Smjör
Fornnordisk Ordbok - smjör
Betydelsen av det fornnordiska ordet "smjör" (eller smjǫr)
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord smjör kan betyda:smjör
- smjör (smjǫr)
- an older form smör, esp. in Norse vellums, cp. mod. Dan., Swed., and Norse smör; smörs, Gþl. 99, 110, SkS. 123; smœr, id., D. n. passim: old dat. smjörvi, 623. 1; gen. pl. smjörva; in western Icel. sounded smér (cp. mjöl and mél, kjöt and ket, gör and ger), and rhymed thus, e. g. ef þú étr ekki smér | eða það sem matr er | dugr allr drepst í þér | Danskr Íslendingr, Eggert: again, smjör rhymes with kjör, Skíða R. 104: [Ulf. smairþr = πιότης, Róm. xi. 14; as also A. S. and Hel. smere; Engl. smear; Dan. smør; O. H. G. smero; Germ. schmeer]:—prop. grease (fat, oil); þat smjör rennr af þeim hvölum, SkS. 123; við-smjör, ‘wood-smear’ = oil; smjör-bakr, smear-back, a nickname, FmS. ix, but usually,
- smjör (smjǫr)
- II. butter; brauð ok smjör, Eg. 204; Þórólfr kvað drjúpa smjör af hverju strái á landinu, því er þeir höfðu fundið, því var hann kallaðr Þórólfr ‘smjör,’ Landn. 31; fraus drykkinn ok smjörit svá at eigi mátti klína brauðit, hann sá at menn sumir bitu annan bita af brauði, en annan af smjöri, hann tók smjörit ok vafði í brauðinu, svá bindu vér nú smjörit, FmS. ix. 241; mjöl ok S., Landn.; smjör ok tin, FS. 22. The ancients used to store up butter for years, see Debes in his book on the Faroe Islands; hence, þrífornt S. = butter three years old, Skíða R. 197; fornt S., súrt S., sour, old butter.
- smjör (smjǫr)
- III. local names, Smjör-hólar, in Skarð in the west of Icel., ‘Butter-hillock,’ where the lady Oluf stored her butter: Smjör-sund, Smjör-vatn, Landn., map of Icel.
- smjör (smjǫr)
- B. COMPDS: smjöraskja, smjörgildr, smjörgæði, smjörgörð, smjörkaup, smjörkengr, smjörlaupr, smjörlauss, smjörpund, smjörpundari, smjörskip, smjörspann, smjörtrog, smjörtunna, smjörsvín, smjörvalR.
Ortografi: Cleasby & Vigfussons bok använde bokstaven ö för att representera den ursprungliga fornnordiska vokalen ǫ. Därför kan smjör vara mer korrekt skrivet som smjǫr.
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᛋᛘᛁᚢᚱ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Förkortningar som används:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- cp.
- compare.
- Dan.
- Danish.
- dat.
- dative.
- e. g.
- exempli gratia.
- Engl.
- English.
- esp.
- especially.
- f.
- feminine.
- gen.
- genitive.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- Hel.
- Heliand.
- Icel.
- Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- mod.
- modern.
- n.
- neuter.
- O. H. G.
- Old High German.
- pl.
- plural.
- prop.
- proper, properly.
- R.
- Rimur.
- S.
- Saga.
- Swed.
- Swedish.
- Ulf.
- Ulfilas.
Verk & författare citerade:
- D. N.
- Diplomatarium Norvagicum. (J. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Gþl.
- Gulaþings-lög. (B. II.)
- Róm.
- Rómverja Saga. (E. II.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)