Telja

Dizionario Old Norse - telja

Significato della parola Old Norse "telja"

Come definito dal dizionario Old Norse to English di Cleasby & Vigfusson:

La parola Old Norse telja può significare:telja

telja
pres. tel, telr, tel, pl. teljum, telit, telja; pret. talði and taldi, pl. tölðu; subj. telði; imperat. tel, teldú; part. taliðr, taldr, and talinn; neut. older form talt, then talið: plur. neut. talið, Gh. 20; thus in Edda i. 401, v. l. 22, all forms occur, tolð, taulld, i. e. töld, talin, see also the references below: with pron. suff. tel-k, Stor. 22: neg. suff. telr-at, Grág. (Kb.) i. 178: [A. S. tellan, telian; Engl. tell; Dan. tælle; Germ. zählen.]
telja
B. To tell, count, number; árum at telja, Vsp. 6; nú hefi ek dverga talða, 12; meðan teljum hans ætt til goða, Al. (C. I.)">Ht., Vsp. 14; talði aura, Skv. 3. 37; t. fé í haga, skalat fyl telja, Grág. ii. 258; skalat úmögum fé t., K. þ. K. 142; t. ætt e-s, Mar.; töldu margir kyn sitt til hans, Ld. 12; sá maðr talði frændsemi, telja knérunnum, … ef maðr telr rangt, Grág. i. 28; talðir til arfs, 172; talðir, Edda i. 482; þótt þú eigir frændsemi at t. við mik, Nj. 42: t. sér e-t, to claim; Þórarinn krókr taldi sér dalinn, Gullþ. 4; þá taldi hann til ríkis, Fb. ii. 70.
telja
II. to tell, say, mention; ef it betra telk, Stor.; fyr telja (Dan. fortælle) fornspjöll, Vsp. 1; telja böl af trega, … t. móðug spjöll, … trauðmál talið, … tregróf um talið, to tell a woful tale, Og. 12, Gh. 1, 9, 21; t. tíva fyr fyrða liði, to tell tales of the gods before men, Hm. 160: to call, say, þat tel ek undr, Al. (A. II.)">Yt.; hann talði litla sína fýsi at róa lengra, he said he had little mind for roving farther,m. 20; talði honum happ ef …, Am. 87; lífs tel ek ván önga, 88; as a law term in pleading in court, tel ek (I declare) hann eiga at verða um sök þá sekan, Nj. 229; tel ek hann af sök þeirri sekjan fjörbaugs-mann, Grág. i. 365, 366; eigi síðarr enn nú er talið, told, 18; þá talði Þórðr Gellir tölu um at Lögbergi, … ok talði hvat honum varð fyrir, áðr …, then Thord Gellir spoke at length on the Law-hill, and told how much trouble it cost him, ere …, Jb. 8.
telja
2. to talk, speak; Skeggi kvað engan mann t. af sér þat er hann ætti, talk it from him, talk him out of his own property, Grett. 93 A; telr hann merkiliga tölu, preached a remarkable sermon, BS. i. 465; fær Porus talt huginn í þá, he put courage into them by his speech, Al. 142; talði hann honum allt hversu hann kom þangat, Str. 10; Saulus talði á mót Gyðingum, spoke against the Jews, 656 C. 13; Gyðingar tölðu i gegn Páli, 15; Guð, sá er svá telr (tölr Cod.) ‘gefit allt’…, BlaS. 43; tjá ok telja, FmS. ii. 157.
telja
III. with prepp.; telja af, to dissuade, Eg. 765: telja at e-u, to blame, find fault with, object to, FmS. i. 35, x. 38, Eg. 252, Nj. 66: t. á e-n, to charge (átölur); með því at hvárir-tveggi teli nökkut á aðra, FmS. x. 28; þeir þóttusk mikit eiga at telja á við Dani, 50, Nj. 26; er talið einlát á hendr honum, he is charged with ‘einlát, Grág. i. 178, Ld. 282: t. fram, to tell out, count out; t. kvið fram, Grág. i. 53; t. vætti fram, Nj. 233: t. eptir, to grudge. FmS. ii. 150 (eptir-tölur): t. ofan, to dissuade, xi. 11: t. upp, to tell up, enumerate, Nj. 22, FmS. i. 21, 80: t. fyr, to tell, narrate, record (Dan. fortælle), Vsp. 1; t. fyrir e-m, to persuade (for-tölur), Nj. 160; t. trú fyrir e-m, to preach the gospel for one, 623. 28, 656 C. 19: t. til, to claim, Eg. 338, FmS. xi. 388; t. til við e-n, to count, plead; á ek hvárki at t. til við þik mægðir né frændsemi, Nj. 213; skaltú til telja skatna marga, Hdl.: t. um e-t, langt es um þat at telja, ‘tis a long tale to tell, 655 xiii. A. 2; t. um fyrir e-m, to persuade, FmS. xi. 105: t. við, to speak against, GrEg. 29.
telja
IV. the naut. term, telja fyrir vindi, to be going well through the water, of a ship, but only in the pret.; var byrr góðr ok tölðu (tolþo Cod.) snekkjurnar ekki lengi fyrir vindi, the wind was fair, and the smacks were making good way, Ó. H. 104; töldu snekkjurnar ekki lengi fjörðinn fyrir vindinum, FmS. iv. 237, l. c.; skipin vóru örskreið ok töldu vel fyrir vindinum, the ships were fast, and went well before the wind, i. 100; töldu snekkjurnar skjótt fyrir vindinum, Orkn. 412; the phrase is now obsolete, but an analogy is found in lesa (lesa …, esp. as in the phrase lesa hafit, FS. 28).
telja
V. reflex., telsk saman frændsemi þeirra, they prove to be relations, n. G. l. i. 350; ekki var ek hér til með þjófum talin, FmS. vi. 106; em ek eigi ráðspakr taliðr, Skv. 1; þú munt taliðr ættar-spillir, Ísl. ii. (in a verse); teljask með dugandi mönnum, FmS. xi. 270; í Bjarka-málum eru tölð (tóð Kb. erroneously) mörg gulls heiti, Edda i. 400, v. l. 22; engi fær talt með tungu, Líkn.; nú hefi ek talt tíu landreka, Fb. ii. 524 (in a verse); er þat enn útalt (untold) at …, FmS. vi. 222; svá mikit sem til telsk, in proportion (til-tala), Grág. i. 270; þat telsk svá til, it turns out, of accounts; teljask undan, to excuse oneself, decline, FmS. iii. 109, x. 99, Nj. 200.
telja
2. to say of oneself; teljumk ek nú aðili at sök þeirri, Grág. i. 365, 366; talðisk eigi vita sér ván verka-manna, told that he knew of none, Edda 48; telsk mér þat helzt í hug (Lat. animum inducere), Eg. 521; þat talðisk lengstum í huginn at hugsa, ef …, Ó. H. 195; þeir tölðusk ílla við komnir, 51.
telja
3. part., talið silfr, counted silver, i. e. the wadmal-standard, opp. to vegit, Grág. i. 500; ú-taldr, untold, uncounted; van-talið, of-talið.

