Valda
Dicionário de Nórdico Antigo - valda
Significado da palavra Nórdico Antigo "valda"
Como definido pelo dicionário Cleasby & Vigfusson de Nórdico Antigo para Inglês:
A palavra Nórdico Antigo valda pode significar:valda
- valda
- pres. veld, pl. völdum, valdit, valda: pret. olli, ollir, olli; olli ofrausn stillis, in a verse of A. D. 1066, as also by Ari, Íb. 7: in alliteration as a vowel, einn þú því ollir, ekki …, Am. 80; a pret. voldi or oldi also occurs, for references see B: subj. ylli, also voldi, vildi, see B; imperat. vald: with neg. suff. vald-at-tu, cause thou not, Gísl. (in a verse); veldr-at, Nj. 61: part. valdit: a mod. verb has been formed from the pret. olli,—olla, olli, ollat, olla being used of to cause, valda to be able: [Ulf. waldan, ga-waldan = to rule; A. S. wealdan; Engl. wield; O. H. G. waltan; Germ. walten; Dan. vold; cp. Lat. valere.]
- valda
- B. To wield, with dat.; ef ek em svá ústerkr, at ek má eigi valda sverðinu, if I be so weak that I cannot wield the sword, Ó. H. 209; þær byrðar er vér megum eigi valda, Greg. 65; meðan ek má vápnum valda, Ld. 170; hvern þann mann er vápnum mátti valda, Stj. 611.
- valda
- 2. to rule; en þar Heimdal kveða valda véum, where Heimdal reigns, resides, Gm. 13 (cp. Ulf. garda waldands = οἰκοδεσπότης).
- valda
- II. to cause, with dat. or absol.; ok þat olli, Íb. 7; vér því völdum er þú velli hélt, Hkm. 12; ekki veldr því, Stor. 2; Þorvaldr veldr því, Nj. 18; þessu mun Svanr valda, 21; hvat þat valdit mundu hafa, at …, 75; spurði hvat vyldi úgleði hans, FmS. vii. 106 (olli, v. l.); þeir hinir sömu er því voldu, ix. 280; eigi vissu menn hvat því voldi, 282; spurði hvat úgleði hans ylli, Eg. 322; spurði hverr því olli, Ísl. ii. 160; olli þat því, at …, Eg. 400; hón frétti hvat voldi hans úgleði, Art. 5; þat voldi því, at …, Stj. 91; því voldi breiskleikr, 548, Post. (Unger) 21; spurði hverr því volli, Sturl. ii. 60; sá er úskilum volli, Hom. 45; at þeir hefði mestu um valdit, Hkr. ii. 395; þau ullu (i. e. ollu) lífláti hans, Rb. 414; þeir vissu hverir valdit (ollat Ed. from a paper MS.) höfðu, Lv. 8; þat oldi úgagni því er vér fengum, Blanda (vellum); ok voldi þat því mest, at …, FmS. viii. 197, 292; þat voldi at íss var í stallinum, ix. 386 (volli and olli, v. l.): sayings, sjaldan veldr einn ef tveir deila, 508; eigi veldr sá er varar annan (veldrat sá er varir, Nj.), Hrafn. 6; sá veldr mestu er upphafinu veldr; sá skal hýðing valda (execute) er heimskastr er á þingi, n. G. l. i. 349.
- valda
- III. part. valdandi, a wielder, ruler; Dróttinn sá er alls er valdandi, Hom. 100; hvárki vitandi né valdandi þessa verks, Fms, ix. 42; alls-valdandi, yfir-valdandi; [cp. A. S. Bret-walda.]
Possível inscrição rúnica em Futark Jovem:ᚢᛅᛚᛏᛅ
As runas do Futark Jovem foram usadas do século VIII ao XII na Escandinávia e em suas colônias ultramarinas
Abreviaturas usadas:
- A. D.
- Anno Domini.
- A. S.
- Anglo-Saxon.
- cp.
- compare.
- Dan.
- Danish.
- Engl.
- English.
- f.
- feminine.
- Germ.
- German.
- gl.
- glossary.
- imperat.
- imperative.
- l.
- line.
- Lat.
- Latin.
- m.
- masculine.
- mod.
- modern.
- n.
- neuter.
- neg.
- negative.
- O. H. G.
- Old High German.
- part.
- participle.
- pl.
- plural.
- pres.
- present.
- pret.
- preterite.
- S.
- Saga.
- subj.
- subjunctive.
- uff.
- suffix.
- Ulf.
- Ulfilas.
- dat.
- dative.
- absol.
- absolute, absolutely.
- i. e.
- id est.
- L.
- Linnæus.
- v.
- vide.
- v. l.
- varia lectio.
Obras & Autores citados:
- Am.
- Atla-mál. (A. II.)
- Gísl.
- Gísla Saga. (D. II.)
- Íb.
- Íslendinga-bók. (D. I.)
- Nj.
- Njála. (D. II.)
- Greg.
- Gregory. (F. II.)
- Ld.
- Laxdæla Saga. (D. II.)
- Ó. H.
- Ólafs Saga Helga. (E. I.)
- Stj.
- Stjórn. (F. I.)
- Gm.
- Grímnis-mál. (A. I.)
- Art.
- Artus-kappa Sögur. (G. II.)
- Eg.
- Egils Saga. (D. II.)
- Fms.
- Fornmanna Sögur. (E. I.)
- Hkm.
- Hákonar-mál. (A. III.)
- Hkr.
- Heimskringla. (E. I.)
- Hom.
- Homiliu-bók. (F. II.)
- Hrafn.
- Hrafnkels Saga. (D. II.)
- Lv.
- Ljósvetninga Saga. (D. II.)
- N. G. L.
- Norges Gamle Love. (B. II.)
- Post.
- Postula Sögur. (F. III.)
- Rb.
- Rímbegla. (H. III.)
- Stor.
- Sona-torrek. (A. III.)
- Sturl.
- Sturlunga Saga. (D. I.)