II.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)