Possibile iscrizione runica in Fuþark recente:ᛏᛁᛚᛁᛅ
Le rune Fuþark recenti sono state utilizzate dal 8° al 12° secolo in Scandinavia e nei loro insediamenti all'estero

Abbreviazioni usate:

A. S.
Anglo-Saxon.
Dan.
Danish.
Engl.
English.
f.
feminine.
Germ.
German.
gl.
glossary.
i. e.
id est.
imperat.
imperative.
l.
line.
m.
masculine.
n.
neuter.
neut.
neuter.
neg.
negative.
part.
participle.
pl.
plural.
plur.
plural.
pres.
present.
pret.
preterite.
pron.
pronoun.
S.
Saga.
subj.
subjunctive.
uff.
suffix.
v.
vide.
v. l.
varia lectio.
þ.
þáttr.
Cod.
Codex.
esp.
especially.
l. c.
loco citato.
naut.
nautical.
L.
Linnæus.
reflex.
retlexive.
Lat.
Latin.
opp.
opposed.

Opere & Autori citati:

Edda
Edda. (C. I.)
Gh.
Guðrúnar-hefna. (A. II.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Kb.
Konungs-bók. (B. I, C. I, etc.)
Stor.
Sona-torrek. (A. III.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Gullþ.
Gull-Þóris Saga. (D. II.)
Ht.
Hátta-tal. (C. I.)
K. Þ. K.
Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
Ld.
Laxdæla Saga. (D. II.)
Mar.
Maríu Saga. (F. III.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Skv.
Sigurðar-kviða. (A. II.)
Vsp.
Völuspá. (A. I.)
Am.
Atla-mál. (A. II.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Hým.
Hýmis-kviða. (A. I.)
Jb.
Jóns-bók. (B. III.)
Og.
Oddrúnar-grátr. (A. II.)
Yt.
Ynglinga-tal. (A. II.)
Al.
Alexanders Saga. (G. I.)
Blas.
Blasius Saga. (F. III.)
Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Fms.
Fornmanna Sögur. (E. I.)
Grett.
Grettis Saga. (D. II.)
Str.
Strengleikar. (G. II.)
Eg.
Egils Saga. (D. II.)
Greg.
Gregory. (F. II.)
Hdl.
Hyndlu-ljóð. (A. II.)
Fs.
Forn-sögur. (D. II.)
Orkn.
Orkneyinga Saga. (E. II.)
Ó. H.
Ólafs Saga Helga. (E. I.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
➞ Vedi tutte le opere citate nel dizionario

Back