Undir
Dizionario Old Norse - undir
Significato della parola Old Norse "undir"
Come definito dal dizionario Old Norse to English di Cleasby & Vigfusson:
La parola Old Norse undir può significare:undir
- undir
- prep. with dat. and acc.; an older monosyllabic und is often used in poets, LS. 44, Hdl. 11, Þkv. 16, Hm. 58; und valkesti, und árum, Lex. Poët.; und hánum, Haustl.: unt = und, Akv. 26 (Bugge): [Ulf. undar; A. S., Engl., and Dan. under; O. H. G. untar; Germ. unter]:—under, underneath, below.
- undir
- A. With dat., undir hesti hans, Nj. 158; tréit u. honum, underneath him, 202; mána vegr und hánum, Haustl.; skipit undir þeim, Háv. 42, Ld. 78; troða undir fótum, FmS. ii. 172; bera undir hendi sér, Eg. 237, Nj. 200; sverðit brotnaði undir hjaltinu, 43; sitja undir borðum, 68; róa undir seglum, FmS. viii. 131; skip þungt undir árum, heavy to row. Eg. 354; undir túngarði, Ld. 138; u. veggnum, Háv. 49; u. haugnum, Eb. 94; u. heiðinni, Eg. 277; fjöll undir jöklum, Fb. i. 540; liggja undir nesi einu, Nj. 43; undir garðinum, Njarð. 374; und kvernum, LS. 44: und Miðgarði, Hdl. 11; undir Þríhyrningi, Nj. 89, 114; undir Hrauni, Eb. 52; undir Felli, Nj. 16, of places seated under a fell, Landn. passim.
- undir
- 2. hvárt þat fé hefði undir því kvikendi alizt, of a dam, Grág. ii. 312; undir þeim var alinn Freyfaxi, she (the mare) was the dam of f., Landn. 195.
- undir
- II. metaph. usages; alla sem undir honum eru, SkS. 677 B; u. þeim biskupi eru ellifu hundrað kirkna, Rb. 332; búa u. e-m, FmS. i. 107; undir hendi, höndum e-m, hönd (B.I. fine); eiga undir sér, to have under one, in one’s power, FmS. iv. 271, Ld. 250, Vígl. 33, Sturl. i. 20; see eiga (A. Iv. 2): eiga fé undir e-m, to have money in his hands, deposited with him, Nj. 101; taka tíu hundruð u. Eiríki bónda, ten hundred in E.’s keeping, Dipl. ii. 6; tvau hundruð u. sonum herra Stepháns, i. 11; þeim manni er féit er undir, Grág. i. 184; er und einum mér öll hodd Hniflunga, Akv. 26.
- undir
- 2. under, depending on; svá var ávísat sem u. væri bani ykkar beggja, Am. 12; örlög vár eru eigi u. orðum þínum, Karl. 339; hans líf stendr þar u., Stj. 219; undir því væri, at ek hefða góð málalok, Nj. 47; hvárt þykkir þer u. því sem mest, 263; mikit þótti spökum mönnum undir, at …, Ld. 38; undir þínum þokka þykkir mér mest af þínum frændum, I am most concerned for what thou thinkest, Lv. 72.
- undir
- 3. undir vitni e-s, 623. 15; u. handlagi e-s, Dipl. i. 11; hann á vin undir hverjum manni, he has a friend in every man, FaS. i. 290; jafnan er munr undir manns liði (= í manns liði), a man’s help is something, BS. i; þó at smátt sé und einum, though one man (more or less) makes little difference, Hallfred; um þá gripi er görsemar eru undir, things of value, Gísl. 80; lítil eru tiðendi u. förum mínum, FmS. xi. 118; fela ván sína alla u. Guði, 686 B. 2; eiga traust u. e-m, FmS. i. 261; undir trausti, skjóli, hlífð … e-s, 623. 15; u. griðum, Grág. ii. 194; segja hvat honum er undir fréttinni, Grág. (Kb.) i. 51; mjök var undir heimboði við þik, at vér vildim, Ld. 236; hvat undir mun búa bæn þessi, Eg. 764; þat bjó mest undir ferð Áka, at …, FmS. xi. 45; jarl spyrr hvat undir kveðju sé, FaS. iii. 567.
- undir
- III. ellipt. or adverbial usages; vóru þau úbrunnin undir, underneath, Nj. 208; mér þótti hann vera í rauðum hosum undir, 214; var þar undir niðri skógr, Eg. 580; meðan töður manna eru undir, whilst the hay is down, of hay mown, but not got in, Nj. 192; hart mun þykkja u. at búa, 90.
- undir
- 2. at þat sé eigi verr undir, enn vara, of not less value, substance, K. Þ. K. 172; ef mér þætti nökkut u. um mik, if I thought it mattered aught, Nj. 19; þykki mér mikit u., at …, does it matter much to thee? 65; hverjum manni muni þykkja nokkut undir, at …, Sturl. i. 176.
- undir
- B. With acc., under, underneath, Lat. sub, denoting motion; var settr undir hann stóll, Nj. 269; koma fótum undir sik, 202; fara undir skipit, Njarð. 376; kominn undir jarðar-menit, Ld. 60; renna u. hendr e-m, Háv. 41; þeim tók undir hendr, Ld. 38; kom u. kverk öxinni, Nj. 84; láta u. belti sér, 168; setjask u. borð, 176; heimtask út u. akkerin, FmS. ix. 44; stýra u. veðr, … beita undir veðr, Fb. i. 540; leggja út u. Eyjar, Nj. 125; riða austr u. Eyjafjöll, 216; sigla suðr u. England, Hkr. i. 129; leggjask niðr u. hauginn, Eb. 94; ganga u. hamar-skúta nökkurn, Nj. 264; hleypa heim undir Þríhyrning, 105.
