Uxi

Dictionnaire vieux norrois - uxi

Signification du mot vieux norrois "uxi"

Comme défini par le dictionnaire vieux norrois-anglais de Cleasby & Vigfusson :

Le mot vieux norrois uxi peut signifier :uxi

uxi
a, m., older form oxi; in plur. yxn, öxn (cp. the A. S. oxa, pl. oxan; Engl. ox, oxen); also spelt eyxn, exn, eoxn; the masc. forms ‘yxn’ and ‘yxninir’ being formed like menn, menninir from mann-r; uxar is rare and later; thus fjórir öxn, Edda i. 30, v. l. 7; öxnernir, id., v. l. 12, Cod. U; fjóra öxn, id.; but öxninn (for oxninnir), Cod. REg. l. c.; tvá gamla arðr-yxn, Stj. 446; vexnum, FmS. x. 404; tveir yxn, Bret. 22; feita eyxn, SkS. 697 B; tvá yxn, þrjá yxn, Eg. 181, 733; marga yxn, 181; korn ok yxn, n. G. l. i. 75; yxninir, FmS. vi. 69; yxnennir, xi. 7; yxnina, Bret. 26; eyxn þrír hvítir, FmS. xi. 6; eyxn marga. Eg. 733; öxn mínir, GrEg. 44; eoxkn (sic) fyrir arðri, MS. 1812. 65; öxnunum, Bret. 26; yxn þeir er Þórólfr var ekinn á … tvá sterka yxn, … vóru þá þrotnir yxninir ok teknir aðrir …, þá ærðusk yxninir ok urðu þegar lausir, Eb. 6l, 62 new Ed.
uxi
β. it became neuter; eyna ok yxnin með (yxnina?), Ld. 122, FaS. ii. 232; yxinin (sic), Stj. 446 (but v. l. yxnina and yxnin); yxna-flokkr and öxna-flokkr, a herd or drove of oxen, Edda i. 168. 208; yxna-kaup, Rd. 256; öxna-ok, GrEg. 28; yxna réttr, an ox-stall, Sturl. ii. 203; yxna tal, Jb. 103, Gþl. 189.
uxi
γ. next yxni was used as n. sing.; yxni fimm vetra gamalt, Ísl. ii. 330; þeir hafa drepit yxni mitt, Sd. 158; yxni þrevétt, Sturl. i. 72, v. l.; yxni hans lá í keldu, Landn. 120; yxnis húð, Ísl. ii. 71; yxnis hvarf, id.; yxnis-maðr, an ox-keeper, id.: [Ulf. auhfa = βους; A. S. oxa; Engl. ox; O. H. G. ohso; Germ. ochs; Dan. oxe.]
uxi
B. An ox; uxi alsvartr, uxa-höfuð, Hým. 18, 22 (Bugge); uxa gamlan, uxanum, Glúm. 348; uxana, Rd. 257; uxarnir, Dropl. 8; uxar, Dipl. iii. 4; uxa þrévetran, Sturl. i. 72; uxum, Eg. 742; uxann, Edda i. 208, but oxanum, 210, l. 1; uxna (gen.), 484; oxa-húð, Landn. 226; oxa höfuð, Edda i. 168, 169 (Cod. REg.), but uxa, Hým. l. c.; oxans, Ísl. ii. 331; lær af oxa þrévetrum, FmS. x. 398; oxa líki, Bær. 19; uxa-báss, Sturl. ii. 43; uxa-fótr, a nickname, Fb. i; uxa-gjöf, Glúm. 390; uxa-kjöt, Stj. 91; uxa-knúta, -horn, -húð, FmS. iii. 18, 186, FaS. i. 288, ii. 337; uxa merki, Taurus, in the zodiac, Rb. 100; uxa síða, Dipl. iii. 4: oxa-stútr, m., see stútr.
uxi
II. yxna-megn or öxna-megn, a nickname, Grett., Landn.
uxi
2. in local names, Öxn-ey, Landn., Eb.: Öxna-brekkur, Öxna-dalr, Öxna-lækr, Öxna-skarð, Landn., Ísl. ii: Öxna-furða, Oxford, FmS. iv. 64 (v. l.), cp. Thom. 544.

Inscription runique possible en futhark jeune :ᚢᛋᛁ
Les runes du futhark jeune ont été utilisées du 8ème au 12ème siècle en Scandinavie et dans leurs colonies à l'étranger

Abréviations utilisées :

A. S.
Anglo-Saxon.
Cod.
Codex.
cp.
compare.
Engl.
English.
gl.
glossary.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
l.
line.
L.
Linnæus.
l. c.
loco citato.
m.
masculine.
masc.
masculine.
pl.
plural.
plur.
plural.
S.
Saga.
v.
vide.
v. l.
varia lectio.
Dan.
Danish.
f.
feminine.
Germ.
German.
n.
neuter.
O. H. G.
Old High German.
sing.
singular.
Ulf.
Ulfilas.
gen.
genitive.

Œuvres & Auteurs cités :

Bret.
Breta Sögur. (G. I.)
Eb.
Eyrbyggja Saga. (D. II.)
Edda
Edda. (C. I.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Greg.
Gregory. (F. II.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Sks.
Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
Stj.
Stjórn. (F. I.)
Fas.
Fornaldar Sögur. (C. II.)
Gþl.
Gulaþings-lög. (B. II.)
Jb.
Jóns-bók. (B. III.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Rd.
Reykdæla Saga. (D. II.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)
Landn.
Landnáma. (D. I.)
Sd.
Svarfdæla Saga. (D. II.)
Bær.
Bærings Saga. (G. II.)
Dipl.
Diplomatarium. (J. I.)
Dropl.
Droplaugar-sona Saga. (D. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Glúm.
Víga-Glúms Saga. (D. II.)
Hým.
Hýmis-kviða. (A. I.)
Rb.
Rímbegla. (H. III.)
Grett.
Grettis Saga. (D. II.)
➞ Voir toutes les œuvres citées dans le dictionnaire

Back