Telja
Diccionario de Nórdico Antiguo - telja
Significado de la palabra en nórdico antiguo "telja"
Según el diccionario inglés de nórdico antiguo de Cleasby & Vigfusson:
La palabra en nórdico antiguo telja puede significar:telja
- telja
- pres. tel, telr, tel, pl. teljum, telit, telja; pret. talði and taldi, pl. tölðu; subj. telði; imperat. tel, teldú; part. taliðr, taldr, and talinn; neut. older form talt, then talið: plur. neut. talið, Gh. 20; thus in Edda i. 401, v. l. 22, all forms occur, tolð, taulld, i. e. töld, talin, see also the references below: with pron. suff. tel-k, Stor. 22: neg. suff. telr-at, Grág. (Kb.) i. 178: [A. S. tellan, telian; Engl. tell; Dan. tælle; Germ. zählen.]
- telja
- B. To tell, count, number; árum at telja, Vsp. 6; nú hefi ek dverga talða, 12; meðan teljum hans ætt til goða, Al. (C. I.)">Ht., Vsp. 14; talði aura, Skv. 3. 37; t. fé í haga, skalat fyl telja, Grág. ii. 258; skalat úmögum fé t., K. þ. K. 142; t. ætt e-s, Mar.; töldu margir kyn sitt til hans, Ld. 12; sá maðr talði frændsemi, telja knérunnum, … ef maðr telr rangt, Grág. i. 28; talðir til arfs, 172; talðir, Edda i. 482; þótt þú eigir frændsemi at t. við mik, Nj. 42: t. sér e-t, to claim; Þórarinn krókr taldi sér dalinn, Gullþ. 4; þá taldi hann til ríkis, Fb. ii. 70.
- telja
- II. to tell, say, mention; ef it betra telk, Stor.; fyr telja (Dan. fortælle) fornspjöll, Vsp. 1; telja böl af trega, … t. móðug spjöll, … trauðmál talið, … tregróf um talið, to tell a woful tale, Og. 12, Gh. 1, 9, 21; t. tíva fyr fyrða liði, to tell tales of the gods before men, Hm. 160: to call, say, þat tel ek undr, Al. (A. II.)">Yt.; hann talði litla sína fýsi at róa lengra, he said he had little mind for roving farther, Hým. 20; talði honum happ ef …, Am. 87; lífs tel ek ván önga, 88; as a law term in pleading in court, tel ek (I declare) hann eiga at verða um sök þá sekan, Nj. 229; tel ek hann af sök þeirri sekjan fjörbaugs-mann, Grág. i. 365, 366; eigi síðarr enn nú er talið, told, 18; þá talði Þórðr Gellir tölu um at Lögbergi, … ok talði hvat honum varð fyrir, áðr …, then Thord Gellir spoke at length on the Law-hill, and told how much trouble it cost him, ere …, Jb. 8.
- telja
- 2. to talk, speak; Skeggi kvað engan mann t. af sér þat er hann ætti, talk it from him, talk him out of his own property, Grett. 93 A; telr hann merkiliga tölu, preached a remarkable sermon, BS. i. 465; fær Porus talt huginn í þá, he put courage into them by his speech, Al. 142; talði hann honum allt hversu hann kom þangat, Str. 10; Saulus talði á mót Gyðingum, spoke against the Jews, 656 C. 13; Gyðingar tölðu i gegn Páli, 15; Guð, sá er svá telr (tölr Cod.) ‘gefit allt’…, BlaS. 43; tjá ok telja, FmS. ii. 157.
- telja
- III. with prepp.; telja af, to dissuade, Eg. 765: telja at e-u, to blame, find fault with, object to, FmS. i. 35, x. 38, Eg. 252, Nj. 66: t. á e-n, to charge (átölur); með því at hvárir-tveggi teli nökkut á aðra, FmS. x. 28; þeir þóttusk mikit eiga at telja á við Dani, 50, Nj. 26; er talið einlát á hendr honum, he is charged with ‘einlát, Grág. i. 178, Ld. 282: t. fram, to tell out, count out; t. kvið fram, Grág. i. 53; t. vætti fram, Nj. 233: t. eptir, to grudge. FmS. ii. 150 (eptir-tölur): t. ofan, to dissuade, xi. 11: t. upp, to tell up, enumerate, Nj. 22, FmS. i. 21, 80: t. fyr, to tell, narrate, record (Dan. fortælle), Vsp. 1; t. fyrir e-m, to persuade (for-tölur), Nj. 160; t. trú fyrir e-m, to preach the gospel for one, 623. 28, 656 C. 19: t. til, to claim, Eg. 338, FmS. xi. 388; t. til við e-n, to count, plead; á ek hvárki at t. til við þik mægðir né frændsemi, Nj. 213; skaltú til telja skatna marga, Hdl.: t. um e-t, langt es um þat at telja, ‘tis a long tale to tell, 655 xiii. A. 2; t. um fyrir e-m, to persuade, FmS. xi. 105: t. við, to speak against, GrEg. 29.
