Tak

Norrøn Ordbok - tak

Betydning av det norrøne ordet "tak"

Som definert av Cleasby & Vigfusson norrøn-engelsk ordbok:

Det norrøne ordet tak kan bety:tak

tak
n. [taka], a taking hold, a hold; urðu menn konungi því verri til taks sem hann þurfti meirr, i. e. they slipped out of the king’s hold, forsook him, Fb. ii. 304: a hold, grasp, esp. in wrestling or fighting (cp. Dan. tav, tage et tav), laust hann hestinn af takinu, Rb. 299, D. I..)">Grett. 69 new Ed.; af mæði ok stórum tökum, D. I.I.)">Bs. i. 634; halda fasta-tökum, with a firm grasp; lausa-tök, q. v.; Grettis-tak, the lift of Grettir the Strong, a name for those boulders which would require Herculean strength to lift them; so also, það er tak, ‘tis a heavy task, as of cleaning an Augean stable.
tak
2. medic. a stitch, also tak-sótt.
tak
II. as a law term, chattels; hann skal færa tak sitt ok hey af landi því, er hann bjó á, Grág. ii. 249 (cp. tak-fæð ‘lack of holding,’ i. e. poverty; fá-tækr, ‘few-holding,’ i. e. with few means, poor); í-tak, q. v.
tak
2. seizure; dæmdum mér Heilagri kirkju fyrir takit þrjár merkr, D. n. iv. 231.
tak
3. bail, security; æsta taks, D. I. i. 66, n. G. l. i. 47, passim; synja taks, to refuse bail, id.; nú æstir maðr taks annan, nú skal engi öðrum taks synja, fá honum tak samdægris, … varðar bú hans taki … þá skal hann vera mánað í því taki ef hann æstir laga-taks, 47; ganga í tak fyrir e-n, segjask ór taki … eigi skal hann lengr í taki vera, … nú ef hann á kaupskip þat er sessum má telja, þá má þat varða taki fyrir hann, l. c. ch. 102; færa tak fyrir (to bring bail), … fá mann í tak fyrir sik, 154; leiða mann í tak fyrir sik, ii. 264; sækja þat mál með takum sem aðrar fjársóknir, 191; ok færi sá, er taksettr var, tak með fullum vörðslum, id.; sitja í tökum, to sit as bail; þá skal þræll í tökum sitja til hann hefir undan færzk eða hann er sannr at, i. 85; selja, skjóta fé undan tökum, 154; ok fé hans allt í tökum á meðan, 306; laga-tak, legal bail; kyrrsetu-tak, security; brautar-tak, 44; trausta-tak, in the phrase, taka e-ð trausta-taki; taks-æsting, a demanding bail, D.I. i. 66: the word is chiefly a Norse law term, and hardly occurs in the Icel. law, of the Commonwealth.

Mulig runeinnskrift i yngre futhark:ᛏᛅᚴ
Yngre futhark-runer ble brukt fra 8. til 12. århundre i Skandinavia og deres oversjøiske bosetninger

Forkortelser brukt:

cp.
compare.
Dan.
Danish.
esp.
especially.
i. e.
id est.
n.
neuter.
q. v.
quod vide.
v.
vide.
medic.
medicine, medically.
ch.
chapter.
Icel.
Iceland, Icelander, Icelanders, Icelandic.
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
l.
line.
L.
Linnæus.
l. c.
loco citato.

Siterte verk og forfattere:

Bs.
Biskupa Sögur. (D. III.)
Fb.
Flateyjar-bók (E. I.)
Grett.
Grettis Saga. (D. II.)
Rb.
Rímbegla. (H. III.)
Grág.
Grágás. (B. I.)
D. N.
Diplomatarium Norvagicum. (J. II.)
D. I.
Diplomatarium Islandicum. (J. I.)
N. G. L.
Norges Gamle Love. (B. II.)
➞ Se alle verk sitert i ordboken

Back