Mót

Altnordisches Wörterbuch - mót

Bedeutung des altnordischen Wortes "mót"

Wie im Cleasby & Vigfusson Altnordisch-Englisch Wörterbuch definiert:

Das altnordische Wort mót kann bedeuten:mót

mót
1. n. [A. S. gemot; Old Engl. mote or moot, in ward-mote, the Moot-ball at Newcastle; Dan. möde; Swed. mot and möte]:—a meeting; mæla mót með sér, to fix a meeting Eg. 564; þeir mæltu mót með sér ok hittusk í Elfinni, 444; manna-mót, a meeting; vinamót, a meeting of friends.
mót
2. as a Norse law term; in Norway a mót was a town meeting, and is opp. to þing, a county meeting; á þingi en eigi á móti, þvíat sökin veit til lands-laga en eigi til Bjarkeyjar-réttar, Hkr. iii. 257, n. G. l. ii. 190; á þingum ok á móti, Fagrsk. 145; var blásit til móts í bænum, FmS. vi. 202, 238, 270; á móti í kaupangi, vii. 130; móts-fjalir, a meeting-shed, n. G. l. i. 224.
mót
II. a joint, juncture; mót á hring, cp. mótlauss; ár-mót, a meeting of waters, also a local name, cp. Lat. Confluentia, Coblenlz; liða-mót, q. v.: of time, in pl., alda-mót, the end and beginning of two centuries; mánaða-mót, missera-mót, eykta-mót, and so on.
mót
B. As adverb, both in dat. móti, against, on the opposite side, with dat. as also with a prep., á móti, í móti; or in gen. móts or móts við, against, with acc. used as prep. and ellipt. or even as adverb:
mót
I. gen. móts; til móts við e-n, towards, against; fara til móts við e-n, to go to meet one, encounter, visit. Eg. 9; fara á móts við, FaS. i. 450; halda til móts við, to march against, FmS. ii. 217; snúa til móts við, Nj. 125; ganga til móts við e-n (= ganga til fundar við e-n), to go to meet a person, 100; koma til móts við, Eg. 63; eiga e-t til móts við e-n, to own in common with another, 101, Gþl. 506, FmS. ii. 91; vera til móts, to be on the opposite side, opposed, Nj. 274; miklir kappar eru til móts, there are mighty men to meet or contend with, 228; en þar allt er lögin skilr á, þá skulu öll hallask til móts við Uppsala-lög, they shall all lean towards the law of Upsala, i. e. in a controverted case the law of U. is to rule, Ó. H. 65.
mót
II. dat. móti, á móti, í móti, and more rarely at móti e-m (all these forms are used indiscriminately), as also an apocopated mót, qS. móti (á mót, í mót):—against, on the opposite side, towards, and the like; fara móti e-m, FmS. vi. 29; móti sólu, 439; snúa í móti e-m, Nj. 3, 43, 74, 118, 127, 177, FmS. i. 169, iii. 189, v. 181, vi. 3, ix. 348, 511, xi. 121, 126, Eg. 283, 284, 572, Landn. 317, Ld. 214; hann sagði at í móti vóru þeir Grjótgarðr, Nj. 125; rísa í móti, to rise against, withstand, Lv. 79, and so in countless instances:—denoting reception, göra veizlu móti e-m, Eg. 43, Nj. 162, passim:—towards, konungr leit móti honum, looked towards him, FmS. i. 41.
mót
III. metaph. in return, in exchange for; fór með honum sonr Guðbrands í gisling en konungr fékk þeim annan mann í móti, Ó. H. 108; Gunnarr bauð þá at móti Geiri goða at hlýða til eiðspjalls síns, in his turn, Nj. 87; ok mæla jamíllt at móti at ósekju, Grág. ii. 145; skolu trygðir koma hvervetna móti sakbótum, 187; þá kvað hann aðra vísu í móti, FmS. i. 48; hann hló mjök mót atfangi manna, vi. 203; hann gaf drottningu sæmiligar gjafir ok svá drottningin honum á móti, x. 95; sendi hann konungi vingjafir ok góð orð mót vináttu hans, i. 53; mikit er þat í mót (against, as compared with) erfðinni minni, Nj. 4; sagði at hann mundi eigi þiggja nema annat fé kæmi í mót, 133; hvat hefir þú í móti því er hann deildi kappi við Þorgrim goða, what hast thou to set against that as an equivalent? Ísl. ii. 215; engar skulu gagnsakir metask á mót þeim málum, Grág. i. 294.
mót
2. against, contrary to; móti Guðs lögum, FmS. x. 21:—with verbs, göra e-t móti e-m, to act against, Ld. 18; mæla móti, to contradict; standa mót, to withstand; ganga mót, to go against, as also to confess and the like.
mót
3. bera at móti, to happen, FmS. ii. 59 (see bera C. II. 2): whence
mót
4. temp. towards a time; mót Jólum, Páskum, passim; í mót vetri, towards the setting in of winter, Hkr. i. 13; móti sumri, towards the coming in of summer; móti degi, towards day, FmS. i. 71; hann sofnáði móti deginum, vi. 62; móti þingi, towards the opening of parliament, Rb. 530.
mót
2. n. [cp. Ulf. môta = τελωνιον; O. H. G. mûta]:—a stamp, mark; spurði hann hvers mót eðr mark var á þeim penningi, Th. 50; mót á silfri, 623. 6l; skaltú smíða hús eptir því móti sem nú mun ek sýna þér, Fb. i. 439.
mót
II. metaph. a mark; máttú sjá mót á er hón hlær við hvert orð, Nj. 18; æsku-mót, FmS. xi. 422; ættar-mót, a family likeness; manns-mót, the stamp, mark of a true man, Fb. i. 150; alla þá menn er nokkut manns mót var at, Hkr. i. 13; það er ekkert manns mót að honum, he is a small man, a mannikin; er eigi ambóttar mót á henni, she does not look like a bondwoman, FaS. i. 147.
mót
III. manner way, which may, with Dan. maade, Swed. måte, be borrowed from Lat. modus; með kynligu móti, in a strange manner, FmS. ix. 9; með undarligu móti, Nj. 62; mikill fjöldi dýra með öllu móti, of every shape and manner, Þorf. Karl. 420; með því móti, in that way, FmS. i. 48, Fær. 2; með litlu móti, in a small degree, Finnb. 328; með minna móti, in a less degree, Sturl. i. 214; með því móti at (in such a way that) þeir sóru eiða, cp. Lat. hoc modo, FmS. vi. 27; með öngu móti, by no means, Lat. nullo modo, i. 9; frá móti, abnormally, Grett. 92 A.

