Sök
Dizionario Old Norse - sök
Significato della parola Old Norse "sök" (o sǫk)
Come definito dal dizionario Old Norse to English di Cleasby & Vigfusson:
La parola Old Norse sök può significare:sök
- sök (sǫk)
- f., gen. sakar, dat. sök, and older saku, which occurs on Runic stones; pl. sakar, later sakir; a gen. sing. söku or saku (from saka, u, f.) remains in the compds söku-dólgr, söku-nautr: [Ulf. sakjo = μάχη; A. S. sacu; Engl. sake; Germ. sache; Dan. sag; Swed. sak.]
- sök (sǫk)
- A. A charge, then the offence charged, guilt, crime, like Lat. crimen; göra sakar á hendr sér, to incur charges, Ld. 44; sannr at sök, guilty, Nj. 87, Grág. i. 75; sök er sönn, a true charge, 294; sakar allar skulu liggja niðri meðal okkar, Grág. i. 362; svæfa sakar, Gm. 15; semr hann dóma ok sakar leggr, Vsp. 64; ef sakar görask þær skal fé bæta, Ísl. ii. 380; bæta sakir þær allar með fé er görzk höfðu í þeim málum, Eg. 98; nú er sagt hvaðan sakar görðusk, Hkv.; veiztú hverjar sakir ek á við konung þenna? … hann hefir drepit föður minn, FaS. ii. 532; þeim megin siglu er menn eigu síðr sakir við menn, Grág. ii. 137; gefa e-m upp sakir, to remit a charge, Ld. 44; or, gefa e-m sakir, id., FmS. x. 326; gefa e-m sök (sakar) á e-u, to make a charge against one, Landn. 145; gefa e-m e-t að sök, id., FmS. i. 37; bera sakar á e-n, to bring a charge against, Hkr. i. 168; eiga sakar við e-n, to have a charge against a person; færask undan sökum, to plead not guilty, FmS. xi. 251; verjask sök, id., Grág. i. 38; lúka sökum með sér, to settle the charges brought by one against the other, 361; líta á sakar úreiðr, FmS. i. 15; vera bundinn í sökum við e-n, to stand committed, Eg. 589, FmS. i. 61.
- sök (sǫk)
- 2. the offence charged; falla í sök, to fall into crime, SkS. 575; fyrir sakir (for wrongs committed) skyldi niðr falla þriðjungr gjalda, FmS. ix. 227; dauða verðr fyrir sökina, SkS. 575 B; fyrir-gef oss várar sakar (our trespasses), Hom. 158; fyrir hví var hann píndr, eða hvat sök görði hann? BS. i. 9.
- sök (sǫk)
- II. a law phrase, a plaint, suit, action in court; ef hann á sök at sækja, þá er …, Grág. i. 64; sakar-aðili, a plaintiff, Grág. passim; eiga sök í dómi, i. 74; sækjandi ok sakar verjandi, 17; á sá sök er …, he owns the case, i. e. is the right plaintiff, 38; fara með sök, to conduct a suit, 37, Nj. 86; færa fram sök, Grág. i. 83; segja fram sök, 39, 43, Nj. 36, 87, 110, 187; sök fyrnisk, is prescribed, Grág. i. 381; í salti liggr sök ef sækendr duga, see salt; göra tvær sakar ór vígi ok fram hlaupi, ii. 35; hafa sök at sækja, or, hafa sök at verja, i. 37, 76; hafa sök á hendi e-m, 75; hluta sakir, 74, 104; lýsa sakar, 19, Nj. 110; lýsa sök á hönd e-m, 18, 19, 110; selja e-m sök á hendr e-m, at þú mættir hvárki sækja þína sök né annarra, 99; sækja svá sök sína, Grág. i. 75; hafa sök at sækja, etc.; verja sök, 298; eiga sök á e-u, to have a suit against one, of the injured person; hvat hafðir þú til gört áðr?—þat er hann átti enga sök á, what hast thou done?—That for which he had no ground for complaint, i. e. which did not concern him, Nj. 130; eg á sjálfr sök á því, that is my own affair; dómar fara út til saka, the courts are sitting to hear the pleadings, 295; því at eins verðr sökin (the action) við hann, ef …, 405; bjóða sök á þingi, n. G. l. i. 20; sökin Tyrfings, the case of T., Nj. 100, 101; þriggja þinga sök, a case lasting three sessions, Grág. i. 441, ii. 233; tólf aura, sex aura, merkr, þriggja marka sök, an action for three marks, n. G. l. i. 81, 82, Grág. i. 405, ii. 113; víg-sök, a case of manslaughter; fjörbaugs-sök, skóggangs-sök, a case, action of outlawry, passim; borgit málinu ok svá sökinni, the case and the suit, Nj. 36.
- sök (sǫk)
- 2. spec., persecution; sök eða vörn, Grág. i. 17, (rare, see sókn); at sökum öllum ok svá at vörnum, 104.
- sök (sǫk)
- 3. phrases; hafa ekki at sök, to no effect; hann kvað sér þó þungt, at nokkut mundi at sök hafa, Eb. 53 new Ed.; tók Þóroddr at vanda um kvámur hans, ok hafði ekki (not eigi) at sök, 50 new Ed.; ok hafði ekki vætta at sök, FmS. viii. 18; hann eggjar lið sitt ok hafði gott at sök, Flóv. 44.
