HJARTA

Oldnordisk ordbogsopslag

HJARTA

Oldnordisk ordbogsopslag

Definitioner

1 HJARTA

n., gen. pl. hjartna, [Goth. hairto; A. S. heorte; Engl. heart; Hel. herta; O. H. G. herza; Germ. herz; Dan. hjerte; Swed. hjerta; Gr. καρδία; Lat. cor, cord-is]:—the heart, Fbr. 137, Nj. 95, passim.

2 HJARTA

II. metaph., gott hjarta, góð hjörtu, með bezt hjarta, ört h., snart h., dyggt h., frækit h., a bold, stout, true heart, Lex. Poët.; glatt h., a glad heart, Em. 1; milt h., a mild heart, id.; hrætt h., a timid heart, Sól.; sárt h., a sore heart; blóðugt h., a bloody or bleeding heart, Hm. 36; viðkvæmt h., a tender heart: denoting courage, Þórr á afl ærit en ekki hjarta, Hbl. 26; h. ok hugr, heart and courage, Ísl. ii. (in a verse):—phrases, hjarta ór leiri, to have a heart of clay, be a coward, Kormak, referring to the tale in Edda 57, 58; or merar-hjarta, the heart of a mare; hjarta drepr stall, the heart beats (see drepa A. 4) or sinks, rudely expressed in Sturl. ii. 42 (in the verse); hjartað berst, beats; but the subst. is hjart-sláttr, q. v.

3 HJARTA

2. the heart, mind, feeling; snotrs manns hjarta verðr sjaldan glatt, a wise man’s heart is seldom glad, Hm. 54; hugr einn þat veit hvat býr hjarta nær, einn er hann sér um sefa, 94 (cp. 1 Cor. ii. 11): allit., hold ok hjarta, flesh and heart, body and soul, i. e. all, hold ok h. var mér in horska mær, Hm. 95; hugr ok h., soul and heart, Pass. 43. 5; also, minni og h., mind (memory) and heart, 8. 12; h. og hugskot, heart and mind: phrases, af öllu h., with all one’s heart; unna e-m (elska e-n) af öllu hjarta, Lv. 37, Mar.; eg heft ekki hjarta til e-s, I have no heart for it: the gen. as adverb, hjartans feginn, heartily glad, Pass. 4. 15; h. glaðr, göra e-ð í hjartans grannleysi, in the simpleness of heart; hjartans harðúð, hardness of heart.

4 HJARTA

3. in addressing, hjartað, hjartað gott, sweet heart! dear love!

5 HJARTA

4. mythol., Hrungnis hjarta, the stone heart, of the giant Hrungnir: the name of a magical character, perh. = Germ. Druiden fuss, see Edda 58: sea pebbles are called the heart of the sea, Ýt.

6 HJARTA

B. COMPDS: hjartablauðr, hjartablóð, hjartadauðr, hjartafriðr, hjartagóðr, hjartagróinn, hjartahreinn, hjartaprúðr, hjartaprýði, hjartaragr, hjartarætr, hjartataugar.

Runeindskrift

ᚼᛁᛅᚱᛏᛅ

Mulig runeindskrift i yngre futhark

Anvendte forkortelser

Almindelige forkortelser

A. S.
Anglo-Saxon.
adv
adverb.
allit.
alliteration, alliterative.
ch
chapter.
cp
compare.
cp.
compare.
Dan
Danish.
Dan.
Danish.
Engl
English.
Engl.
English.
gen.
genitive.
Germ
German.
Germ.
German.
gl
glossary.
gl.
glossary.
Goth.
Gothic.
Gr.
Greek.
Hel.
Heliand.
i. e.
id est.
id
idem, referring to the passage quoted or to the translation
id.
idem, referring to the passage quoted or to the translation
l.
Linnæus.
Lat
Latin.
Lat.
Latin.
lit
literally.
lit.
literally.
m.
masculine.
metaph.
metaphor, metaphorical.
mythol
mythology, mythological.
mythol.
mythology, mythological.
n.
neuter.
O. H. G.
Old High German.
p.
page.
perh.
perhaps.
pl.
plural.
q. v.
quod vide.
S.
South, Southern.
sing
singular.
subst
substantive, substantival, substantivally.
subst.
substantive, substantival, substantivally.
Swed
Swedish.
Swed.
Swedish.
v.
vide, verb.

Værker & Forfattere

Edda
Edda. (C. I.)
Em.
Eiríks-mál. (A. III.)
Fbr.
Fóstbræðra Saga. (D. II.)
Hbl.
Harbarðs-ljóð. (A. I.)
Hm.
Hává-mál. (A. I.)
Lex. Poët.
Lexicon Poëticum by Sveinbjörn Egilsson, 1860.
Lv.
Ljósvetninga Saga. (D. II.)
Mar.
Maríu Saga. (F. III.)
Nj.
Njála. (D. II.)
Pass.
Passiu-Sálmar.
Sól.
Sólarljóð. (A. III.)
Sturl.
Sturlunga Saga. (D. I.)

Om

Oldnordisk ordbogsprojekt sigter mod at levere en omfattende søgbar ordbog baseret på det legendariske Cleasby-Vigfusson-værk.

Den indeholder forkortelser, værker & forfattere og autentiske runeindskrifter.

Support

Hurtige links

Ophavsret © 2025 Oldnordisk Ordbog
"Fornjóts synir eru á landi komnir"