Mögliche Runeninschrift im Jüngeren Futhark:ᛘᚢᛏ
Jüngere Futhark-Runen wurden vom 8. bis 12. Jahrhundert in Skandinavien und ihren überseeischen Siedlungen verwendet

Verwendete Abkürzungen:

A. S.
Anglo-Saxon.
Dan.
Danish.
Engl.
English.
gl.
glossary.
l.
line.
n.
neuter.
S.
Saga.
Swed.
Swedish.
L.
Linnæus.
opp.
opposed.
cp.
compare.
Lat.
Latin.
pl.
plural.
q. v.
quod vide.
v.
vide.
acc.
accusative.
dat.
dative.
ellipt.
elliptical, elliptically.
gen.
genitive.
i. e.
id est.
qs.
quasi.
metaph.
metaphorical, metaphorically.
temp.
temporal.
f.
feminine.
O. H. G.
Old High German.
Ulf.
Ulfilas.

Zitierte Werke & Autoren:

Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fagrsk.
Fagrskinna. (K. I.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Hkr.
Heimskringla. (E. I.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Fas.
Fornaldar Sögur. (C. II.)
Gþl.
Gulaþings-lög. (B. II.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
Landn.
Landnáma. (D. I.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Lv.
Ljósvetninga Saga. (D. II.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Rb.
Rímbegla. (H. III.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Th.
Theophilus. (F. III.)
Finnb.
Finnboga Saga. (D. V.)
Fær.
Færeyinga Saga. (E. II.)
Grett.
Grettis Saga. (D. II.)
Karl.
Karla-magnús Saga. (G. I.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
Þorf. Karl.
Þorfinns Saga Karlsefnis. (D. II.)
➞ Alle im Wörterbuch zitierten Werke ansehen

Back