Höfðingi
Norrøn Ordbok - höfðingi
Betydning av det norrøne ordet "höfðingi" (eller hǫfðingi)
Som definert av Cleasby & Vigfusson norrøn-engelsk ordbok:
Det norrøne ordet höfðingi kan bety:höfðingi
- höfðingi (hǫfðingi)
- a, m. a head, chief; Þórðr Gellir varð h. at sökinni, Íb. 8; formaðr eða h., 671. 5; sá er h. görisk í (ringleader), n. G. l. i. 313, Gþl. 387; h. ráða-görðar, Eg. 48; h. fyrir útferð Gerhardi ábóta, Mar.
- höfðingi (hǫfðingi)
- 2. a captain, commander; setti konungr þar yfir höfðingja Þórólf ok Egil, Eg. 272; víkinga-höfðingi, Fms. vi. 389; at allir höfðingjarnir fari frá liðinu, xi. 134; ok kvað Ketil Flatnef skyldu höfðingja vera yfir þeim her, Eb. 2; hers-h., hundraðs-h., sveitar-h., q. v.
- höfðingi (hǫfðingi)
- 3. a ruler, used of all governors from a king downwards; esp. in pl., the gentry, opp. to almúgi, the common people; höfðingjar ok góðir menn, Íb. 14; höfðingjar ok ríkis-menn, 13; Ísleifr átti þrjá sonu, þeir urðu allir höfðingjar nýtir, 14, 17; hann lagði undir sik Suðreyjar ok görðisk h. yfir, sættisk hann þá við hina stærstu hofðingja fyrir vestan hatit … at Ketill var h. í Suðreyjum, Eb. 4; Hrólfr var h. mikill, 6; þá er Gizurr biskup andaðisk vóru þessir mestir höfðingiar á Íslandi, Bs. i. 31; þessir vóru þá stærstir höfðingjar á landinu, 4; hann var ríkr h., Nj. 1; biðja alla höfðingja liðsinnis, 213; auðigr at fé ok h. mikill, Ísl. ii. 290; Bárðr görðisk brátt h. mikill, Eg. 31; einn hverr konunganna, eða einhverr höfðingja annarra, Sks. 278; Erkibiskup þeirra hefi ek séð ok þykki mér hann líklegr til góðs höfðingja, Fms. x. 9; Þorsteinn görðisk h. yfir Vatnsdælum, Fs. 44; Snorri görðisk þá h. mikill, en ríki hans var mjök öfundsamt, Eb. 42; Brúsi var h. yfir dalnum, Hkr. ii. 310; þá vóru höfðingjar í Noregi, Tryggvi konungr …, Fms. i. 47; er þetta ákafi höfðingja, ok þar með alls fólks, 35; urðu þeir höfðingjar heims, Augustus ok Antonius, Rb. 412; h. lífsins, lord of life, Sks. 160; h. dauðans, prince of death, id.; heims h. = Satan, Niðrst. 1; myrkra h., prince of darkness, 623. 28, GrEg. 42: with the article, the great, hvað höfðingjarnir hafast að hinir ætla sér leyfist það, Pass. 22. 10; í yztu myrkrum enginn sér, aðgreining höfðingjanna, 8. 20.
- höfðingi (hǫfðingi)
- COMPDS: höfðingjaást, höfðingjabragð, höfðingjadjarfr, höfðingjadómr, höfðingjaefni, höfðingjafundr, höfðingjahlutr, höfðingjakyn, höfðingjakærr, höfðingjalauss, höfðingjamerki, höfðingjanafn, höfðingjaskapr, höfðingjaskipti, höfðingjason, höfðingjastefna, höfðingjastyrkr, höfðingjaval, höfðingjaveldi, höfðingjaætt.
- höfðingi (hǫfðingi)
- II. with gen. sing.: höfðings-maðr, -kona, -fólk, etc., a man, woman, people of noble extraction, as also generous, magnificent people. höfðings-gjöf, f. a princely gift, and many similar compds.
Ortografi: Cleasby & Vigfusson-boken brukte bokstaven ö for å representere den opprinnelige norrøne vokalen ǫ. Derfor kan höfðingi mer nøyaktig skrives som hǫfðingi.
Mulig runeinnskrift i yngre futhark:ᚼᚢᚠᚦᛁᚾᚴᛁ
Yngre futhark-runer ble brukt fra 8. til 12. århundre i Skandinavia og deres oversjøiske bosetninger
Forkortelser brukt:
- l.
- line.
- L.
- Linnæus.
- m.
- masculine.
- q. v.
- quod vide.
- v.
- vide.
- esp.
- especially.
- id.
- idem, referring to the passage quoted or to the translation
- opp.
- opposed.
- pl.
- plural.
- compds.
- compounds.
- etc.
- et cetera.
- f.
- feminine.
- gen.
- genitive.
- n.
- neuter.
- sing.
- singular.
Siterte verk og forfattere:
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Gþl.
- Gulaþings-lög. (B. II.)
- Íb.
- Íslendinga-bók. (D. I.)
- Mar.
- Maríu Saga. (F. III.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Eb.
- Eyrbyggja Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Bs.
- Biskupa Sögur. (D. III.)
- Fs.
- Forn-sögur. (D. II.)
- Greg.
- Gregory. (F. II.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- Niðrst.
- Niðrstigningar Saga. (F. III.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Pass.
- Passiu-Sálmar.
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Sks.
- Konungs Skugg-sjá. (H. II.)