Tak

Betydningen af oldnorske ordet "tak"

Som defineret af Cleasby & Vigfusson Old Norse til English ordbog:

Oldnorske ordet tak kan betyde:tak

tak

n. [taka], a taking hold, a hold; urðu menn konungi því verri til taks sem hann þurfti meirr, i. e. they slipped out of the king’s hold, forsook him, Fb. ii. 304: a hold, grasp, esp. in wrestling or fighting (cp. Dan. tav, tage et tav), laust hann hestinn af takinu, Rb. 299, D. I..)">Grett. 69 new Ed.; af mæði ok stórum tökum, D. I.I.)">Bs. i. 634; halda fasta-tökum, with a firm grasp; lausa-tök, q. v.; Grettis-tak, the lift of Grettir the Strong, a name for those boulders which would require Herculean strength to lift them; so also, það er tak, ‘tis a heavy task, as of cleaning an Augean stable.

tak

2. medic. a stitch, also tak-sótt.

tak

II. as a law term, chattels; hann skal færa tak sitt ok hey af landi því, er hann bjó á, Grág. ii. 249 (cp. tak-fæð ‘lack of holding,’ i. e. poverty; fá-tækr, ‘few-holding,’ i. e. with few means, poor); í-tak, q. v.

tak

2. seizure; dæmdum mér Heilagri kirkju fyrir takit þrjár merkr, D. n. iv. 231.

tak

3. bail, security; æsta taks, D. I. i. 66, n. G. l. i. 47, passim; synja taks, to refuse bail, id.; nú æstir maðr taks annan, nú skal engi öðrum taks synja, fá honum tak samdægris, … varðar bú hans taki … þá skal hann vera mánað í því taki ef hann æstir laga-taks, 47; ganga í tak fyrir e-n, segjask ór taki … eigi skal hann lengr í taki vera, … nú ef hann á kaupskip þat er sessum má telja, þá má þat varða taki fyrir hann, l. c. ch. 102; færa tak fyrir (to bring bail), … fá mann í tak fyrir sik, 154; leiða mann í tak fyrir sik, ii. 264; sækja þat mál með takum sem aðrar fjársóknir, 191; ok færi sá, er taksettr var, tak með fullum vörðslum, id.; sitja í tökum, to sit as bail; þá skal þræll í tökum sitja til hann hefir undan færzk eða hann er sannr at, i. 85; selja, skjóta fé undan tökum, 154; ok fé hans allt í tökum á meðan, 306; laga-tak, legal bail; kyrrsetu-tak, security; brautar-tak, 44; trausta-tak, in the phrase, taka e-ð trausta-taki; taks-æsting, a demanding bail, D.I. i. 66: the word is chiefly a Norse law term, and hardly occurs in the Icel. law, of the Commonwealth.

Mulig runeindskrift i yngre futhark:ᛏᛅᚴ
Yngre futhark runer blev brugt fra det 8. til det 12. århundrede i Skandinavien og deres oversøiske bosættelser