- telja
- IV. the naut. term, telja fyrir vindi, to be going well through the water, of a ship, but only in the pret.; var byrr góðr ok tölðu (tolþo Cod.) snekkjurnar ekki lengi fyrir vindi, the wind was fair, and the smacks were making good way, Ó. H. 104; töldu snekkjurnar ekki lengi fjörðinn fyrir vindinum, FmS. iv. 237, l. c.; skipin vóru örskreið ok töldu vel fyrir vindinum, the ships were fast, and went well before the wind, i. 100; töldu snekkjurnar skjótt fyrir vindinum, Orkn. 412; the phrase is now obsolete, but an analogy is found in lesa (lesa …, esp. as in the phrase lesa hafit, FS. 28).
- telja
- V. reflex., telsk saman frændsemi þeirra, they prove to be relations, n. G. l. i. 350; ekki var ek hér til með þjófum talin, FmS. vi. 106; em ek eigi ráðspakr taliðr, Skv. 1; þú munt taliðr ættar-spillir, Ísl. ii. (in a verse); teljask með dugandi mönnum, FmS. xi. 270; í Bjarka-málum eru tölð (tóð Kb. erroneously) mörg gulls heiti, Edda i. 400, v. l. 22; engi fær talt með tungu, Líkn.; nú hefi ek talt tíu landreka, Fb. ii. 524 (in a verse); er þat enn útalt (untold) at …, FmS. vi. 222; svá mikit sem til telsk, in proportion (til-tala), Grág. i. 270; þat telsk svá til, it turns out, of accounts; teljask undan, to excuse oneself, decline, FmS. iii. 109, x. 99, Nj. 200.
- telja
- 2. to say of oneself; teljumk ek nú aðili at sök þeirri, Grág. i. 365, 366; talðisk eigi vita sér ván verka-manna, told that he knew of none, Edda 48; telsk mér þat helzt í hug (Lat. animum inducere), Eg. 521; þat talðisk lengstum í huginn at hugsa, ef …, Ó. H. 195; þeir tölðusk ílla við komnir, 51.
- telja
- 3. part., talið silfr, counted silver, i. e. the wadmal-standard, opp. to vegit, Grág. i. 500; ú-taldr, untold, uncounted; van-talið, of-talið.
Posible inscripción rúnica en futhark joven:ᛏᛁᛚᛁᛅ
Las runas del futhark joven se utilizaron desde el siglo VIII hasta el XII en Escandinavia y sus asentamientos en el extranjero
Abreviaciones utilizadas:
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- Dan.
- Danish.
- Engl.
- English.
- f.
- feminine.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- i. e.
- id est.
- imperat.
- imperative.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- neut.
- neuter.
- neg.
- negative.
- part.
- participle.
- pl.
- plural.
- plur.
- plural.
- pres.
- present.
- pret.
- preterite.
- pron.
- pronoun.
- S.
- Saga.
- subj.
- subjunctive.
- uff.
- suffix.
- v.
- vide.
- v. l.
- varia lectio.
- þ.
- þáttr.
- Cod.
- Codex.
- esp.
- especially.
- l. c.
- loco citato.
- naut.
- nautical.
- L.
- Linnæus.
- reflex.
- retlexive.
- Lat.
- Latin.
- opp.
- opposed.
Obras & Autores citados:
- Edda
- Edda. (C. I.)
- Gh.
- Guðrúnar-hefna. (A. II.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Kb.
- Konungs-bók. (B. I, C. I, etc.)
- Stor.
- Sona-torrek. (A. III.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Gullþ.
- Gull-Þóris Saga. (D. II.)
- Ht.
- Hátta-tal. (C. I.)
- K. Þ. K.
- Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Mar.
- Maríu Saga. (F. III.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Skv.
- Sigurðar-kviða. (A. II.)
- Vsp.
- Völuspá. (A. I.)
- Am.
- Atla-mál. (A. II.)
- Hm.
- Hává-mál. (A. I.)
- Hým.
- Hýmis-kviða. (A. I.)
- Jb.
- Jóns-bók. (B. III.)
- Og.
- Oddrúnar-grátr. (A. II.)
- Yt.
- Ynglinga-tal. (A. II.)
- Al.
- Alexanders Saga. (G. I.)
- Blas.
- Blasius Saga. (F. III.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Grett.
- Grettis Saga. (D. II.)
- Str.
- Strengleikar. (G. II.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Greg.
- Gregory. (F. II.)
- Hdl.
- Hyndlu-ljóð. (A. II.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Orkn.
- Orkneyinga Saga. (E. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)