Skap
Fornnordisk Ordbok - skap
Betydelsen av det fornnordiska ordet "skap"
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord skap kan betyda:skap
- skap
- n. [A. S. ge-sceap; Engl. shape; cp. Germ. be-schaffen]:—prop. shape, form.
- skap
- II. state, condition; at því skapi, in the same proportion, Rb. 96; nú ferr at því skapi um alla öldina, 62; hélt þat vel skapi, meðan hón lifði, it kept in a good state whilst she lived, BS. 1. 129; því hefir haldit skapi, it has held its shape, remained unchanged, Jd. 3: under this head come compds denoting lawful, right, skap-drottinn, -þing, -dauði, -arfi, -bætendr, -þiggendr, see below.
- skap
- III. condition of mind, temper, mood, FS. 128; ek kann skapi Hrafnkels, Hrafn. 27; hógværr í skapi, Nj. 2; mitt skap er eigi betra enn til meðallags, Þiðr.; hennar skap er svá stórt, at …, 307; Högni er nú mjök reiðr ok íllu skapi, in an angry mood, 321: mod., í íllu skapi, cp. vesall maðr ok ílla skapi (ill-tempered), Hm. 21, where skapi seems to be used as an adjective; vera við e-s, skap, to be after one’s mind, Finnb. 262; hón svarar sem hennar var skap til, Fbr. 137; er ok varkunn á at þvílíkir hlutir liggi í miklu rúmi þeim er nokkurir eru skapi, FmS. iv. 80; kofarn í skapi, … íllr í skapi, ill-tempered; góðr í skapi, good-tempered; at þeir hafi ílla borit sik, svá at þeim hafi náliga í allt skap komit, áðr enn létti, so that at last they almost cried, Gísl. 39; vera lítill í skapi, of small mind, faint-hearted, Hrafn. 30; ef þeir væri svá litlir í skapi at þeir þyrði eigi, K. Þ. K. 94; hafa ekki skap til e-s, to have no mind to, Nj. 202; nú hefi ek beðit hér þá stund er ek fæ mér skap til, Ld. 256, cp. Ó. H. 47; honum rann í skap, ok reiddisk hann, FmS. vi. 212; ef þat væri feðr hennar eigi móti skapi, Eg. 36, FmS. ix. 244; óvinsæll ok lítt við alþýðu skap, unpopular, FS. 63; enginn má við mik skapi koma, Lv. 22; þat fannsk á, at henni þótti þetta mjök í móti skapi, Ld. 88; þat væri mér næst skapi, I should have a great mind for, 86; vera e-m vel at skapi, to be to one’s mind, FS. 16, FmS. vi. 304; göra e-m e-t til skaps, to do a thing to please one, humour him, Eg. 65, Nj. 198; e-m býr e-t í skapi, to brood over, plan, Ó. H. 32.
- skap
- COMPDS: skapsannmarki, skapshöfn, skapslöstr, skapsmunir.
- skap
- B. Plur. sköp, what is ‘shaped’ for one or fated, one’s fate; fár gengr of sköp Norna, Km. 24; eigi má sköpunum renna; sköpum viðr manngi, Am.; fátt er sköpum ríkra, FS. 23; eigi má við sköpunum sporna, 26; mæla verðr einnhverr skapanna málum, Gísl. 17; íll sköp, ill fate; góð sköp, good luck, Korm. (in a verse); rík sköp, the mighty weird, Kormak; skiptu sköp, doom decided, Sturl. (in a verse); at sköpum = Gr. κατα μοιραν, Ýt. 9, Gg. 4, n. G. l. i. 204; ok gaf honum nær líf með sköpum, he escaped almost by a miracle, had a narrow escape, Fb. ii. 23.
- skap
- 2. a curse, fatality; þá er konunga-börn urðu fyrir stjupmæðra sköpum (curses), FmS. viii. 18; ó-sköp or ú-sköp, an ill fate, fatality, Hm. 97, Korm. 208, 240, Al. 129; verða fyrir ú-sköpum, Edda 11, FaS. i. 130 (of evil spells); ú-skapa verk, an evil deed which one is fated to do, iii. 406: vé-sköp, holy ordinance, Vsp. 2. sköpin (with the article), the genitals, FmS. v. 346, Ann. 1426, Edda (pref., of Saturn), Barl. 135, FaS. iii. 387, BS. i. 466. skapa-dægr, n. one’s fated day of death; engi kemsk yfir sitt S., a saying, ES. 39.
- skap
- C. = skaf, q. v.; fimm hlöss viðar ok þrjú skaps, n. G. l. i. 240, ii. 110, v. l. 15.
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᛋᚴᛅᛒ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Förkortningar som används:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- cp.
- compare.
- Engl.
- English.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- prop.
- proper, properly.
- S.
- Saga.
- mod.
- modern.
- v.
- vide.
- Gr.
- Greek.
- L.
- Linnæus.
- f.
- feminine.
- pref.
- preface.
- s. v.
- sub voce.
- q. v.
- quod vide.
- v. l.
- varia lectio.
Verk & författare citerade:
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Jd.
- Jómsvíkinga-drápa. (A. III.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fbr.
- Fóstbræðra Saga. (D. II.)
- Finnb.
- Finnboga Saga. (D. V.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Gísl.
- Gísla Saga. (D. II.)
- Hm.
- Hává-mál. (A. I.)
- Hrafn.
- Hrafnkels Saga. (D. II.)
- K. Þ. K.
- Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Lv.
- Ljósvetninga Saga. (D. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Þiðr.
- Þiðreks Saga. (G. I.)
- Am.
- Atla-mál. (A. II.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Gg.
- Grógaldr. (A. II.)
- Km.
- Kráku-mál. (A. III.)
- Korm.
- Kormaks Saga. (D. II.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)
- Al.
- Alexanders Saga. (G. I.)
- Ann.
- Íslenzkir Annálar. (D. IV.)
- Barl.
- Barlaams Saga. (F. III.)
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Fas.
- Fornaldar Sögur. (C. II.)
- Vsp.
- Völuspá. (A. I.)