f., gen. kýr, dat. and acc. kú; n. pl. acc. kýr, gen. kúa, dat. kúm; and with the article, sing. kýrin, kýrinnar, kúnni, kúna, plur. kýrnar, kúanna, kúnum; [a word common to all Teut. languages, as also Lat. bōs, Gr. βους]:—a cow, Ld. 156, Bs. i. 335; kýr sú er Auðumbla hét, Edda; kýr þrévetr, Grág. i. 501; kálf-bær kýr, 501; geld kýr, 502; kýr yxna, 426; snemmbær kýr, an early-calving cow, viz. in autumn or in the early winter mouths; Jólabær kýr, a cow to calve at Yule time; as also, síðbær, várbær, sumarbær, a late-calving cow, viz. in the spring or summer; selja kú á leigu, Gþl. 98; leigu-kýr, N. G. L. i. 24; leiga kú, id.; nú skal fé skilja at kýr, 75; eigi ellri kú en átta vetra, id.; veita vörð kú (dat.), Gþl. 500; eitt kveld var vant kýr (gen.) í Þykkva-skógi, Ld. 156; ætluðu at aka heim kúnni, … þeir es kúna áttu, Bs. i. 335; kálfa undan kúm (kúum MS.), Grág. i. 305; fimm tigi kúa (gen. pl.), B. K. 28: allit., karl ok kýr, Fms. ii. 138, Sturl. ii. 152, (else karl ok kýll.)

COMPDS: kúalubbi, kúamjólk, kúasmjör, kýreldi, kýrfóðr, kýrhúð, kýrhvalr, kýrlag, kýrland, kýrleiga, kýrverð.