TAK

Fornnordisk ordboksanteckning

TAK

Fornnordisk ordboksanteckning

Definitioner

1 TAK

n. [taka], a taking hold, a hold; urðu menn konungi því verri til taks sem hann þurfti meirr, i. e. they slipped out of the king’s hold, forsook him, Fb. ii. 304: a hold, grasp, esp. in wrestling or fighting (cp. Dan. tav, tage et tav), laust hann hestinn af takinu, Rb. 299, Grett. 69 new Ed.; af mæði ok stórum tökum, Bs. i. 634; halda fasta-tökum, with a firm grasp; lausa-tök, q. v.; Grettis-tak, the lift of Grettir the Strong, a name for those boulders which would require Herculean strength to lift them; so also, það er tak, ‘tis a heavy task, as of cleaning an Augean stable.

2 TAK

2. medic. a stitch, also tak-sótt.

3 TAK

II. as a law term, chattels; hann skal færa tak sitt ok hey af landi því, er hann bjó á, Grág. ii. 249 (cp. tak-fæð ‘lack of holding,’ i. e. poverty; fá-tækr, ‘few-holding,’ i. e. with few means, poor); í-tak, q. v.

4 TAK

2. seizure; dæmdum mér Heilagri kirkju fyrir takit þrjár merkr, D. N. iv. 231.

5 TAK

3. bail, security; æsta taks, D. I. i. 66, N. G. L. i. 47, passim; synja taks, to refuse bail, id.; nú æstir maðr taks annan, nú skal engi öðrum taks synja, fá honum tak samdægris, … varðar bú hans taki … þá skal hann vera mánað í því taki ef hann æstir laga-taks, 47; ganga í tak fyrir e-n, segjask ór taki … eigi skal hann lengr í taki vera, … nú ef hann á kaupskip þat er sessum má telja, þá má þat varða taki fyrir hann, l. c. ch. 102; færa tak fyrir (to bring bail), … fá mann í tak fyrir sik, 154; leiða mann í tak fyrir sik, ii. 264; sækja þat mál með takum sem aðrar fjársóknir, 191; ok færi sá, er taksettr var, tak með fullum vörðslum, id.; sitja í tökum, to sit as bail; þá skal þræll í tökum sitja til hann hefir undan færzk eða hann er sannr at, i. 85; selja, skjóta fé undan tökum, 154; ok fé hans allt í tökum á meðan, 306; laga-tak, legal bail; kyrrsetu-tak, security; brautar-tak, 44; trausta-tak, in the phrase, taka e-ð trausta-taki; taks-æsting, a demanding bail, D.I. i. 66: the word is chiefly a Norse law term, and hardly occurs in the Icel. law, of the Commonwealth.

Runskrift

ᛏᛅᚴ

Möjlig runskrift i yngre futhark

Använda förkortningar

Vanliga förkortningar

ch
chapter.
ch.
chapter.
cp
compare.
cp.
compare.
Dan
Danish.
Dan.
Danish.
esp
especially.
esp.
especially.
i. e.
id est.
Icel
Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
Icel.
Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
id
idem, referring to the passage quoted or to the translation
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
l.
Linnæus.
l. c.
loco citato.
medic.
medicinally.
n.
neuter.
p.
page.
q. v.
quod vide.
v.
vide, verb.

Verk & Författare

Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
D. I.
Diplomatarium Islandicum. (J. I.)
D. N.
Diplomatarium Norvagicum. (J. II.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
Grett.
Grettis Saga. (D. II.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
Rb.
Rímbegla. (H. III.)

Om

Fornnordisk Ordbok-projektet syftar till att tillhandahålla en omfattande och sökbar ordbok baserad på det legendariska verket av Cleasby-Vigfusson.

Inkluderar förkortningar, verk och författare, samt autentiska runinskrifter.

Support

Snabblänkar

Upphovsrätt © 2025 Fornnordisk Ordbok
"Fornjóts synir eru á landi komnir"