Finna

Altnordisches Wörterbuch - finna

Bedeutung des altnordischen Wortes "finna"

Wie im Cleasby & Vigfusson Altnordisch-Englisch Wörterbuch definiert:

Das altnordische Wort finna kann bedeuten:finna

finna
pret. fann, 2nd pers. fannt, mod. fanst; pl. fundu; pres. finn and finnr; in old MSS. and poetry freq. fiðr, Hm. 23, but finnr 63; pret. subj. fynda; part. fundinn; sup. fundit; the forms funnu and funnit may be found in MSS., but were probably never so pronounced; for even in Haustl. hund and fundu rhyme together; with the neg. suff. fannka, Hm. 38: [Ulf. finþan; A. S. findan; Engl. find; Germ. finden; Swed. finna; Dan. finde]:—to find; Finnar kómu aptr ok höfðu fundit hlutinn, Landn. 174; hann leitar ok fiðr, Ísl. ii. 321; Knútr hinn Fundni, Canute the Foundling, FmS. i. 112; hann herjaði á Ísland ok fann þar jarðhús mikit, Landn. 32; fundu þeir Hjörleif dauðan, 35; þar fundusk undir bein, Ld. 328.
finna
2. to meet one; hversu opt hann fyndi smala-mann Þórðar, Ld. 138; ok vildi eigi finna Hákon konung, FmS. x. 3.
finna
β. to visit; en þó gakk þú at finna konung, Nj. 7; veiztu ef þú vin átt … far þú at finna opt, Hm. 120.
finna
3. to find out, invent, discover: Þorsteinn er fann sumar-auka, Landn. 131, Ld. 12; Nói fann vín at göra, Al. 64, Stj. 191; rúnar munt þú finna, Hm. 143: hann fann margar listir, þær sem áðr höfðu eigi fundnar verit, Edda (pref.)
finna
β. to discover a country; leita lands þess er Hrafna-Flóki hafði fundit, FmS. i. 238: þá er Ísland fannsk ok bygðisk, Landn. 24; þá rak vestr í haf ok fundu þar land mikit, 26; land þat er kallat er Grænaland fannsk ok bygðisk af Íslandi, Íb. 9; í þann tíma fannsk Ísland, Eg. 15.
finna
γ. metaph. finna e-n at e-u, a law phrase, to bring a charge home to one, FmS. xi. 75; hence also, vera fundinn að e-n, to be guilty of a thing; vera ekki at því fundinn, to be not guilty of a thing; cp. the Engl. to ‘find’ guilty.
finna
II. metaph.
finna
1. to find, perceive, notice, feel; þú fannt at ek lauss lifi, Fm. 8; Gunnhildr finnr þat, Nj. 9; fundu þeir þá brátt, at þangat var skotið öllum málum, Eb. 330; hitki hann fiðr þótt þen um hann fár lesi, Hm. 23; þá þat finnr er at þingi kemr, 24, 63; þeir fundu eigi fyrr en fjölmenni dreif at þeim, FmS. i. 136, Nj. 79.
finna
β. impers. fann þat á, it could be perceived, Eg. 51; fann þó mjök á Dofra, er þeir skildu, i. e. D. felt much at their parting, FmS. x. 175; fann litt á honum, hvárt honum þótti vel eðr illa, it was little to be seen, whether …, Eb. 42.
finna
γ. finna til, to feel hurt, feel a sore pang, is a freq. mod. phrase, but rarely occurs in old writers: finnr þú nökkut til hverr fjándskapr, etc., Anal. 175; en Aldrían fann ekkí til þessa sjálfr, áðr einn riddari tók brandinn af honum, Þiðr. 358; hence tilfinning, feeling.
finna
2. to find, bring forward; finna e-t til, in support of a charge; ok finna þat til foráttu, at …, Nj. 15; hvat finnr þú helzt til þess, how dost thou make that out? 49; hann fann þó þat til, at …, FmS. vii. 258; Eyólfr fann þat til, at …, Nj. 244; hvat finnr þú til þess, what givest thou as the reason? Eb. 184; finna e-t við, to make objection to; hvártz hinn fiðr við, at hann sé eigi þar í þingi, Grág, i. 22; þá fundu þeir þat við, um gjaforð þetta, FmS. x. 87, v. l.
finna
3. as a law phrase, to find money, to pay, lay out; hann skal eigi finna meira af fé því, en kaupa leg, Grág. i. 207; allra aura þeirra er úmaginn skal finna með sér, 206; ok slíka aura f. honum, ii. 210; á hann enga heimting til þess er hann fann við, Jb. 421 (MS.); ef maðr selr úmaga til frafærslu ok finnr fé með, Grág. i. 266; þeim þræli er hann hefir fulla verðaura fyrir fundit, 358; hence in the old oath, ek hefka fé boðit í dóm þenna, hefka ek fundit, ok monka finna, hvárki til laga né úlaga (where bjóða and finna are opposed, i. e. bjóða to offer, finna to pay actually), 75: hence is derived the law phrase, at finna sjálfan sik fyrir, to pay with one’s self, according to the law maxim, that ‘he that cannot pay with his purse shall pay with his body,’ used metaph. to pay dear, to feel sorely; kvað makligt at hann fyndi sik fyrir, Sturl. iii. 213, Eb. 154; skaltú sjálfan þik fyrir finna, FmS. iii. 110, xi. 256, Þorst. Síðu H. 9; the pun in Anal. 177 is a mere play of wordS.
finna
4. finna at e-u, to censure, Fbr. 112, Edda (pref.), very freq. in mod. usage, hence að-finnsla and að-fyndni, censure; nearly akin is the phrase, þat eitt finn ek Gunnlaugi, at mér þykir hann vera úráðinn, that is the only fault I find with Gunlaug, Ísl. ii. 217; ef nokkut væri þat er at mætti finna, if there was anything to blame, SkS. 69 new Ed.
finna
III. reflex.,
finna
1. recipr. to meet with one another, FmS. i. 19, Nj. 8, 48; eigi kemr mér þat á úvart þótt vit finnimk á Íslandi, FS. 20.
finna
2. for some instances where the sense seems purely passive, see above.
finna
3. freq. in a half passive reflex. sense, to be found, to occur; finnask dæmi til, examples occur,l. 45; þat finnsk ritað, it is found written, occurs in books, FmS. ii. 153; finnsk í kvæðum þeim er …, Eg. 589.
finna
β. metaph. to be perceived, fannsk þat mjök í ræðu Erlings, FmS. vii. 258: adding á, fannsk þat opt á jarli, Nj. 46; fannsk þat á öllu, at, it was easy to see, that …, 17, 90; þat fannsk á Arnkatli goða, at …, Eb. 178.
finna
γ. finnask til e-s, to be pleased with a thing: impers., fannsk Grími fátt til hans, Grim was little pleased with him, Eg. 190; ekki fannsk Eiríki til þessa verks, Eric was not much pleased with it, FS. 149; fannsk mér fleira til hans en annarra, I liked him better than the rest, FmS. i. 141; e-m finnst til e-s, to value; honum finnsk ekki til, he thinks naught of it, thinks it worthless; FaS. i. 317, freq. in mod. usage: finnask at e-u, to admire, Sighvat (obsol.): so in the phrase, láta sér lítið um finnask, to pay little heed to, rather dislike, Hkr. iii. 244; konungr lét sér ekki um þat finnask, FmS. iv. 195; lét hann sér fátt um finnask, vii. 29; Dagr lét sér ekki um finnask eðr fátt, iv. 382; Ölvi fannsk mikit um hann, O. admired him much, Nj. 41; fannsk mönnum mikit um tal þeirra, 18; honum fannsk um mikit, he was much surprised, Hkr. iii. 355: e-m finnsk, one thinks, it seems to one; mér finnsk sem hann hafi önga verki, methinks he feels no pain, Barl. 101: finnsk mér svá, at engi maðr, methinks that no man, 15: very freq. in conversation, with infin. it seems to me, methinks.
finna
IV. part. finnandi, a finder, 655 xii. 2; finnanda-spik, n. blubber which is the perquisite of the finder of a whale, Grág. ii. 383: part. pasS. fundit, beseeming, nú mun ok vel fundit, at …, Anal. 173.

