Sála
Fornnordisk Ordbok - sála
Betydelsen av det fornnordiska ordet "sála"
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord sála kan betyda:sála
- sála
- u, f., also later form sál, f., gen. sálar, which form prevails in mod. usage, but the old writers prefer the weak form, thus sála, Hom. 31, 89; gen. sing. sálu, K. Á. 76; dat. sálu, passim (e. g. Hallfred, l. c.); acc. sáluna, FmS. viii. 252. v. l.; pl. sálur, Stj. 243, Hom. 30, MS. 671. 5, SkS. 99 C; gen. pl. sálna, H. E. i. 499, passim. The word is certainly Teutonic, but hardly Scandinavian, and was probably adopted from the Saxon with the introduction of Christianity; it is therefore only used in a religious and ecclesiastical sense: it first occurs in Hallfred (ef sálu minni vissak borgit); it never occurs in heathen poems, for the sálfastr, in Gísl. 120 (where, however, it is put in the mouth of a ‘prime-signed’ man) is, like other verses in that Saga, of later composition (12th century): [Ulf. saiwala = ψυχή; A. S. sawl and sawle Engl. soul; Hel. seola; O. H. G. sala, etc.]:—the soul; sálin, líkamr ok sála, Hom. 89; allra þeirra sálir, Gþl. 69, passim in old and mod. usage, n. T., PasS., Vídal.
- sála
- B. In COMPDS, in old writers sálu-, not sálar-: sálu-bati, a, m. = sálubót, BS. ii. 147. sálu-bót, f. the soul’s health, Hkr. ii. 347, Grág. i. 144, 202, FmS. vii. 76. sálu-búð, f. a ‘soul’s booth,’ hospital, Thom. sálu-eldar, n. pl. funeral fires, Róm. 211, 234. sálu-félag, n. ‘soul’s communion,’ Fb. i. 268. sálu-gipt and sálu-gjöf, f. a soul’s gift, B. K. 55, 110, Grág. i. 202, K. Á. 72, Vm. 143, Jm. 3. sálu-Háski, a, m. ‘soul’s danger,’ perdition, Stj. 21, Dipl. ii. 14, (sálar-háski, id., Sturl. i. 122, SkS. 447.) sálu-hjálp, f. ‘soul’s help,’ salvation, Orkn. 492, n. T., PasS., Vídal. sálu-hlið, n. a ‘soul’s gate,’ a lich-gate, Ísl. ÞjóðS. i. 282. sálu-hús, n. a ‘soul’s house,’ hospital, Stj. 216. sálu-messa, u, f. a ‘soul’s mass,’ requiem, BS. i. 712, Vm. 30, 144, Dipl. iv. 8, Pm. 97. sálu-sár, n. ‘soul’s wound,’ Hom. 70. sálu-skaði, a, m. ‘soul’s scathe,’ perdition, FmS. Hi. 170. sálu-stofa, u, f. = sáluhús, Kálfsk., Boldt. sálu-tíðir, f. pl. = sálumessa, FmS. x. 149, BS. i. 173, 712, Stat., D. n., Stj. 238; sálutíða-kver, Pm. 14. sálu-tjón, n. ‘soul’s-tine,’ perdition, SkS. 358, BS. ii. 68. sálu-þarfligr, adj. useful for the soul, Stat. 291. salu-þurft, f. the soul’s need, H. E. i. 252, Hom. 92. sálu-þörf, f. id., Hom. 158. sálu-öl, n. a funeral feast, n. G. l. i. 14. sálu-öldr, n. = sáluöl (see erfi, which is the heathen word), n. G. l. i. 15. ☞ In mod. compds sometimes sálar-, but sálu-hjálp, -hlið, -messa, not sálar-hjálp, etc.
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᛋᛅᛚᛅ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Förkortningar som används:
- acc.
- accusative.
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- dat.
- dative.
- e. g.
- exempli gratia.
- Engl.
- English.
- etc.
- et cetera.
- f.
- feminine.
- gen.
- genitive.
- gl.
- glossary.
- Hel.
- Heliand.
- l.
- line.
- l. c.
- loco citato.
- m.
- masculine.
- mod.
- modern.
- n.
- neuter.
- O. H. G.
- Old High German.
- pl.
- plural.
- S.
- Saga.
- sing.
- singular.
- Ulf.
- Ulfilas.
- v.
- vide.
- v. l.
- varia lectio.
- adj.
- adjective.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- L.
- Linnæus.
Verk & författare citerade:
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Gísl.
- Gísla Saga. (D. II.)
- Gþl.
- Gulaþings-lög. (B. II.)
- H. E.
- Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)
- Hom.
- Homiliu-bók. (F. II.)
- K. Á.
- Kristinn-réttr Árna biskups. (B. III.)
- N. T.
- New Testament.
- Pass.
- Passiu-Sálmar.
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Vídal.
- Vídalíns-Postilla.
- B. K.
- Björgynjar Kálfskinn. (J. II.)
- Boldt
- Boldt. (J. II.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Dipl.
- Diplomatarium. (J. I.)
- D. N.
- Diplomatarium Norvagicum. (J. II.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- Ísl. Þjóðs.
- Íslenzkar Þjóðsögur.
- Jm.
- Jóns-máldagi. (J. I.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Orkn.
- Orkneyinga Saga. (E. II.)
- Pm.
- Pétrs-máldagi. (J. I.)
- Róm.
- Rómverja Saga. (E. II.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)
- Vm.
- Vilkins-máldagi. (J. I.)