Stafr
Fornnordisk Ordbok - stafr
Betydelsen av det fornnordiska ordet "stafr"
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord stafr kan betyda:stafr
- stafr
- m., gen. stafs, old pl. stafar, Hom. 97. Plac. 48, Korm. 178, 246 (in a verse); stafana (acc.). Fms. x. 16, v. l., [Ulf. stabs = στοιχειον, cp. staua = κρίσις; a word common to all Teut. languages]:—a staff, post, esp. in a building, as is still seen in Norway; bundinn við staf einn, Eg. 232; þrír aurar við staf hvern, ok svá fyrir staflægju hverja, n. G. l. i. 101; ása, stafi, þvertré, syllur, Dipl. iii. 8; hit nyrðra megin við innstafana sat konungr, the inner posts in a hall, Fms. x. 16, v. l.; Egill tók höndum í axlir honum ok kneikti hann upp at stöfum, Eg. 552; hann hafði lagt af sér kápuna uk vápnin ok sat upp til stafa, Ld. 282; kastalarnir vóru svá görvir, at stafir fjórir stóðu upp ok syllr upp í milli ok þar arinn á, en hurðir milli stafanna, … hann bar kaðalinn um einn kastala-stafinn … tók þá kastalinn at ríða mjök, Fms. v.ii. 429; cp. Ivar Aasen, s. v. stav-hus, stav-kyrkja, stave-naust; horn-stafir, dyri-s. (q. v.)
- stafr
- 2. a stave of a vat or cask; færa ker út af stöfum, Grág. ii. 339; tunnu-stafr, detta í stafi, to fall into staves, i. e. to pieces, also metaph. of amazement.
- stafr
- 3. a staff, stick, to walk with; ganga við staf, Nj. 219; hringr var í stafnum, … hann hélt tveim höndum um stafinn en beit í hringinn, Landn. 251; staf þann er þú heldr á, Stj. 197; staf ok skreppu, H. E. i. 243: of a beggar’s staff, see Skíða R.: of a crozier, Bs. i. 489: of a staff used in a horse-fight, Nj. 91, Bs. i. 633, 634; stafs-broddr, Landn. 251; stafs-endi, Sturl. ii. 180; stafs högg, Rd. 304, FæR. 239; brodd-s., klafa-s., göngu-s.: of a magical wand, hafa í húsi sínu staf eðr stalla, n. G. l. i. 383; kerti s., Dipl. v. 18, Pm. 17.
- stafr
- II. written letters, staves, originally derived from the magic twigs and rods used for enquiring into fate, see the remarks s. v. rún: of magic staves, Hm. 143 (stinna stafi, stóra stafi); þurs ríst ek þér ok þrjá stafi, ergi, æði, óþola, Skm. 36.
- stafr
- 2. lore, wisdom; forna stafi, Vþm. 1, 55; sanna stafi, Sdm. 14; laun-stafir, hidden staves, Eg.; staðlausu stafi, Hm.
- stafr
- 3. letters (Germ. buch-stabe), Skálda 174, MaR., passim; bók-stafr, hljóð-s., raddar-s., a vowel; mál-s., a consonant; upphafs-s., an initial letter; höfuð-s., Látínu-s., q. v.
- stafr
- COMPDS: stafanöfn, stafasetning, stafsetning, stafasetningarregla, stafaskipti, stafasnúning.
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᛋᛏᛅᚠᚱ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Förkortningar som används:
- acc.
- accusative.
- cp.
- compare.
- esp.
- especially.
- f.
- feminine.
- gen.
- genitive.
- l.
- line.
- L.
- Linnæus.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- pl.
- plural.
- q. v.
- quod vide.
- s. v.
- sub voce.
- Teut.
- Teutonic.
- Ulf.
- Ulfilas.
- v.
- vide.
- v. l.
- varia lectio.
- i. e.
- id est.
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- R.
- Rimur.
- Germ.
- German.
Verk & författare citerade:
- Dipl.
- Diplomatarium. (J. I.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Hom.
- Homiliu-bók. (F. II.)
- Ivar Aasen
- Ivar Aasen’s Dictionary, 1850.
- Korm.
- Kormaks Saga. (D. II.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Fær.
- Færeyinga Saga. (E. II.)
- H. E.
- Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Pm.
- Pétrs-máldagi. (J. I.)
- Rd.
- Reykdæla Saga. (D. II.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)
- Hm.
- Hává-mál. (A. I.)
- Skm.
- Skírnis-mál. (A. I.)
- Sdm.
- Sigrdrífu-mál. (A. II.)
- Vþm.
- Vafþrúðnis-mál. (A. I.)
- Mar.
- Maríu Saga. (F. III.)
- Skálda
- Skálda. (H. I.)