Vöxtr
Fornnordisk Ordbok - vöxtr
Betydelsen av det fornnordiska ordet "vöxtr" (eller vǫxtr)
Enligt Cleasby & Vigfussons fornnordisk-engelska ordbok:
Fornnordiskt ord vöxtr kan betyda:vöxtr
- vöxtr (vǫxtr)
- m., gen. vaxtar, dat. vexti, pl. vextir, acc. vöxtu, mod. vexti; [Ulf. wahstus = αὔξησις, ἡλικία; Dan. væxt; from vaxa, q. v.]:—‘waxing,’ size, stature; mikil vexti, Bs. i. 646, Nj. 2; bergrísi at afli ok vexti, Eg. 22; menn litlir vexti, 25; vöxt ok afl, 29; göra klæði við vöxt e-s, 516: of size, öll skip sem vöxtr var at, Sturl. ii. 177; skip vel haffærandi at vexti, Fms. iv. 255; þat skip var gört eptir vexti Orms ins Skamma, vi. 308; þat vatn er vel mikit at vexti, Sks. 90; heimsins vöxt, 195; at mikilleik ok vexti, Ó. H. 235; lítils vaxtar, of small size, Mar.
- vöxtr (vǫxtr)
- 2. growth, increase; or tungl hefir þrjár nætr vaxtar síns, Rb. 452; vera með vexti, to be increasing, Barl. 169; ganga í vöxt, to increase, Bs. i. 802; fara í vöxt, to increase, Fms. ix. 430; færa í vöxt, to exaggerate, vi. 14: increase, interest, heimta fulgurnar með vöxtum, Grág. i. 270; taka vöxtu á fé sínu, 180; taka fé til vaxta, 183; á-vöxtr, q. v.
- vöxtr (vǫxtr)
- 3. way of growth, shape; ritinn með lykkju á’s en með öllum vexti és, Skúlda; líkr e-m á vöxt ok viðbragð, Fms. vi. 12.
- vöxtr (vǫxtr)
- 4. growth, produce; skóg með tupt ok vexti, crop, Vm. 114; á-vöxtr, q. v.
- vöxtr (vǫxtr)
- II. metaph. standing, state, the circumstance of a case, esp. in plur.; eigi er svá við vöxt, it does not stand so, Fb. iii. 333; sjám hverir vextir á eru, ii. 313, v. 20; hann sagði honum alla vöxtu sem á vóru um þeirra eyrendi, Ld. 46, Karl. 391: the phrase, svá er mál með vexti, at …, the case stands so, that …, Lv. 43. vaxta-lauss, adj. without increate or interest, Grág. i. 251.
Ortografi: Cleasby & Vigfussons bok använde bokstaven ö för att representera den ursprungliga fornnordiska vokalen ǫ. Därför kan vöxtr vara mer korrekt skrivet som vǫxtr.
Möjlig runinskrift i yngre futhark:ᚢᚢᛋᛏᚱ
Yngre futhark-runor användes från 800- till 1200-talet i Skandinavien och deras utländska bosättningar
Förkortningar som används:
- acc.
- accusative.
- Dan.
- Danish.
- dat.
- dative.
- f.
- feminine.
- gen.
- genitive.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- mod.
- modern.
- n.
- neuter.
- pl.
- plural.
- q. v.
- quod vide.
- Ulf.
- Ulfilas.
- v.
- vide.
- adj.
- adjective.
- esp.
- especially.
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- plur.
- plural.
Verk & författare citerade:
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Mar.
- Maríu Saga. (F. III.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)
- Barl.
- Barlaams Saga. (F. III.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Vm.
- Vilkins-máldagi. (J. I.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Karl.
- Karla-magnús Saga. (G. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Lv.
- Ljósvetninga Saga. (D. II.)