- undir
- 2. of time; hrökk undir miðdegi, it drew close to midday, FaS. i. 506; cp. the mod. phrase, það er komið undir dagmál, hádegi, … náttmál, of time, close to, hard upon.
- undir
- II. metaph. usages; gefa hann undir vápn yður, Njarð. 354; leggja virðing konungs undir vápn mín, to let it depend on, FmS. x. 199; jarl hverr skyldi hafa und sik þrjá hersa (= undir sér), 182; Hjört þótti mér þeir hafa undir, they had him under, had him on the ground, Nj. 95; leggja undir sik, to lay under oneself, subjugate, FmS. i. 3; skattgilda undir sik. Eg. 402; ganga undir e-n, to submit to, FmS. i. 37, 156, Ld. 166; játtask undir e-t, FmS. ix. 227; taka vel … u. e-t, Ld. 150; þjóna u. e-n, to serve under, FmS. x. 23; draga u. sik, Eg. 61; arf berr undir e-n, devolves upon, Grág. i. 179; þessa laxveiði gaf hann undir kirkjuna, he made it over to the church, FmS. i. 272; Sámsey er undir biskup, is under a bishop, xi. 230; þær eignir liggja undir þá ætt, vi. 432; leita ráðs u. e-n, xi. 80, MS. 686 B. 13; vikja máli u. e-n, Nj. 77; skírskota u. e-n, Ó. H. 86, Eg. 352, n. G. l. i. 348; bera fé u. e-n, to bribe, Ld. 114. FmS. v. 187; játa sik undir at gjalda, to engage oneself, Dipl. ii. 2; leggja e-t undir þegnskap sinn, upon one’s honour, Grág. (Kb.) i. 48; þá mælti Einarr svá undir málit, interrupt it, Sturl. i. 66 C.
- undir
- 2. special phrases; ef kona tekr mann undir bónda sinn, if she be untrue to her husband, n. G. l. i. 351, H. E. i. 236; því fylgðu engir mann-lestir, þvíat ek tók engan mann undir Gísla, I was true to G., Gísl. 15; land styrkvara undir bú, at heyföngum, stronger in the way of household, yielding more crops, Sturl. iii. 271; bjóða fé í leigu u. sik, to offer money for a passage, Nj. 128; taka penning veginn u. blóðlát, for letting blood, Rétt. 2. 10; taka eyri u. hvert lispund, id.; líða undir lok, to come to-an end, Nj. 156.
- undir
- III. ellipt., sól er undir, the sun is under, Grág. i. 104; dagr er undir, Fb. iii. 384; slá u. sem mest má þessa viku, to mow as much as possible this week, so as to prepare for drying it the next, Eb. 150; standa undir með e-m, to back, Sturl. i. 20.
Possibile iscrizione runica in Fuþark recente:ᚢᚾᛏᛁᚱ
Le rune Fuþark recenti sono state utilizzate dal 8° al 12° secolo in Scandinavia e nei loro insediamenti all'estero
Abbreviazioni usate:
- acc.
- accusative.
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- Dan.
- Danish.
- dat.
- dative.
- Engl.
- English.
- f.
- feminine.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- l.
- line.
- m.
- masculine.
- n.
- neuter.
- O. H. G.
- Old High German.
- S.
- Saga.
- Ulf.
- Ulfilas.
- v.
- vide.
- metaph.
- metaphorical, metaphorically.
- pl.
- plural.
- ellipt.
- elliptical, elliptically.
- Lat.
- Latin.
- cp.
- compare.
- mod.
- modern.
- L.
- Linnæus.
- s. v.
- sub voce.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
Opere & Autori citati:
- Akv.
- Atla-kviða. (A. II.)
- Haustl.
- Haustlöng. (A. I.)
- Hdl.
- Hyndlu-ljóð. (A. II.)
- Hm.
- Hává-mál. (A. I.)
- Lex. Poët.
- Lexicon Poëticum by Sveinbjörn Egilsson, 1860.
- Ls.
- Loka-senna. (A. I.)
- Þkv.
- Þryms-kviða. (A. I.)
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fb.
- Flateyjar-bók (E. I.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Háv.
- Hávarðar Saga. (D. II.)
- Landn.
- Landnáma. (D. I.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Njarð.
- Njarðvíkinga Saga. (D. II.)
- Grág.
- Grágás. (B. I.)
- Dipl.
- Diplomatarium. (J. I.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)
- Vígl.
- Víglundar Saga. (D. V.)
- Am.
- Atla-mál. (A. II.)
- Karl.
- Karla-magnús Saga. (G. I.)
- Lv.
- Ljósvetninga Saga. (D. II.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Fas.
- Fornaldar Sögur. (C. II.)
- Gísl.
- Gísla Saga. (D. II.)
- Kb.
- Konungs-bók. (B. I, C. I, etc.)
- K. Þ. K.
- Kristinn-réttr Þorláks ok Ketils = Kristinna-laga-þáttr. (B. I.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- H. E.
- Historia Ecclesiastica Islandiae. (J. I.)
- Rétt.
- Réttarbætr. (B. II.)