Mögliche Runeninschrift im Jüngeren Futhark:ᚠᛁᚾᚾᛅ
Jüngere Futhark-Runen wurden vom 8. bis 12. Jahrhundert in Skandinavien und ihren überseeischen Siedlungen verwendet

Verwendete Abkürzungen:

A. S.
Anglo-Saxon.
Dan.
Danish.
Engl.
English.
f.
feminine.
freq.
frequent, frequently.
Germ.
German.
gl.
glossary.
l.
line.
m.
masculine.
mod.
modern.
n.
neuter.
neg.
negative.
part.
participle.
pers.
person.
pl.
plural.
pres.
present.
pret.
preterite.
S.
Saga.
subj.
subjunctive.
uff.
suffix.
sup.
supine.
Swed.
Swedish.
Ulf.
Ulfilas.
pref.
preface.
cp.
compare.
metaph.
metaphorical, metaphorically.
i. e.
id est.
impers.
impersonal.
etc.
et cetera.
v.
vide.
v. l.
varia lectio.
reflex.
retlexive.
pr.
proper, properly.
recipr.
reciprocally.
infin.
infinitive.
obsol.
obsolete.
pass.
passive.

Zitierte Werke & Autoren:

Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Haustl.
Haustlöng. (A. I.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Landn.
Landnáma. (D. I.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Al.
Alexanders Saga. (G. I.)
Edda
Edda. (C. I.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Íb.
Íslendinga-bók. (D. I.)
Eb.
Eyrbyggja Saga. (D. II.)
Fm.
Fafnis-mál. (A. II.)
Anal.
Analecta. (D. II.)
Þiðr.
Þiðreks Saga. (G. I.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Jb.
Jóns-bók. (B. III.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
Þorst. Síðu H.
Þorsteins Saga Síðu-Hallssonar. (D. II.)
Fbr.
Fóstbræðra Saga. (D. II.)
Sks.
Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
Fs.
Forn-sögur. (D. II.)
Gþl.
Gulaþings-lög. (B. II.)
Barl.
Barlaams Saga. (F. III.)
Fas.
Fornaldar Sögur. (C. II.)
Hkr.
Heimskringla. (E. I.)
➞ Alle im Wörterbuch zitierten Werke ansehen

Back