- sök (sǫk)
- III. a ‘sake,’ cause; eru fleiri vinda sakir, are there more causes of the winds? Rb. 440; þótti konungi sakir til þótt hann hefði eigi komit, FmS. xi. 13; hann skal segja hvat at sökum er, what is the reason, cause? Grág. i. 310; sú var sök til þess, at …, FmS. i. 153; brýnar sakar, Al. 7; fyrir hverja sök, for the sake of what? wherefore? FmS. i. 81; af sök nökkurar óvináttu, for the sake of, because of, Hom. 20.
- sök (sǫk)
- 2. adverbial phrases; fyrir sakar (sakir) e-s, for the sake of, because of; fyrir sakir orma, Al. 1; beztr kostr fyrir sakir frænda …, Glúm. 348; er þér þat sjálf-rátt fyrir sakir höfðing-skapar þíns, Nj. 266; fyrir tignar sakir várrar ok lands siðar, 6; fyrir styrks sakar ok megins, Eg. 107; fyrir úrækðar sakar, … fyrir veðrs sakar, K. Þ. K.; fyrir ástar sakir, Nj. 3: leaving out ‘fyrir,’ whereby sakar (acc.) becomes quite a preposition; sakir harma várra, Lv. 67; sakar refsingar ok ástar sakar við hina, SkS. 666 B; sakir þess at hann var ekki skáld, Fb. i. 215; sakir (þess) at hann var gamall, FaS. iii. 260: acc., fyrir þínar sakir, Nj. 140; fyrir várar sakir, FmS. vii. 190; um sakar e-s, id.; um konu sakar, Grág. ii. 62; of óra sök, Skv. 3. 49: temp., um nökkorra nátta sakir, for a few nights, FmS. i. 213; of stundar sakir, for a while, Nj. 139, Al. 99, FmS. xi. 107; um viku sakir, a week’s respite, Eg.; um hríðar sakar, a while, Mar., Al. 83; gefa mat um máls sakir, for one meal, Vm. 16; um sinn sakir, for this once, Ld. 184, 196, 310, Þórð. 36 new Ed.:—dat. plur. sökum, placed after a genitive, in which case even indeclinable fem. nouns for the sake of euphony assume a final s; af hennar sökum, for her sake, Ver. 44; af frændsemis sökum, Grág. ii. 72; af hræsnis sökum, Hom. 23; at sinn sakum, for this once, SkS. 483 B; fyrir þeim sökum, on that account, Grág. i. 48; fyrir veðrs sökum, K. Þ. K.; fyrir aldrs sökum, for old sake, FmS. xi. 50; fyrir veilendi sökum, Grág. i. 41; fyrir fáfræðis sökum ok úgá, BS. i. 137; fyrir mínum sökum, for my sake, Þorst. St. 54; at hann mundi eigi mega vera einn konungr fyrir Áka sökum, FmS. xi. 46; sökum snjóvar, Lv. 25; fylgir þar enn sökum þess því goðorði alþingis-helgun, Landn. 336 (Append.), and passim.
- sök (sǫk)
- B. COMPDS: sakaraðili, sakaráberi, sakabætr, sakadólgr, sakareyrir, sakarferli, sakafullr, sakargipt, sakalauss, sakamaðr, sakarspell, sakarstaðr, sakartaka, sakartökuváttr, sakartökuvætti, sakarvandræði, sakarvörn.
Ortografia: Il libro di Cleasby & Vigfusson ha usato la lettera ö per rappresentare la vocale originale ǫ dell'antico norreno. Pertanto, sök potrebbe essere scritto in modo più accurato come sǫk.
Possibile iscrizione runica in Fuþark recente:ᛋᚢᚴ
Le rune Fuþark recenti sono state utilizzate dal 8° al 12° secolo in Scandinavia e nei loro insediamenti all'estero
Abbreviazioni usate:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- Dan.
- Danish.
- dat.
- dative.
- Engl.
- English.
- f.
- feminine.
- gen.
- genitive.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- pl.
- plural.
- S.
- Saga.
- sing.
- singular.
- Swed.
- Swedish.
- Ulf.
- Ulfilas.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- Lat.
- Latin.
- v.
- vide.
- etc.
- et cetera.
- i. e.
- id est.
- L.
- Linnæus.
- spec.
- specially.
- acc.
- accusative.
- fem.
- feminine.
- plur.
- plural.
- temp.
- temporal.
Opere & Autori citati:
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fas.
- Fornaldar Sögur. (C. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Gm.
- Grímnis-mál. (A. I.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- Hkv.
- Helga-kviða Hundingsbana. (A. II.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Vsp.
- Völuspá. (A. I.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Hom.
- Homiliu-bók. (F. II.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)
- Flóv.
- Flóvents Saga. (G. II.)
- Al.
- Alexanders Saga. (G. I.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Glúm.
- Víga-Glúms Saga. (D. II.)
- K. Þ. K.
- Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
- Lv.
- Ljósvetninga Saga. (D. II.)
- Mar.
- Maríu Saga. (F. III.)
- Skv.
- Sigurðar-kviða. (A. II.)
- Ver.
- Veraldar Saga. (E. II.)
- Vm.
- Vilkins-máldagi. (J. I.)
- Þórð.
- Þórðar Saga hreðu. (D. V.)